Əski və yeni türkcəmizdə qarşılama və uğurlama sözləri:
əsən — sağ, sağlam, salamat
əsənlik — sağlıq, sağlamlıq, rifah, rahatlıq
əsənlər — salamlar
əsənlə — salamla
əsənlədi — salamladı, hal–əhval tutdu
əsənləmək — salamlamaq
əsənləşmək — sağollaşmaq, vidalaşmaq
Nəzərə almaq lazımdır ki, biz daha bir neçə sözü diqqətdən kənarda qoymuşuq əski türkcəyə aid. Sadəcə “əsən” sözü onlardan ən geniş və bütün ləhcələrdə istifadə ediləni olduğu üçün onun üstündə dayandıq. Diqqət yetirsəniz indiki türkcəmizdə əski öz sözlərimiz (bəzən) anlamsız olaraq ərəb–fars sözləri ilə əvəzlənib.
Beləliklə, aydınlaşdı ki, indi bu sözü qarşılama kimi “əsənliklər və ya əsən ol/olun” və uğurlama olaraq da “əsən qal/qalın” şəklində istifadə etmək olar.[1][2][3][4][5]
İstinadlar: [1] Древнетюркский словарь. Редакторы: В. М. Наделяев, Д. М. Насилов, Э. Р. Тенишев и А. М. Щербак; Академия Наук СССР Институт Языкознания. Ленинград: Издательство «Наука» Ленинградское отделение, 1969, стр. 183.
[2] An Etymological Dictionary of Pre–Thirteenth–Century Turkish. Author: Sir Gerard Clauson. Oxford: Clarendon Press, 1972, pp. 249–250. ISBN 0198641125
[3] Kâşgarlı Mahmûd. Divânu Lügâti’t–Türk. Birinci Basım. Çeviri, Uyarlama, Düzenleme: Seçkin Erdi, Serap Tuğba Yurteser; Kabalcı Yayınevi: 247; Şark Klassikleri Dizisi: 3. İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2005, s. 265. ISBN 9759970139.
[4] Mahmud Kaşğari. Divanü lüğat–it–türk. Dörd cilddə. I cild. Tərcümə edən və nəşrə hazırlayan: Ramiz Əskər. Elmi redaktor: Tofiq Hacıyev. Bakı: “Ozan” nəşriyyatı, 2006, s. 144, 326. ISBN 9952-426-00-X
[5] Mahmud Kaşğari. Divanü lüğat–it–türk. Dörd cilddə. IV cild (indeks). Tərcümə edən və nəşrə hazırlayan: Ramiz Əskər. Elmi redaktor: Tofiq Hacıyev. Bakı: “Ozan” nəşriyyatı, 2006, s. 185–186. ISBN 9952-426-00-X