ABDULLAH b. ABDULLAH

Abdullāh b. Abdillâh b. Übeyy b. Selûl el-Ensârî el-Hazrecî (ö. 12/633)

Medineli münafıkların reisi İbn Selûl’ün oğlu, sahâbî.

Müellif:

Asıl adı Hubâb (الحباب) idi. Müslüman olduktan sonra, babasının da künye olarak kullandığı bu isim için Hz. Peygamber, “Hubâb şeytandır” diyerek adını Abdullah’a çevirdi. Sahâbîlerin ileri gelenlerinden olan Abdullah, Bedir’den başlamak üzere Hz. Peygamber’le bütün savaşlara katıldı.

Münâfikūn sûresinde de işaret edildiği gibi (63/7-8), Benî Mustaliḳ Gazvesi’nden dönerken İbn Selûl, eskiden beri yürüttüğü bozguncu hareketlerine devam ederek muhacirler aleyhinde çirkin sözler sarfetmiş, “Medine’ye vardığımızda soylu ve güçlü olanlar, zelil ve güçsüz olanları oradan kovacaktır” diyerek tahrikte bulunmuştu. Bunun üzerine Hz. Ömer, İbn Selûl’ün öldürülmesi için Resûl-i Ekrem’in emir vermesini istemiş, fakat Peygamber, “Muhammed arkadaşlarını öldürtüyor” tarzında bir ithama mâruz kalmamak için bu teklifi kabul etmemişti. Ancak Hz. Peygamber’in bu kararını henüz duymamış olan Abdullah Peygamber’e giderek, eğer babası öldürülecekse, daha sonra intikam hissine kapılarak bir mümini öldürmemek için, bu görevi bizzat kendisinin ifa etmek istediğini bildirdi. Hz. Peygamber buna izin vermedi ve ona babasıyla iyi geçinmesini tavsiye etti.

Abdullah, babası ölünce, hem onun vasiyetini yerine getirmek, hem de uhrevî bir fayda sağlamak ümidiyle Peygamber’e gelerek babasını kefenlemek için ondan gömleğini istedi, ayrıca cenaze namazını kıldırmasını da rica etti. Hz. Peygamber, Abdullah’ın bağlı bulunduğu Hazrec kabilesi mensuplarını İslâmiyet’e daha çok ısındırmak için gömleğini verdi ve cenaze namazını kıldırma ricasını da kabul etti. Ancak Hz. Ömer’in şiddetli itirazlarıyla karşılaştı. Ardından da Tevbe sûresinin 84. âyetinin nâzil olmasıyla münafıkların cenaze namazını kıldırması yasaklandı.

Hz. Âişe’nin kendisinden hadis rivayet ettiği Abdullah, Halife Ebû Bekir zamanında Müseylimetülkezzâb ile yapılan Yemâme Savaşı’nda şehid düştü.


BİBLİYOGRAFYA

, III, 209.

, III, 540-542.

Taberî, Târîḫ (nşr. Yûsuf Bey v.dğr.), Kahire 1326, II, 260.

a.mlf., Câmiʿu’l-beyân (Bulak), X, 141-142.

, III, 296-298.

, I, 321-323.

, II, 95.

, X, 153-154.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1988 yılında İstanbul’da basılan 1. cildinde, 80 numaralı sayfada yer almıştır.