AKSEL, Malik

Selânik yakınlarında Katerin’de doğdu. İlk öğrenimini Serez’de yaptı. Daha sonra İstanbul’da Bayezid Numûne Mektebi’ne devam etti. 1921’de Dârülmuallimîn’den mezun olup öğretmenliğe başladı. Yüksek öğrenimini, 1928 yılında devletçe açılan bir imtihanı kazanarak gittiği Almanya’da, Berlin Yüksek Resim Öğretmen Okulu’nda tamamladı. Burada bir yandan Prof. Grossmann’ın atölyesinde yağlı boya ve gravür çalışmalarını sürdürürken bir yandan da M. Libermann ile halkın hayatından sahneler, portre ve peyzajlar yapan L. Corinth’in çalışmalarını yakından takip etti. Yurda döndüğü 1932’den 1968 yılına kadar Gazi Eğitim Enstitüsü ve Çapa Eğitim Enstitüsü’nde resim ve sanat tarihi öğretmenliği yaptı. 1968’de emekli oldu. 15 Şubat 1987’de İstanbul’da öldü ve Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.

Sanat hayatına 1924’te, Galatasaray Lisesi’nde açılan güzel sanatlar sergisine sulu boya resimleriyle iştirak ederek giren Malik Aksel, daha sonra yurt içinde ve yurt dışında birçok sergiye katıldı. Bazı resimleri İstanbul Devlet Resim ve Heykel Müzesi’ne alındı. Resimlerinde büyük ölçüde mahallî renk ve motiflere yer veren Aksel, konu olarak daha çok Anadolu köy hayatını ve halk eserlerini işledi. Türk mahallî hayatını tasvir ettiği figüratif çalışma ve kompozisyonlar yanında Anadolu halk resim sanatı ve folkloru, dinî resimler gibi konular üzerinde de dikkate değer araştırmalar yaptı.

Çeşitli dergilerde kalan ve daha çok deneme, inceleme, hâtıra ve sohbet mahiyetinde olan yazıları dışında kitap halindeki eserleri şunlardır: Resim Sergisinde Otuz Gün (1943); İstanbul Mimarisinde Kuş Evleri (İstanbul Enstitüsü Mecmuası, sy. 5’ten ayrı basım, 1959); Anadolu Halk Resimleri (1960); Türklerde Dinî Resimler (1967); Sanat ve Folklor (1971); İstanbul’un Ortası (1977).

BİBLİYOGRAFYA

Celâl Esat Arseven, Türk Sanatı Tarihi, İstanbul 1954-64, III, 217.

Nüzhet İslimyeli, Türk Plastik Sanatçıları Ansiklopedisi, Ankara 1967, I, 22-24.

Behçet Necatigil, Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, İstanbul 1983, s. 34.

“Folklorcularımız ve Sanatçılar: Malik Aksel’in Biyografisi”, TFA, sy. 144 (1961), s. 2445.

Konur Ertop, “Mâlik Aksel ve İstanbul’un Ortası”, a.e., sy. 350 (1978), s. 8431.

Ahmet Köksal, “Ressam, Eğitimci ve Yazar Mâlik Aksel”, Antika, sy. 34, İstanbul 1988, s. 54-57.

TDEA, I, 96.