ÂMİR-BİAHKÂMİLLÂH

13 Muharrem 490’da (31 Aralık 1096) doğdu. Babası Müsta‘lî’nin ölümü üzerine henüz beş yaşında bir çocukken vezir Emîrü’l-Cüyûş Efdal b. Bedr el-Cemâlî tarafından halife ilân edildi (8 Aralık 1101). Vezir Efdal, Âmir-Biahkâmillâh’ın halifeliğinin ilk yirmi yılında devlet idaresine tamamen hâkim oldu ve ülkeyi âdeta bir hükümdar gibi idare etti. Haçlılar’ın Kudüs başta olmak üzere birçok şehri ele geçirmelerine rağmen onlara karşı ciddi bir tedbir almadı. Âmir, idareyi ele geçirmek maksadıyla 15 Aralık 1121’de veziri Efdal’i öldürttü. Onun yerine Abdullah İbnü’l-Batâihî’yi vezir tayin etti. Fakat onunla da geçinemedi. Ekim 1125’te bu yeni veziri önce hapsettirdi, sonra da kardeşleriyle beraber çarmıha gerdirdi. Halife Âmir-Biahkâmillâh 2 Zilkade 524 (7 Ekim 1130) tarihinde, otuz dört yaşında iken Bâtınîler tarafından öldürüldü. Halifelik müddeti yirmi dokuz yıl beş aydır. Oğlu olmadığı için yerine amcazadesi Meymûn Abdülmecid geçti.

BİBLİYOGRAFYA

İbnü’l-Kalânisî, Târîḫu Dımaşḳ (Zekkâr), s. 323, 339, 362-363.

İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, X, 328, 389; XI, 59, 629, 664.

İbn Hallikân, Vefeyât, IV, 384, 585.

Makrîzî, el-Ḫıṭaṭ, I-II, bk. İndeks.

a.mlf., el-Münteḳā min aḫbâri Mıṣr (nşr. Eymen Fuâd Seyyid), Kahire 1981, s. 74, 81, 94, 96-99, 104-107, 109-111.

İbn Tağrîberdî, en-Nücûmü’z-zâhire, V, 170 vd.

M. Cemâleddin Sürûr, Siyâsetü’l-Fâṭımiyyîn el-Ḫâriciyye, Kahire 1396/1976, s. 97-100, 102, 212.

Hitti, İslâm Tarihi, IV, 999.

Bosworth, İslâm Devletleri Tarihi, s. 59-62.

H. İbrâhim Hasan, Târîḫu’d-devleti’l-Fâṭımiyye, Kahire 1981, s. 175-176.

De Lacy O’Leary, A Short History of the Fatimid Khalifate, Delhi 1987, s. 218-221.

N. A. Koenig, “Âmir”, İA, I, 407.

E. Graefe, “Fâtımîler”, İA, IV, 525 vd.

S. M. Stern, “al-Āmir”, EI² (İng.), I, 440.