Türk Yunan İlişkilerinde İki Eski Başkent / Gümülcine-İstanbul (Turgay Cin)

Türk Yunan İlişkilerinde İki Eski Başkent / Gümülcine-İstanbul Turgay Cin ORİON KİTABEVİ
Yunan hukukunda iki kavram dikkat çekicidir. “iyhagenis asıllılık” ve “ipikootita uyrukluk”. “Asıllılık” kavramı; soydaş, ırkdaş, ulus (millet) kavramı ile ilgilidir. “Uyrukluk” kavramı ise devlet ile ilgilidir. Uyruk, devletle olan hukuksal ve siyasal bağı ifade eder. Asıllılık terimi, ilk kökeni (orjini), doğumla hak ve sorumlulukların kazanılmasıdır. Uyrukluk ise, doğumdan sonra hak ve sorumlulukların kazanılmasıdır. Başka bir deyişle hak ve sorumlulukların doğumla ilk olarak kazanılmasıdır. Buna örnek olarak Kıbrıslı Rumları görebiliriz. Şöyle ki “Kıbrıslık Rumlar, Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı olup yunan asıllıdırlar (kökenlidirler, ‘Ellinikiithageniaya sahiptirler’). Halbuki Afrikalı zenciler ile Asyalılar, Yunanistan’da sınır bölgelerinde taşınmaz mal edinme hakkına sadece ‘Ellines ithagenis’: Yunan asıllılar (kökenliler) sahiptir. Yunanistan’dasınır bölgelerinde taşınmaz mülk edinme hakkına ‘Ellines ipikoyi’: Yunan uyruklular sahip değildir. Uyrukluk kaybediler, değiştirilebilir, ancak asıllık değiştirilemez. “Yunanca’daki “ithagenia” teriminin türkçedeki tam karşılığı “…asıllılık, …asıllı olma, soydaşlık” tır. “İpikootita” nın ise Türkçedeki karşılığı “uyruk” tur.

1923 Lozan Barış Antlaşması gereği, bu tarihten sonra Batı Trakya Müslüman Türkleri Osmanlı Devleti tabiiyetini kaybedip, Yunan uyruğunu kazanmışlardır. Yunan asıllılığını (kökeni, “ithagenia’yı”) kazanamamışlardır. Yunan uyruğunu sonradan kazanmışlardaı ve Yunan hukukuna göre, Yunan kökenli değildirler. Bu nedenle de sınır bölgelerinde halen “ithagenis” yani Türkçe karşılığı ile ifade etmemiz gerekirse Yunan “asıllı” olmadıkları için gayrimenkul satın alamazlar. Hala AB üyesi Yunanistan’da valilikten (esasen iskeçe’deki 4. Ordudan) izin alarak, tabi ki eğer izin alabilirlerse, İskeçe’de, Gümüice’de, Dedeağaç’ta ve diğer sınır illerinde taşınmaz mülk satın alabilirler ve tapuyu tescil ettirebilirler.

Diğer taraftan, vatandaşlık bir devlete olan uyruk bağını, uyrukluğu ifade eder dedik fakat herzaman o devletin hukukunada bağlılığı göstermez. Yunanistan’da azınlık statüsünde yaşayan Batı Trakyalı Müslüman Türkler, Yunan uyruklu, Yunan vatavdaşı olmalarına rağmen, 1923 Lozan Barış Antlaşmasından önce olduğu gibi, Lozan barış Konferansı ve Antlaşması hükümleri gereği bazı hukuki ilişkilerinde, kendilerine Yunan ulusal hukuku değil, kendi ulusal ve dinsel başka bir değişle kendi gelenek hukukları, İslam hukukları uygulanmaktadır.

Ayrıca Yunan hukukunda, “Yunan milleti” ile “Yunan milli bilinci (vicdanı, ruhu)” kavramları konusunda da düzenmeler bulunmaktadır. Yürürlükteki Yunan Anayasasının 1.maddesinin 3. fıkrasında “millet” ile “halk” terimlerine rastlamaktayız. Burada, “halk” kavramı ile Yunan uyruklular anlatılırken, “millet” kavramı ile Yunan “ırkı”ndan-asıllı, kökenli-ve/veya yunan ırkından olmayanfakat Yunan ulusal bilincine sahip olanlar anlatılmaktadır.