| Tez Künye | Durumu | ||
| 6 numaralı Trabzon Ahkâm Defterinin transkripsiyonu (S. 93-192) / The transcription of Trabzon Ahkâm Register numbered 6 (PP. 93-192) Yazar:MELİKE BOLAT Danışman: DOÇ. DR. EYYUB ŞİMŞEK Yer Bilgisi: Aksaray Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:19. yüzyıl = 19. century ; Ahkam Defterleri = Records of Provosions ; Divan-ı Hümayun = Imperial Council ; Trabzon = Trabzon | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2021 373 s. | ||
| Osmanlı Devleti, sosyal, siyasî, idarî ve askerî konularla ilgili kararlarını “Dîvân-ı Hümâyûn” olarak adlandırılan kurulda alırdı. Dîvân-ı Hümâyûn’da, devleti ilgilendiren birçok konu şer’i ve örfî hukuka uygun bir şekilde görüşülerek karara bağlanırdı. Burada alınan kararlar Dîvân-ı Hümâyûn kalemleri tarafından ilk suretleriyle kaydedilmişlerdir. Daha sonra tekrar gözden geçirilip temize çekilerek, sistemli bir kayıt sistemi oluşturulmaya çalışılmıştır. Kaydı tutulan defterlerin başlıcaları şunlardır: Mühimme, Şikâyet, Ahkâm, Ruûs ve Tahvil defterleri idi. Ayrıca Dîvân-ı Hümâyûn da halkın şikâyet ve isteklerinin de dinlediği zamanlar oluyordu. Bu hukukî hak sayesinde ahali, kendisi çözüm bulamadığı sorunlarına, dava sonuçlarına itirazlarında durumunu bizatihi Padişah’a arz edebilir veya dilekçe ile Dîvân-ı Hümâyûn’a bildirebilirdi. Devlete ait siyasî, idarî, askerî meselelerinin yanında, halkın şikâyetleriyle ilgili konular devlet işlerinin yazıldığı Mühimme Defterlerine kaydediliyordu. 1649’da yılında ise, Şikâyet defterleri adı ile kayıt oluşturularak sadece halkın şikâyet ve isteklerinin yazıldığı defter oluşturulmuştur. 18. yüzyıl dönemi itibarıyla devletin mevcut toprakları ve içinde bulunduğu siyasal-ekonomik durumu sonrasında halkın taleplerini ve şikâyetlerinin de çözüme kavuşturulması kolaylığı için yeni bir sistemin ürünü olarak Ahkâm Defterleri adı altında kayıt tutulmaya başlanmıştır. 1742 yılı itibarıyla eyaletlere özel olarak tutulmaya başlanmış ve II. Meşrutiyet dönemine kadar da tutulmaya devam etmiştir. Ahkâm Defteri içerik ve yazılış amacı ile bizlere o dönem hakkında özellikle, miras paylaşımı konusundaki anlaşmazlıklar, su ve mera anlaşmazlığı, vergilerin toplanmasındaki usulsüzlükler, eşkıyalıkgasp olayları, şahıslar arasında borç alacak-verecek gibi konularda önemli bilgiler sunmaktadır. Bu tez çalışmasında, Trabzon Eyaleti’ne ait 1838-1846 yıllarını muhteva edinen, 6 Numaralı Trabzon Ahkâm Defteri’nin (s.93-192) transkripsiyonu yapılacaktır. Anahtar Kelimeler: Osmanlı Devleti, Ahkâm defteri, Padişah, Divân-ı Hümâyun, 18. yy. | |||
| The Ottoman Empire made its decisions on social, political, administrative and military issues in the so-called “Dîvân-ı Hümâyûn” board. In Dîvân-ı Hümâyûn, many issues concerning the state were discussed and decided in accordance with the evil and the traditional law. The decisions taken here were recorded in their first form by the Dîvân-ı Hümâyûn pens. Then, a systematic registration system was tried to be reviewed and exonerated. The main books recorded were: Ammunition, Complaint, Ahkâm, Ruûs and Bond books. There were also times when Dîvân-ı Hümâyûn listened to the complaints and wishes of the people. Thanks to this legal right, the people could submit their situation to the Sultan in their objections to the problems and case results that he could not find a solution to, or he could report it to Dîvân-ı Hümâyûn with a petition. In addition to the political, administrative and military issues of the state, issues related to public complaints were recorded in the Ammunition Books, where state affairs were written. In 1649, a record was created under the name of Complaint Books and only the book where the complaints and requests of the people were written was created. As of the 18th century, after the current territory of the state and its political-economic situation, records were started to be kept under the name of Ahkâm Books as the product of a new system for the ease of resolving the demands and complaints of the people. As of 1742, it was kept in the states and continued to be eclipsed until the period of Legitimacy II. For the purposes of content and writing, the Court book provides us with important information about that period, especially on issues such as disputes over inheritance sharing, water and pasture disputes, irregularities in the collection of taxes, thuggery-extortion incidents, debt-to-pay between individuals. In this thesis, trabzon ahkâm book numbered 6 (p.93-192), which covers the years 1838-1846 belonging to Trabzon State, will be transcripted. Key Words: Ottoman Empire, Book Of Judgments, Sultan, Divân-ı Hümâyun, 18. century | |||