Seyyid Nûr Muhammed el-Bedâûnî (ö. 1135/1723)
Nakşibendî silsilesinde ve bütün Nakşî kaynaklarda yer almakla birlikte hayatı hakkında yeterli bilgi yoktur. Nakşibendiyye tarikatının Müceddidiyye kolunun kurucusu İmâm-ı Rabbânî’nin torunlarından Şeyh Seyfeddin Sirhindî’nin (ö. 1096/1685) halifesidir. Şeyhinin ölümünden sonra Abdülhak Muhaddis ed-Dihlevî’nin oğlu Hâfız Muhammed Muhsin’in sohbetlerine devam etti. Kaynaklarda zâhir ve bâtın ilimlerini bilen, zühd ve takvâ sahibi bir sûfî olarak tanıtılan Bedâûnî’nin Hz. Peygamber’in sünnetine titizlikle uyduğu, sürekli hadis, sîret ve şemâil kitapları okuduğu bildirilmektedir. 11 Zilkade 1135’te (13 Ağustos 1723) Delhi’de vefat etti. Seyfeddin Sirhindî’nin müridlerinden Nevvâb Mükerrem Han’ın Nizâmeddin Evliyâ Türbesi civarında bulunan bağına defnedildi. En önemli halifesi olan Mazhar Cân-ı Cânân daha sonra buraya bir türbe yaptırdı.
Bilmeyerek dahi olsa sünnete aykırı bir davranışta bulunduğu zaman günlerce tesiri altında kalan Bedâûnî on beş yıl istiğrak halinde kalmış, sadece namaz vakitlerinde sahv haline dönmüştü. Kendisine yapılan bağışları kabul etmemesi, okumak için dünya ehli bir kimseden ödünç olarak aldığı kitabı gafletlerinin karanlığı sarmıştır diye okumadan önce üç gün bekletmesi, yediklerinin helâl olduğundan emin olmak için ekmeğini kendi eliyle pişirmesi, Bedâûnî’nin dünya ehline duyduğu güvensizlik kadar zühd ve takvâ konusundaki titizliğini gösteren örneklerdir.
BİBLİYOGRAFYA
Gulâm Ali Dihlevî, Maḳāmât-ı Maẓhariyye, İstanbul 1986, s. 27-30.
Gulâm Mustafa Han, Levâʾiḥ-i Ḫânḳāh-i Maẓhariyye, Haydarâbâd 1392, s. 20, 258.
Abdülmecîd el-Hânî, el-Ḥadâʾiḳu’l-verdiyye, Kahire 1308, s. 200-201.
Hocazâde Ahmed Hilmi, Hadîkatü’l-evliyâ, İstanbul 1318, s. 115-117.
Muhammed Murad el-Kāzânî, Teẕyîlü’r-Reşeḥât (Reşeḥât içinde), Mekke 1300, s. 49-53.
Muhammed er-Rehâvî, el-Envârü’l-ḳudsiyye, Kahire 1344, s. 201-202.
Athar Abbas Rizvī, A History of Sufism in India, Delhi 1983, II, 246.
Nurbahş Tevekkülî, Teẕkire-i Meşâyiḫ-i Naḳşîbendiyye, Lahor 1976, s. 279-282.
Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1992 yılında İstanbul’da basılan 5. cildinde, 296 numaralı sayfada yer almıştır.