| Tez Künye | Durumu | ||
| 1813-1822 senelerine ait İstanbul Kadılığı 135 nolu Evamir-ferman defteri neşri / Yazar:AZİZE GÖNÜLLÜ Danışman: PROF. DR. LÜTFİ GÜÇER Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk İktisat Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Ekonomi tarihi = Economic history ; Evamir Ferman Defteri = Evamir Firman Account ; Ferman Defterleri = Firman Accounts ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; İstanbul Kadılığı = Istanbul Court | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 1989 487 s. | ||
| Türk Milleti, Asya. Avrupa ve Afrika kıtalarına yayılan ve dünyanın en büyük imparatorluklarından biri olan, Osmanlı imparatorluğunu kurmuş ve bu üç kıta üzerinde derin izler meydana getirmişlerdir. Osmanlılar, uzun süren hakimiyetleri süresince milyonlarca belge bırakmışlardır. Günümüzde bu belgeler arşiv ve müzelerimizde aratırıcıların Türk tarihini aydınlatmaları için beklemektedirler. Arşiv ve müzelerimizde yer alan Türk Tarihinin bu değerli belgeleri, sadece bizim tarihimiz değil aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu egemenliği altında yaşamış olan günümüzdeki bazı devletlerin tarihleri, açısından da önemlidir. Şerriyye Sicilleri de Osmanlı tarihi araştırmaları açısından önemli belgelerdir. Siciller. Osmanlı Devleti’nin sosyal, hukukî, iktisadis idâri ve askeri yapısı hakkında geniş bilgiler vermektedir. Şerriyye Sicilleri; Osmanlı Devleti”nin en önemli yargı organlarından. Şer5i Mahkemelerin başı olan kadı kayıtlarını içerir. Kadılar bulundukları yerlerin hukuki işleri yanında yürütme görevini de yapmakta idiler. Şer’i hükümleri icra etmenin yanında” merkezden aldıkları emirler doğrultusun da bazı idari meselelerle de ilgilenirlerdi, Şer’iyye Sicilleri birçok belge çeşitlerini bünyesinde toplamıştır. Bunlar genel olarak: – Kadı tarafından ele alınan belgeler ve- Başka makamlardan gelen belgeler olarak iki bölüme ayrılabilir. Defteri incelerken.hu konularda kısaca bilgi vermeyi uygun bulduk, incelediğimiz defter II. Mahmut dönenine ait İstanbul. Kadılığı, 135 nolu olup, 1813 – 1822 yılları arasındaki dönersin siyasi, sosyal ve iktisadi hayatı hakkında kısmen, de olsa bilgi edinmemize yardımcı olacaktır. II. Mahmut devlet yönetişi sırasında birçok alanda yenilikler yapmaya gayret etmiştir. Devrinin önemli siyasi olaylarını halletmeye ^alışırken devlet kurumları ve diğer alanlarda Avrupa’yı örnek alıp ıslahatlar yapmıştır, incelememize ışık tutması açısından bu konulara da kısaca deyinmeyi uygun bulduk. Bugünkü İstanbul müftüğü Arşivinde bulunan İstanbul Kadılığı 135 nolu Evasir-Ferman defterini incelerken öncelikler her belgeye ayrı bir numara vererek defterdeki belge sayısını ve belge çeşitlerini tespit etmeye çalıştık. Defterdeki konular hakkında fikir vermek açısından konuları kendi aralarında tasnif ederek daha sonra bu konular ‘ hakkında. kısaca bilgi vermeye çalıştık. Defterdeki belgelerin kaydedildiği–devrin sosyal, siyasi ve iktisadi hayatı ve diğer birçok konular hakkında bize önemli bilgiler verebileceğini kaydetmiştik. Bu belgeler, genel olarak: Avarız, Cizye. Ticaret. Esir Füruhtı. Esnaf Nizâmları, Yangınlar. İntisap. İltizam,, Istibdalp İzin Tezkiresi. Kethüda Tayini, Kilise Tamiri. Mu- kataa, Reayanın kıyafeti. Müslüman Kızların İranlılarla Tez- vicinin Yasak Olması, Namaz, muhtelif konulardaki Narhlar,ordu-yu Hümâyun’a zahire tertibi,. Reaya arasında ifsad ve bunun gibi birçok konuları ihtiva etmektedir. Defterdeki konuların tasnifinin yanında, bunları yıllara göre de tasnif etmeye çalıştık. Daha sonraki bölümlerde defterin transkripsiyonlu ay¬ nen neşrinin yanında, belge ire yazı çeşidi açısından fikir yermesi düşüncesi ile son bölümde orjinal ‘kısımdan da örnekler vermeyi uygun bulduk. II. Mahmud devrinin 1813 – 1822 yılları arasındaki on yıllık döneminin bazı kayıtlarını ihtiva eden. incelediğimiz bu evazir-ferman defteri devrindeki olaylar hakkında bilgi vermesi yanında kısmen de olsa Osmanlı medeniyeti hakkında da bizi aydınlatacağı umudundayız. | |||