Konya’da Modern Eğitim Kurumları (1869-1919) (Dr. Kerim Sarıçelik)

Konya’da Modern Eğitim Kurumları (1869-1919) Dr. Kerim Sarıçelik ÇİZGİ KİTABEVİ
Osmanlı modernleşmesinin bir amacı da disiplinli, okur – yazar, devletin resmî ideolojisi ile barışık bir toplumun değişimi sağlanmadan modernleşmenin başarılamayacağı anlaşılmıştı. Bunun için taşrada eğitimin yaygınlaştırılmasına çalışıldı.

Araştırmada eğitimin, toplumu ne derecede değiştirebeleceğini gösteren spesifik bir örnek olması bakınmından bir Orta Anadolu şehri olan Konya üzerinde duruldu. Şehirde Tanzimat Dönemi solarında ilk modern eğitim kurumları açıldı. Bunlar çoğaltılırken aynı zamanda klasik eğitim kurumları olan sıbyân mektepleri modern prensiplere göre ıslah edildiler.

Konya’da 1869 ile 1919 yılları arasında birçok modern ilk ve ortaöğretim kurumu meydana getirildi. Bunların yanında şehirde öğretmen yetiştiren okullar ile birlikte bir yüksek öğretim kurumu olan Hukuk Mektebi de açılmıştı. Bölgede küçük sanayinin gelişmesini sağlayan Sanayi Mektebi ve kimsesiz çocukların sığındıkları ve eğitim aldıkları sosyal kurumlar olan Darüleytam ile Öksüz Yurdu şehirde açılan diğer eğitim kurumlarıydı.

Konya’da bu resmi eğitim kurumları dışında açılmış olan özel okullarda bulunmaktaydı. Bunlar Müslüman ve gayrimüslim cemat, cemiyet ya da kişilerce meydana getirildiler. Şehirde yerli ve yabancı gayrimüslimler tarafından açılan eğitim kurumları üzerinde devlet denetiminin kurulması uzun süren bir mücadelede sonuncunda başarılabilmişti.