RAMAZAN b. İSMÂİL

İstanbul’da medresede öğrenim görürken Abdullah b. Cezzâr’dan aklâm-ı sitteyi meşkederek icâzet aldı. Bu sahada celî sülüs çalışmalarıyla yeteneğini geliştirdi. Özellikle ilgi duyduğu nesih yazıda ilerledi. İlim ve sanatıyla IV. Mehmed devrinin ünlüleri arasında öne çıktı. Mevlânâkapı Mimar Kasım caddesinde Yayla (eski adı Yaylak) Mescidi’nde (Kethüdâ Mescidi, Kurşunlu Cami) imamlık yaptı. Her gün mushaftan yarım cüz yazmayı âdet edinmişti. Yazdığı 400 mushafla en çok mushaf yazan hattatlar arasında yer aldı. Şeyh Hamdullah ekolünün en iyi temsilcilerindendi. Çağdaşı Derviş Ali, Suyolcuzâde Mustafa ve Hâfız Osman yakın dostlarındandı. Hoşsohbet bir insan olan Ramazan Efendi 1091 Ramazanında (Ekim 1680) Kadir gecesinde vefat etti. Ebced hesabıyla “ramazan” kelimesi ölüm tarihini verir. Kabri kendisinin yenilediği, günümüzde arsasında gecekondular bulunan Mevlânâkapı Gavsî Efendi Kādirî Dergâhı hazîresindeydi. Yetiştirdiği talebelerden oğlu Hüseyin babası seviyesinde ünlü bir hattattır. Diğer talebeleri arasında Çinicizâde Abdurrahman Efendi, onun oğlu Derviş İbrâhim, Ebûbekir (Kastamonulu), Seyyid Hasan Hâşimî (Seyyid Abdullah’ın babası), Hüseyin b. Resûl, Halil Hâfız (Halepli), Seyyid Sinâneddin, Ali b. Ebû Bekir, Seyyid Ali, damadı Mehmed Tozkoparanzâde ve Mehmed b. Ca‘fer’in isimleri sayılabilir. İstanbul Türk ve İslâm Eserleri Müzesi’nde (nr. 465) 1059 (1649) tarihli, Sakıp Sabancı Müzesi hat koleksiyonunda 1053 (1643) tarihli ve Ekrem Hakkı Ayverdi hat koleksiyonunda 1065 (1655) tarihli mushafları Ramazan Efendi’nin günümüze ulaştığı bilinen eserlerindendir.

BİBLİYOGRAFYA
Suyolcuzâde, Devhatü’l-küttâb, Süleymaniye Ktp., Fâtih, nr. 4359, vr. 88^b, 89^a; Ayvansarâyî, Hadîkatü’l-cevâmi‘, I, 219; Müstakimzâde, Tuhfe, s. 204; Tahsin Öz, İstanbul Camileri, Ankara 1962, I, 152; Zâkir Şükrü, Mecmûa-i Tekâyâ (Tayşi), s. 34; Mustafa Özdamar, Dersaâdet Dergâhları, İstanbul 1994, s. 117; Ali Alparslan, Osmanlı Hat Sanatı Tarihi, İstanbul 1999, s. 48, 49; M. Uğur Derman, Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi Hat Koleksiyonundan Seçmeler, İstanbul 2002, s. 68, 69; Muhittin Serin, Hat Sanatı ve Meşhur Hattatlar, İstanbul 2003, s. 120.