Osmanlı’da Çevre Düşüncesi (Murat Kayıkçı)

Osmanlı’da Çevre Düşüncesi Murat Kayıkçı ORİON KİTABEVİ
Günümüzdeki anlamda çevrenin korunması ve geliştirilmesi olgusu yaklaşık kırk/elli yıllık bir geçmişe sahip olmakla birlikte, geniş anlamda çevrenin korunması düşüncesini daha eskilere götürmek mümkündür. Bu açıdan bakıldığında Osmanlı’da da çevre düşüncesinden söz edilebilir. Ancak çevrenin korunmasının ve çevreye verilen önemin derecesi araştırılmaya muhtaçtır ki elinizdeki çalışma da bunu, insan merkezcilik ve çevre merkezcilik temelinde yapmaya çalışmaktadır. Bunu yaparken, yapılan analizlerde toptancı bir yaklaşımdan uzak durularak, ne Osmanlı baştan “çevreciliğin babası” kabul edilmekte, ne de “çevre katliamcısı” ilan edilmektedir. Bu çerçevede, Osmanlı’da çevre düşüncesi, Osmanlı arşivinde yer alan en temel kaynaklarından biri olarak kabul edilen Mühimme Defterleri’ndeki hükümlerden yola çıkılarak karakterize edilmeye çalışılmaktadır.