19. yüzyıl Osmanlı bilim hayatında öncü bir matematikçi: Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa

Tez KünyeDurumu
19. yüzyıl Osmanlı bilim hayatında öncü bir matematikçi: Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa / A pioneering mathematician in the 19th century Ottoman scientific life: Vidinli Hussein Tevfik Pasha
Yazar:ATİLLA POLAT
Danışman: PROF. DR. FEZA GÜNERGUN
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Bilim Tarihi Ana Bilim Dalı / Bilim Tarihi Bilim Dalı
Konu:Bilim ve Teknoloji = Science and Technology ; Biyografi = Biography ; Tarih = History
Dizin:Bilim tarihi = History of science ; Biyografi = Biography ; Matematik = Mathematics ; Matematik tarihi = History of mathematics ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa = Vidinli Hüseyin Tevfik Pasha
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
204 s.
Bu tezin amacı, on dokuzuncu yüzyılda yaşamış Osmanlı matematikçilerinden olan Vidinli Hüseyin Tevfik Paşa’nın (1832-1901) yaşamı ve eserlerinden yola çıkarak, kendisinin Osmanlı bilim tarihindeki yerini belirlemeye çalışmaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle, kendisine kadar olan Osmanlı matematiği, Klasik Dönem ve Modern Dönem başlıkları altında genel hatlarıyla incelenmiştir. Ardından Hüseyin Tevfik Paşa’nın biyografisi kapsamlı bir şekilde ortaya konmuştur. Son olarak, eserleri incelenerek, hangi konular üzerine çalışmalar ve yayınlar yaptığı belirlenmiştir. Yayınlarının listesi hazırlandığı gibi, bu yayınların içeriği incelenmiş, yayınlarından açıklamalı örnekler verilmiştir. Çalışmamızda, dönemin basılı matematik eserleri, arşiv kaynakları, gazete ve dergileri taranmış, bunun yanında Hüseyin Tevfik Paşa hakkında yapılmış yayınlar incelenmiştir. Bu incelemeler, Hüseyin Tevfik Paşa’nın Osmanlı matematik eğitimine katkı yapmanın yanında, özgün matematik çalışmaları ortaya koymuş bir bilim insan olduğunu göstermiştir. Anahtar sözcükler:Vidinli Hüseyin Tevfik, Mebahis-i İlmiye, Usul-i Cebir, Lineer Cebir, Matematik Tarihi
The aim of this study is to determine the importance of Vidinli Hussein Tevfik Pasha’s works, in the history of Ottoman mathematics by focusing on his life and academic publications. From this standing point, we first discuss the History of Ottoman mathematics in two periods namely, Classical and Modern. Followingly, we give a detailed biography of Hussein Tevfik (1832-1901). In the last section, we introduce, examine and discuss his works and publications. Our thesis on Hussein Tevfik, relies on his mathematical publications, archival sources, books, newspapers and periodicals of his time. Any material mentioning him were tried to be provided. In conclusion, Hussein Tevfik can be regarded as a scholar who contributed to Ottoman mathematical education, publication of a popular mathematical journal and also some specific fields of mathematics. Keywords:Vidinli Hussein Tevfik Pasha, Mebahis-i İlmiye, Usul-i Cebir, Linear Algebra, History of Mathematics

Download: Click here