AHMED NAKKĀŞ el-HILÂTÎ

Mengücüklüler döneminde yaşayan mimar.

Müellif:

Doğum ve ölüm tarihi bilinmemektedir. Divriği’deki Mengücüklü beylerinden Şehinşah’ın torunu ve Süleyman Şah’ın oğlu Ahmed Şah’ın 626 (1229) yılında inşa ettirdiği Divriği Ulucamii’nin yapımında çalışmıştır. Adına, caminin doğusundaki sonradan pencere haline getirilmiş olan Şah Kapısı adlı portalin mukarnaslı bölümü ile kapı lentosu arasında kalan kısmındaki tek satırlık kitâbede rastlanmaktadır. Mimarlığından başka nakkaşlığı da bulunduğu ve aslen Ahlatlı (Hılâtî) olduğu yine bu kitâbeden öğrenilmektedir. Bu yapı, yine Ahlatlı olan bir başka mimarın, Hürremşah b. Mugıs’in idaresi altındaki bir sanatçılar grubu tarafından yapılmıştır. Bu ekip içinde yer alan Ahmed Nakkāş el-Hılâtî, başmimar Hürremşah’a kalfalık yapmış olmalıdır. Caminin bitişiğinde bulunan ve aynı tarihte Ahmed Şah’ın eşi Turan Melek Hatun tarafından yaptırılan Divriği Dârüşşifâsı’nda da aynı sanatkâr grubunun görev yaptığı bilinmekte ve kitâbelerde adına rastlanmamakla beraber, Ahmed Nakkāş el-Hılâtî’nin bu binada da çalışmış olması kuvvetle muhtemel görünmektedir.


BİBLİYOGRAFYA

A. Gabriel, Monuments Turcs d’Anatolie, Paris 1934, II, 188.

Divriği Ulu Camii ve Daruşşifası (haz. Yılmaz Önge v.dğr.), Ankara 1978, s. 51-53.

Zeki Sönmez, Başlangıçtan XVI. Yüzyıla Kadar Anadolu’daki İslâm ve Türk Devri Yapılarında Çalışan Sanatkârlar (doktora tezi, 1981), İÜ Ed.Fak., s. 129-131.

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 1989 yılında İstanbul’da basılan 2. cildinde, 109-110 numaralı sayfalarda yer almıştır. Bu madde en son 26.01.2019 tarihinde güncellenmiştir.