İran Safevî Devleti’nin Kuruluşu ile Osmanlı-İran İlişkilerinde Şiîliğin Rolü (Prof. Dr. Sayın Dalkıran)

İran Safevî Devleti’nin Kuruluşu ile Osmanlı-İran İlişkilerinde Şiîliğin Rolü Prof. Dr. Sayın Dalkıran OSAV
Hz. Peygamber (s.a.v.)’in hayatta olduğu zaman sahabeler kendi aralarında düştükleri ihtilafları Hz. Peygamber’e iletiyorlar ve O da ihtilafı çözüme kavuşturuyordu. Ancak O’nun vefatı sonrasında ortaya çıkan bir kısım ihtilaflar ister istemez bir takım ayrılıklara yol açmıştır. Bu ihtilaflardan birisi de imamet/hilafet meselesinde ortaya çıkmış ve iş istişareler sonrasında tatlıya bağlanmıştır. Ancak konu özellikle Şîa tarafından inatla gündemde tutulmaya devam edilmiştir. İlk asırda üzerinde fazla durulmayan konu Şiiliğin temel argümanı olarak ele alınmış ve kendi geliştirdikleri imamet görüşlerini inanç esasları olarak sunmuşlardır. İnanç esası olunca da bunu kabul etmeyenleri İslam inancının dışında kabul etmişlerdir. Bu durumda yeryüzü Müslümanlarının yüzde doksanını teşkil eden Sünnî kesimi tamamen tekfir etmişlerdir. Sadece sözlü davetle yetinmeyen Şiî unsurların bu işte zor kullandıkları da görülmektedir.
 
Bu çalışmada Şiilikten ve özelde de İmâmiyye/İsnâaşeriyye mezhebinin inançları bağlamında imâmet görüşlerinden söz edilmekte ve bu inançların İran Safeviyye Devlet’nin kurulmasında ne denli rol oynadığının üzerinde durulmaktadır. İmâmet inancının içinde değerlendirilen mehdî düşüncesinin Safevi Devleti’nin kurulmasındaki ne denli etkili olduğu hususu delilleri ile ele alınmaktadır.  Bu çalışmada ayrıca Sünnî görüşü benimseyen Osmanlı Devleti ile Şiî Safevîler arasındaki ilişkilere temas edilmektedir.