H. M. Z. Alabden. Bâbek İsyanı ve Abbâsîler açısından sonuçları. Yüksek lisans tezi (2020)

Houlih Mehdi Zain Alabden. Bâbek İsyanı ve Abbâsîler açısından sonuçları. Yüksek lisans tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2020, XI+91 s.

Özet

Abbâsî döneminde pek çok isyan ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri Bâbek İsyanıdır. Hürremi şeflerinden biri olan ve Abbasi Halifeliğine karşı mücadele eden Hürremi hareketi ‘nin önderliğini yapan Azerbaycan Türklerinin milli kahramanı Bâbek tarafından Azerbaycan’da mevcut Abbâsî yönetimine karşı 816-838 yılları arasında yirmi iki yıl sürdürülen bir isyandır. Abbâsî ordusunda görev yapan Afşin ve Türk askerlerinden oluşan bir ordu isyancıların üzerine yürüdü. Yirmi iki yıl süren Bâbek İsyanında Halife’nin meşhur komutanının liderliğindeki altı büyük Hilafet ordusu mağlup edildi. Hürremilerin Karargâhı Bezz Kalesi 837’de düştü. Bâbek el-Hürremi yakalandı ve 838’de Samarra şehrine getirilerek idam edildi. İsyan tam olarak sonuca ulaşmasa da, nitekim Abbasi Devleti parçalanma süreci içerisine girmiş, ekonomisi kötüleşmiş, merkezi otoritesi zayıflamıştır. Abbâsî Devleti bu isyana dikkatini verdiğinden Bizans gibi dönemin İslam Dünyası için tehlike oluşturan devletlerle mücadele edilememiştir. İslam Dünyasının haritası yeniden şekillenmiştir. Ayrıca bu isyan kendisinden sonra ortaya çıkan mezheplere ve isyan hareketlerine de fikri bir dayanak olmuştur. Günümüzde dahi Bâbek Kalesi’ne giderek bazı grupların anma törenleri düzenlemeye çalıştığı bilinmektedir.

Abstract

Islam has been spread over a wide area in a short period of time like one or two centuries since its emergence. Bâbak Revolt, and the Abbasid Caliphate is one of the chiefs of the Khurrami Khurrami movement that fought against the Turks in Azerbaijan hero who led by Babak Khurrami available in Azerbaijan carried out during the Abbasid revolt against the rule of twenty two years between the years 816-838. Composed of Turkish soldiers serving in the army of the Abbasid army and rebels marched on Afsin. Babak revolt which lasted twenty two years, led by the commander of the famous Caliph Caliphate Army was defeated sixth largest. Khurramiyya headquarters Bezz Castle fell in 837. Babak was captured and tortured to death were executed by bringing the city of Samarra in 838. Although not result in full revolt, As a matter of fact, the Abbasid State entered into the disintegration process; its economy deteriorated and its central authority got weakened. Because the Abbasid State paid all its attention to this rebellion, it could not struggle with other states that were dangerous for the Islamic world of that time. The map of the Islamic world has been reshaped. Also this rebellion became an intellectual basis for the sects and next rebellion movements that followed. Even today, it is known that some groups tried to organize commemoration ceremonies through going to Bâbek Castle.