1990’DAN BUGÜNE NATO EKSENİNDE TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİNİN SİYASAL MAHİYETİ

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 80 – 96, 31.07.2024

Erden Kişi

Öz

Turkey-U.S. relations, which have a deep-rooted history, have continued uninterrupted to this day, despite experiencing various challenges over time. It is understood that the relationship between the two countries holds significant importance for all nations worldwide. As we move into the 21st century, the Turkey-U.S. relationship, which is of great significance for global politics, continues to deepen within a multidimensional context. While these relations have economic, political, cultural, and military dimensions, the military aspect and global security constitute the most profound elements. At this point, NATO emerges as the most crucial actor with a significant mission in bilateral relations. Under the leadership of NATO, it has been observed that Turkey-U.S. relations resonate significantly across all global regions. This study attempts to analyze the political nature of Turkey-U.S. relations in the post-Cold War period through the policies of NATO, a prominent global actor. Subsequently, the study makes some observations on the current status and the future trajectory of Turkey-U.S. relations. Ultimately, the main theme of our study has been to understand the political nature of Turkey-U.S. relations under the umbrella of NATO in the context of global security. During the research process, a literature review was conducted, following a scientific methodology.

Anahtar Kelimeler

Turkey-U.S. Relations, NATO Policies, Global Security, Foreign Policy

Kaynakça

• Akbaş, Z., Çelik, A. H. ve Duman, M. (2019). İkinci Yüzyılında İşbirliği ve Çatışma Sarmalında Türk-Amerikan İlişkileri. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 2226-2258.
• Akkaya, B. (2012). Türkiye’nin NATO üyeliği ve Kore Savaşı. Akademik Bakış Dergisi, (28), 1-20.
• Algür, B. (2020). Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’deki Son Uluslararası Gelişmeler Işığında Değişen Türkiye, ABD ve NATO Politikaları. Anadolu Strateji Dergisi, 2(2), 55-70.
• Asmus, Ronald D. (2002). Opening NATO's Door. New York: Columbia University Press.
• Barkey, H. J. (2008). The effect of US Policy in the Middle East on EU-Turkey Relations. The International Spectator, 43(4), 31-44.
• Bilge-Criss, N. (2012). Türkiye-NATO İttifakının Tarihsel Boyutu. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(34), 1-28.
• Bölme, S. M. (2012). Soğuk Savaş’ta NATO-ABD-Türkiye Üçgeninde Askeri Üsler: Süreklilik ve Değişim. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(34), 51-71.
• Buhari Gulmez, D. (2020). The resilience of the US–Turkey Alliance: Divergent Threat Perceptions and Worldviews. Contemporary Politics, 26(4), 475-492.
• Bulut, S. (2008). Sovyet Tehdidine Karşı Güvenlik Arayışları: I. ve II. Menderes Hükümetlerinin (1950-1954) NATO Üyeliği ve Balkan Politikası. Atatürk Yolu Dergisi, 11(41), 35-61.
• Cankurtaran, B. S. ve Gençkaya, F. Y. (2019). Suriye Krizi Bağlamında Obama Dönemi Türkiye-ABD İlişkilerinde Değişen Güvenlik Ortaklığı. Journal of Academic Value Studies, 3(11), 141-150.
• Çalıs, Şaban H. (2017). Turkey’s Cold War: Foreign Policy and Western Alignment in the Modern Republic. London – New York: I. B. Tauris.
• Çelik, S. (2023). Tarihsel Süreç İçerisinde Türkiye’de NATO Şüpheciliği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 13(25), 95-115.
• Doğan, Z. (2019). Türkiye-ABD İlişkilerinin Temel Dinamikleri ve Stratejik İttifak Boyutu. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 133-156.
• Duman, L. and Erendor, M. E. (2024). The Implication of Iraq Conflict on the US-Türkiye Strategic Relationship. Conflict Studies Quarterly, (46), 3-27.
• Efe, İ. (2019). NATO'ya Üyelik Sürecinde Türkiye-ABD İlişkileri ve Türk Kamuoyundaki Akisleri. History Studies (13094688), 11(2), 601-619.
• Erhan, Ç. (2001). ABD’nin Ulusal Güvenlik Anlayışı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56(4), 77-93.
• Ertem, B. (2009). Türkiye-ABD İlişkilerinde Truman Doktrini ve Marshall Planı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 377-397.
• Gürsoy, Y. (2014). Türkiye’de Sivil-Asker İlişkilerinin Dönüşümünün Sebepleri. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 11(43), 157-180.
• Hale, W. (2019). Turkey, the US, Russia, and the Syrian Civil War. Insight Turkey, 21(4), 25-40.
• Hale, W. (2013). Turkish Foreign Policy since 1774. 3rd Edition, Abingdon: Routledge.
• İnat, K. ve Cicioğlu, F. (2023). A Century of Türkiye-Europe Relations. Insight Turkey, 25(3), 145-168.
• Johnston, Seth A. (2017). How NATO Adapts: Strategy and Organization in the Atlantic Alliance since 1950. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
• Kavuncu, S. (2013). 1990'larda Türkiye-ABD İlişkilerinde SEİA ve ABD Yardımı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 123-148.
• Küçükcan, T. and Küçükkeleş, M. (2012). European Perceptions of Turkish Foreign Policy. SETA Foundation, Report No: 10. Larrabee, F. S. (2007). Turkey Rediscovers the Middle East. Foreign Affairs, 86(4), 103-114. Larrabee, F. S. (2007). Turkey Rediscovers the Middle East. Foreign Affairs, 86(4), 103-114.
• Martin, L. G. (2019). Analysing a Tumultuous Relationship: Turkey and the US in the Middle East. Asian Journal of Middle Eastern and Islamic Studies, 13(2), 262-277.
• Makaradze, E. and Makaradze, B. (2018). The Relations between the Republic of Turkey and the United States of America at the Present Stage. Journal of International Relations, 6(1), 1-6.
• Migdalovitz, C. (2008). Turkey: Selected Foreign Policy Issues and US Views. Library of Congress, Congressional Research Service, 1-53.
• Molla, A. (2009). Soğuk Savaş Sonrası Körfez Krizleri ve Türkiye-ABD-NATO İlişkileri. Journal of Management and Economics Research, 7(11), 29-45.
• Moore, Rebecca R. (2007). NATO's New Mission: Projecting Stability in a Post-Cold War World. Westport: Praeger Security International.
• Oğuzlu, T. (2012). NATO ve Türkiye: Dönüşen İttifakın Sorgulayan Üyesi. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(34), 99-124.
• Oran, Filiz Ç. (2022). Religion, Nationalism and Foreign Policy: Discursive Construction of New Turkey's Identity. London: Bloomsbury Academic.
• Orfy, Mohammed M. (2011). NATO and the Middle East: The Geopolitical Context Post-9 11. Abingdon: Routledge.
• Özdemir, S. (2023). The Effect of The United States Presidential Policy on Türkiye–Iran Relatıions in 1970s. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (57), 317-331.
• Öztürk, T. E. (2011). Yeni Dönem Türkiye-ABD İlişkileri: Fırsatlar ve Riskler. TASAM, Stratejik Rapor, 48, 16-17.
• Uslu, N. (2015). Körfez Savaşı ve Amerika’nın Politikaları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(3), 165-199.
• Parris, M. R. (2008). Common Values and Common Interests? The Bush Legacy in US-Turkish relations. Insight Turkey, 5-14.
• Peerzada, T. A. (2016). U.S.-Turkey Relationship and Syrian Crisis. Alternatives: Turkish Journal of International Relations, 14(4), 11-19.
• Sander, O. (2006). Türkiye'nin Batı Bağlantısı I ABD ve Türkiye. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 34(1), 63-86.
• Sadık, G. (2009). American Image in Turkey: U.S. Foreign Policy Dimensions. Plymouth: Lexington Books.
• Sayarı, S. (2013). New Directions in Turkey–USA Relations. Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 15(2), 129-142.
• Şenyurt, S. E. (2024). Türkiye and US Relations in The Context of The Syrian Civil War. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 11(1), 354-378.
• Tocci, N. (2012). Let's talk Turkey! US influence on EU–Turkey relations. Cambridge Review of International Affairs, 25(3), 399-416.
• Zanotti, J. (2015). Turkey: Background and US Relations. Curr Polit Econ Middle East, 6(1), 1-9.

1990’DAN BUGÜNE NATO EKSENİNDE TÜRKİYE-ABD İLİŞKİLERİNİN SİYASAL MAHİYETİ

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 1, 80 – 96, 31.07.2024

Erden Kişi

Öz

Derin bir geçmişe sahip olan Türkiye-ABD ilişkileri, süreç içeresinde çeşitli pürüzler yaşasa da kesintisiz bir şekilde bugüne gelmiştir. İki ülke ilişkilerinin, tüm dünya ülkeleri için büyük bir önem taşıdığı anlaşılmaktadır. Küresel siyaset için oldukça büyük bir önem taşıyan Türkiye-ABD ilişkileri, çok boyutlu bir arka plan dahilinde 21. yüzyıla geldiğimizde derinleşerek sürmektedir. Ekonomik, siyasi, kültürel ve askeri yönleri olan, iki ülke ilişkilerinin en derin yönünü ise askeri ilişkiler ve küresel güvenlik boyutu oluşturmaktadır. Bu noktada, iki ülke ilişkilerinde en önemli misyona sahip aktörün NATO olduğu karşımıza çıkmaktadır. NATO öncülüğünde Türkiye-ABD ilişkilerinin, tüm dünya coğrafyalarında önemli bir yankı uyandırdığı görülmektedir. Bu çalışmada, Soğuk Savaş sonrasında Türkiye-ABD ilişkilerinin siyasal mahiyeti, önemli bir küresel aktör olan NATO politikaları üzerinden, okunmaya çalışılmıştır. Daha sonrasında Türkiye-ABD ilişkilerinin, bugün için geldiği yer ve önümüzdeki dönemde nereye varacağa konusunda birtakım tespitlerde bulunulmuştur. En nihayetinde çalışmamızın ana teması, küresel güvenlik konusunda NATO çatısı altında gelişen Türkiye-ABD ilişkilerinin siyasal mahiyetini anlamak olmuştur. Çalışma sürecinde literatür taraması yapılarak bilimsel bir metot izlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye-ABD İlişkileri, NATO Politikaları, Küresel Güvenlik, Dış Politika

Kaynakça

• Akbaş, Z., Çelik, A. H. ve Duman, M. (2019). İkinci Yüzyılında İşbirliği ve Çatışma Sarmalında Türk-Amerikan İlişkileri. OPUS International Journal of Society Researches, 13(19), 2226-2258.
• Akkaya, B. (2012). Türkiye’nin NATO üyeliği ve Kore Savaşı. Akademik Bakış Dergisi, (28), 1-20.
• Algür, B. (2020). Kıbrıs ve Doğu Akdeniz’deki Son Uluslararası Gelişmeler Işığında Değişen Türkiye, ABD ve NATO Politikaları. Anadolu Strateji Dergisi, 2(2), 55-70.
• Asmus, Ronald D. (2002). Opening NATO's Door. New York: Columbia University Press.
• Barkey, H. J. (2008). The effect of US Policy in the Middle East on EU-Turkey Relations. The International Spectator, 43(4), 31-44.
• Bilge-Criss, N. (2012). Türkiye-NATO İttifakının Tarihsel Boyutu. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(34), 1-28.
• Bölme, S. M. (2012). Soğuk Savaş’ta NATO-ABD-Türkiye Üçgeninde Askeri Üsler: Süreklilik ve Değişim. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(34), 51-71.
• Buhari Gulmez, D. (2020). The resilience of the US–Turkey Alliance: Divergent Threat Perceptions and Worldviews. Contemporary Politics, 26(4), 475-492.
• Bulut, S. (2008). Sovyet Tehdidine Karşı Güvenlik Arayışları: I. ve II. Menderes Hükümetlerinin (1950-1954) NATO Üyeliği ve Balkan Politikası. Atatürk Yolu Dergisi, 11(41), 35-61.
• Cankurtaran, B. S. ve Gençkaya, F. Y. (2019). Suriye Krizi Bağlamında Obama Dönemi Türkiye-ABD İlişkilerinde Değişen Güvenlik Ortaklığı. Journal of Academic Value Studies, 3(11), 141-150.
• Çalıs, Şaban H. (2017). Turkey’s Cold War: Foreign Policy and Western Alignment in the Modern Republic. London – New York: I. B. Tauris.
• Çelik, S. (2023). Tarihsel Süreç İçerisinde Türkiye’de NATO Şüpheciliği. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 13(25), 95-115.
• Doğan, Z. (2019). Türkiye-ABD İlişkilerinin Temel Dinamikleri ve Stratejik İttifak Boyutu. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 133-156.
• Duman, L. and Erendor, M. E. (2024). The Implication of Iraq Conflict on the US-Türkiye Strategic Relationship. Conflict Studies Quarterly, (46), 3-27.
• Efe, İ. (2019). NATO'ya Üyelik Sürecinde Türkiye-ABD İlişkileri ve Türk Kamuoyundaki Akisleri. History Studies (13094688), 11(2), 601-619.
• Erhan, Ç. (2001). ABD’nin Ulusal Güvenlik Anlayışı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56(4), 77-93.
• Ertem, B. (2009). Türkiye-ABD İlişkilerinde Truman Doktrini ve Marshall Planı. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(21), 377-397.
• Gürsoy, Y. (2014). Türkiye’de Sivil-Asker İlişkilerinin Dönüşümünün Sebepleri. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 11(43), 157-180.
• Hale, W. (2019). Turkey, the US, Russia, and the Syrian Civil War. Insight Turkey, 21(4), 25-40.
• Hale, W. (2013). Turkish Foreign Policy since 1774. 3rd Edition, Abingdon: Routledge.
• İnat, K. ve Cicioğlu, F. (2023). A Century of Türkiye-Europe Relations. Insight Turkey, 25(3), 145-168.
• Johnston, Seth A. (2017). How NATO Adapts: Strategy and Organization in the Atlantic Alliance since 1950. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
• Kavuncu, S. (2013). 1990'larda Türkiye-ABD İlişkilerinde SEİA ve ABD Yardımı. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 123-148.
• Küçükcan, T. and Küçükkeleş, M. (2012). European Perceptions of Turkish Foreign Policy. SETA Foundation, Report No: 10. Larrabee, F. S. (2007). Turkey Rediscovers the Middle East. Foreign Affairs, 86(4), 103-114. Larrabee, F. S. (2007). Turkey Rediscovers the Middle East. Foreign Affairs, 86(4), 103-114.
• Martin, L. G. (2019). Analysing a Tumultuous Relationship: Turkey and the US in the Middle East. Asian Journal of Middle Eastern and Islamic Studies, 13(2), 262-277.
• Makaradze, E. and Makaradze, B. (2018). The Relations between the Republic of Turkey and the United States of America at the Present Stage. Journal of International Relations, 6(1), 1-6.
• Migdalovitz, C. (2008). Turkey: Selected Foreign Policy Issues and US Views. Library of Congress, Congressional Research Service, 1-53.
• Molla, A. (2009). Soğuk Savaş Sonrası Körfez Krizleri ve Türkiye-ABD-NATO İlişkileri. Journal of Management and Economics Research, 7(11), 29-45.
• Moore, Rebecca R. (2007). NATO's New Mission: Projecting Stability in a Post-Cold War World. Westport: Praeger Security International.
• Oğuzlu, T. (2012). NATO ve Türkiye: Dönüşen İttifakın Sorgulayan Üyesi. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 9(34), 99-124.
• Oran, Filiz Ç. (2022). Religion, Nationalism and Foreign Policy: Discursive Construction of New Turkey's Identity. London: Bloomsbury Academic.
• Orfy, Mohammed M. (2011). NATO and the Middle East: The Geopolitical Context Post-9 11. Abingdon: Routledge.
• Özdemir, S. (2023). The Effect of The United States Presidential Policy on Türkiye–Iran Relatıions in 1970s. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (57), 317-331.
• Öztürk, T. E. (2011). Yeni Dönem Türkiye-ABD İlişkileri: Fırsatlar ve Riskler. TASAM, Stratejik Rapor, 48, 16-17.
• Uslu, N. (2015). Körfez Savaşı ve Amerika’nın Politikaları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 54(3), 165-199.
• Parris, M. R. (2008). Common Values and Common Interests? The Bush Legacy in US-Turkish relations. Insight Turkey, 5-14.
• Peerzada, T. A. (2016). U.S.-Turkey Relationship and Syrian Crisis. Alternatives: Turkish Journal of International Relations, 14(4), 11-19.
• Sander, O. (2006). Türkiye'nin Batı Bağlantısı I ABD ve Türkiye. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 34(1), 63-86.
• Sadık, G. (2009). American Image in Turkey: U.S. Foreign Policy Dimensions. Plymouth: Lexington Books.
• Sayarı, S. (2013). New Directions in Turkey–USA Relations. Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 15(2), 129-142.
• Şenyurt, S. E. (2024). Türkiye and US Relations in The Context of The Syrian Civil War. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 11(1), 354-378.
• Tocci, N. (2012). Let's talk Turkey! US influence on EU–Turkey relations. Cambridge Review of International Affairs, 25(3), 399-416.
• Zanotti, J. (2015). Turkey: Background and US Relations. Curr Polit Econ Middle East, 6(1), 1-9.

Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Download or read online: Click here