| Tez Künye | Durumu | ||
| Menâkıb-ı Sultan Bayezid Han b. Muhammed Han (Giriş-inceleme-metin-dizin) / Menakıb Sultan Bayezid Han Muhammad Han (Introduction-review-text-index) Yazar:MERVE YAVUZ Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜNEŞ Yer Bilgisi: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi / Lisansüstü Eğitim Enstitüsü / İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı / İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2022 257 s. | ||
| Osmanlı tarihine ait teferruatlı bilgi veren ilk eserler XV. yüzyılın ikinci yarısında II. Bayezid döneminde yazılmıştır. İlk eserler menâkıbnâme, destan, gazânâme türünde kaleme alınmış, daha sonra Tevârih-i Âl-i Osman adı altında ilk standart eserler ortaya konulmuştur. Târihî olayları kronolojik sırayla kaydeden, yazarın öznel görüş ve gözlemlerini içeren bu eserlere kronik adı verilmiştir. Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan XVI. yüzyılın sonuna kadar olan ve ‘Klasik Dönem’ olarak adlandırılan üç asırlık zamana ait bilgiler, o dönemlerde yazılan bu kaynaklardan elde edilmiştir. Târihî kaynak niteliğinde olan kroniklerde döneme ait siyasal, sosyal, ekonomik ve dînî hayata yönelik pek çok konuda bilgi bulmak mümkündür. Yahşi Fakih’in Menâkıb-ı Âl-i Osman’ı, Germiyanlı Ahmedî’nin İskendernâme adlı eserinin sonuna dercedilen manzum Dâsitân-ı Tevârih-i Mülûk-i Âl-i Osman’ı, Şükrullah bin Şehabeddin Ahmed’in Behçetü’t-Tevârih’i, Tursun Bey’in Târih-i Ebü’l-feth’i, Âşıkpaşazâde’nin Tevârih-i Âl-i Osman’ı, Neşrî’nin Kitâb-ı Cihânnümâ’sı, İdrîs-i Bitlisî’nin Farsça Heşt Bihişt’i ve İbn Kemâl’in Tevârih-i Âl-i Osman’ı yazıldıkları dönem ile ilgili bilgi veren önemli kaynaklardır. Araştırmanın konusunu oluşturan ve Oruç Bey’e ait olan “Menâkıb-ı Sultan Bayezid Han b. Muhammed Han” adlı eser de II. Bayezid Dönemi’ne ışık tutması sebebiyle önem arz etmektedir. Bu çalışmada Fransa Millî Kütüphanesi’nde bulunan ve Oruç Beğ tarafından XV. yüzyılda kaleme alınan bir nüsha nitel araştırma yöntemi ile incelenmiştir. Eser üslûp, şekil, muhtevâ özellikleri ve şahıs kadrosu bağlamında ele alınmıştır. Yapılan incelemede “Menâkıb-ı Sultan Bayezid Han b. Muhammed Han” adlı eserde II. Bayezid Dönemi olaylarının kronolojik bir sıra ile verildiği gözlemlenmiştir. Eser, tarihsel tutarlılık bakımından dönemin siyasal olaylarıyla paralellik arz etmektedir ayrıca döneme ait sosyal ve kültürel hayatla ilgili zengin veriler barındırmaktadır. Kissling’in anonim kabul ettiği bu yazma, İstanbul’da Étienne Roboly tarafından 1145/1732-1733 yılında öğrenci çalışması olarak Fransızca’ya çevrilmiştir fakat çeviri hatalarla doludur. Târihî kaynak niteliğinde olan bu eserin transkripsiyonlu metni verilerek literatüre kazandırılması amaçlanmıştır. | |||
| Tevārīḫ-i Āl-i ʿOsmāns is one of the valuable resources that contain important information about Ottoman history. From the point of view of source values, these works are important since it is possible to find information on many subjects related to the period of these works. Information from the foundation of the Ottoman Empire to the end of the XVIth century and the so-called ‘Classical Period’ for three centuries is obtained from these historical sources written at that time. Ottoman historiography started in the middle of the XVth century. The first works were written in the genre of menakibname, epic and gazaname, and in these works, many issues related to the political, social, economic and religious life of the period were mentioned. Tursun Beg’s “Tarih-i Ebülfeth”, Aşıkpaşazade “Tevārīḫ-i Āl-i ʿOsmān”, Neshri’s “Cihan-Nümâ”, Idris Bitlisi’s Persian Hasht Bihist and Ibn Kemal’s Tevārīh-i Āl-i Osmān are important sources that provide information about the period they were written. One of the most important among them is Oruç Beg’s “Menakıb Sultan Bayezid Han Muhammad Han”, because it tells the events happened during the reign of Sultan Bayezid II. “Menakıb Sultan Bayezid Han Muhammad Han” is in parallel with the political events of the period in terms of historical consistency and contains rich data about the social, political and religious life in the period. This work, which is a historical source, is important because it sheds light on the period in political and social sense. In this study, a manuscript from the XVth century, which is in the National Library of France and has not been examined, has been examined. Written in Ottoman Turkish and belonging to Oruç Beg, this chronicle is aimed to be brought to the literature by writing the transcripted text. | |||