| Title: | “Codex Cumanicus” və kuman dilinin leksikası=”Codex Cumanicus” and the vocabulary of the Cuman language |
| Author: | İmanyar İssəməli oğlu Quliyev |
| Translator: | |
| Editor: | Elmi redaktor: Nadir Baloğlan oğlu Məmmədli, İsmayıl Babaş oğlu Kazımov; Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nəsimi adına Dilçilik İnstitutu |
| Language: | Türkcə |
| Series: | |
| Place: | Bakı |
| Publisher: | “Elm və təhsil” Nəşriyyat-Poliqrafiya Müəssisəsi |
| Year: | 2023 |
| Pages: | 208 |
| ISBN: | 9789952568059 |
| File: | PDF, 1.59 MB |
| Download: | Click here |
Quliyev İ. İ. “Codex Cumanicus” və kuman dilinin leksikası. Elmi redaktor: N. B. Məmmədli, İ. B. Kazımov; AMEA Nəsimi adına Dİ. Bakı: “Elm və təhsil” NPM, 2023, 208 s. ISBN 9789952568059
Annotasiya
Bu kitab XIII əsrin sonu və ən gec XIV əsrin ortalarında yazıya alındığı ehtimal olunan qıpçaq əsəri “Codex Cumanicus” və onun leksikasına həsr edilmişdir. Kitabda “Codex Cumanicus”un dilində işlənmiş leksik vahidlər tarixi dilçilik prizmasından təhlil edilir, milli leksikanın nisbəti müəyyən edilir, alınma sözlərin qıpçaq dilinə keçdiyi dövrlər və dilə gəlmə səbəblərinə toxunulur.
Həmçinin “Codex Cumanicus”da kuman lüğətinin tematik bölgüsü verilir, dini leksika, dini məna yüklənmiş milli sözlər, kumanların məişət həyatında xəzərlərin izləri, qədim türk inanclarının dildə qalıqları kimi məsələlər tədqiqata cəlb edilir. Eyni zamanda kuman dilində söz yaradıcılığı müxtəlif aspektlərdən işıqlandırılır.
This book is dedicated to the Kipchak work “Codex Cumanicus” and its lexicon, which was probably written at the end of the 13th century or at the latest in the middle of the 14th century. In the book, the lexical units used in the language of “Codex Cumanicus” are analyzed from the perspective of historical linguistics, the proportion of the national lexicon is determined, the periods when borrowed words were transferred to the Kipchak language and the reasons why appearance in their language are investigated.
Also, a thematic division of the Cuman dictionary is given, issues such as religious lexicon, national words conveying religious meaning, traces of the Khazars in the daily life of the Cumans, remnants of ancient Turkish beliefs in the language are involved in the research. At the same time, word formation in the Kuman language is explained from different aspects.
Mündəricat
Ön söz … 6
Giriş … 8
I fəsil. “Codex Cumanicus” və lüğət tərkibi … 13
Latın əlifbası ilə yazılmış ilk türk abidəsi “Codex Cumanicus” (tədqiq tarixi) … 13
“Codex Cumanicus”un lüğət tərkibi … 36
II fəsil. “Codex Cumanicus”un kuman leksikasının tematik bölgüsü … 85
“Codex Cumanicus”da tematik söz qrupları … 85
“Codex Cumanicus”un dilində dini leksika … 119
III fəsil. “Codex Cumanicus”un kuman leksikasında söz yaradıcılığı … 137
“Codex Cumanicus”un dilində morfoloji üsulla söz yaradıcılığı … 138
“Codex Cumanicus”un dilində sintaktik üsulla söz yaradıcılığı … 174
İstifadə edilmiş ədəbiyyat … 191
İxtisarlar … 207