| Tez Künye | Durumu | ||
| 19. yüzyıl Osmanlı bürokrasisinde Üryanizade ailesi ve Cemil Molla / The Üryanizade family and Cemil Molla in the 19th century Ottoman bureaucracy Yazar:MELEK EYİGÜN Danışman: PROF. DR. SELİM HİLMİ ÖZKAN Yer Bilgisi: Yıldız Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin: | Onaylandı Doktora Türkçe 2023 290 s. | ||
| Osmanlı Devleti’nin tedris, kazâ ve iftâ alanlarında görev yapmış ulema ailelerinden biri olan Üryanizâde ailesi, siyasi, sosyal ve kültürel anlamda en hızlı, en dikkat çekici değişim ve dönüşümlerin yaşandığı Osmanlı’nın son döneminde, ilmiye kadrolarında ve idari alanda varlığını korumuştur. 18. yüzyılın ilk yarısından Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna kadar geçen sürede, ilmiyenin ve bürokrasinin çeşiti mevkilerinde devlete sadakatle bağlı bir şekilde görevlerini yerine getirmişlerdir. Bu araştırmada 18. üzyılın ikinci yarısından 20. yüzyılın ilk yarısına kadar Osmanlı Devleti’nin bürokratik yapısının işleyişi Üryanizâdeler örneği üzerinden incelenmiştir. Ailenin Osmanlı dönemindeki son temsilcisi Cemil Molla’nın fikirleri çerçevesinden de dönemin siyasi, askerî, mali ve sosyal olaylarının analizi yapılmıştır. Bu çalışma ile Üryanizâde ailesinden Osmanlı bürokrasisinde görev alanlarının siyasi görüş ve gözlemlerinin yanı sıra çok bilinmeyen sosyal yönlerinin de açığa çıkarılması amaçlanmıştır. Osmanlı yönetim kadrosundaki değişimlerinin ve iktidar mücadelesinin bir ulema ailesi üzerindeki etkisi araştırılmıştır. 19. yüzyıl ve 20. yüzyılın ilk çeyreğinin siyasi ve sosyal olayları eşliğinde Üryanizâde ailesinin anlatılması için Osmanlı Devleti’nin resmî arşiv belgeleri, aile özel arşivi, dönemin tanıklığını yapmış kişilerin hatıratları, kitapları, gazeteler, makaleler vb. kaynaklar kullanılmıştır. Üryanizâdelerin sosyal yönü, ailenin günümüzdeki temsilcileri ile görüşme yapılarak açığa çıkarılmaya çalışılmıştır. Üryanizâde Cemil Molla’ya ait özgün bir eser üzerinden dönemin devlet yapısına ve siyasi olaylarına ışık tutulmuştur. | |||
| The Uryanizade family is one of the ulema families who served in the fields of education, qada and iftâ of the Ottoman Empire.The Uryanizades, maintaned its existence in the scientific cadres and administrative field in the last period of the Ottoman Empire, where the fastest, most remarkable changes and transformations took place in political, social and cultural terms. Therefore, this research focuses on the functioning of the bureaucratic structure of the Ottoman Empire from the second half of the 18th century to the first half of the 20th century the example of the Uryanizade family. Additionally, the political, military, financial, and social events of the period are analyzed within the framework of the ideas of the last representative of the family in the Ottoman period, Cemil Molla. This research aims to reveal the political views and observations of the members of the Uryanizade family, who served in the Ottoman bureaucracy, as well as to reveal their little-known social aspects. The impact of administrative changes and power struggles in the Ottoman Empire on a family of ulema is also explored. It is aimed to explain the Üryanizade family in the context of the political and social events that took place in the 19th century and the first quarter of the 20th century. In this context, the official archive documents of the Ottoman Empire, the private archive of the family, the memories of those who witnessed the period, books, newspapers, articles, etc. resources have been used. The social aspect of the Uryanizades was tried to be revealed by interviewing the current representatives of the family. The state structure and political events of the period shed light on an original work of Üryanizade Cemil Molla. | |||