Selçuklu Dönemi Anadolu’da Bilimin Güneşi (Dr. Mahmut Recep Keleş)

Selçuklu Dönemi Anadolu’da Bilimin Güneşi Dr. Mahmut Recep Keleş RAĞBET YAYINLARI
Bu araştırmada Meraga Rasathanesi’nin kurucusu Nasîrüddin Tûsî’nin öğrencisi, meşhur alim, matematikçi, astronom ve İşrâkî filozof Kutbüddîn-i Şîrâzî’nin hayatı, eserleri, öğrencileri ile XIII. Yüzyılın son çeyreğinde İlhanlı nüfuzu altında bulunan Selçuklu Türkiye’sindeki faaliyetleri incelenmiştir.
Şîrâzî, Sivas’ta kadılık ve Gök Medrese’de müderrislik yapmış, daha sonra İslamı kabul eden ilk İlhanlı hükümdarı Ahmed Tekudar tarafından elçi olarak Memluk sultanı Kalavun’a gönderilmiştir. Siyasi görevleri bununla sınırlı olmayan Şirazî, Argun Han tarafından Yakın-Doğu haritasını çizmekle vazifelendirilmiş, o da bu görevi başarıyla ifa ederek İlhanlı Devletinde önemli bir konuma yükselmiştir. Ancak Şirazî bu siyasî görevleriyle pek anılmamaktadır. Nitekim onun ilim adamı sıfatı daha önde olmuş, siyaseti bazı nedenlerle tercih etmiştir. Şirazî Anadolu’da aklî ilimler sahasında dersler vererek Meraga matematik ve astronomi ekolunun buraya taşınmasını sağlamıştır. Daha sonra Tebriz’e giderek yetiştirmiş olduğu öğrenciler ve telif ettiği eserleriyle Anadolu, İran ve Türkistan coğrafyasında ilmî ve fikrî bir birliktelik oluşturmuştur.
Daha sonra Semerkant matematik astronomi okulu mensuplarının Osmanlı ülkesine göçmeleriyle, Şirazî’nin astronomi ve matematik sahasındaki eserleri Osmanlı medreselerinde ders kitabı olarak okutulmuştur.