| Tez Künye | Durumu | ||
| Urfa’da asayiş ve güvenlik (1913-1918) / Public order and security in Urfa (1913-1918) Yazar:AHMET ASLAN Danışman: PROF. DR. IŞIL ÇAKAN HACIİBRAHİMOĞLU Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü / Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Ermeni olayları = Armenian events ; Güvenlik = Security ; Hamidiye Alayları = Hamidiye Crowds ; Kent tarihi = Urban history ; Kolluk personeli = Police personnel ; Kolluk örgütleri = Security forces ; Osmanlı Devleti = Ottoman State ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Suç = Crime ; Şanlıurfa = Şanlıurfa | Onaylandı Doktora Türkçe 2021 490 s. | ||
| Urfa, geçmişi çok eski zamanlara dayanan bir şehirdir. Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı topraklarına katılan Urfa, önce Diyarbakır Beylerbeyliği’ne, daha sonra da Rakka eyaletine bağlanmıştır. 1842 yılında Halep’e bağlanan Urfa, 13 Nisan 1910 tarihinde coğrafi konumuna binaen sahip olduğu önemden dolayı müstakil sancak haline getirilmiştir. Urfa; Birecik, Suruç, Harran ile birlikte belli bir dönem Rakka ve Rumkale kazalarını içine alan müstakil sancaktır. Urfa; İslam (Türk, Kürt, Arap), Rum, Ermeni, Yahudi, Katolik, Protestan, Latin ve Süryanilerin yaşadığı kozmopolit bir yapıya sahiptir. Tarım, hayvancılık, ticaret ve küçük çaplı sanayinin olduğu bir şehirdir. 1867 yılından itibaren Urfa’da Zaptiye Teşkilatı kurulmaya başlanmıştır. Urfa’da kolluk kuvvetleri çeşitlilik göstermiştir. Hamidiye alayları, redif taburları, milis alayları, polis, jandarma ve bekçi gibi kolluk kuvvetleri Urfa’nın iç güvenliğini sağlamaya çalışmıştır. Bu kolluk kuvvetlerinin gelişim süreci Osmanlı Devleti’ndeki gelişime paralel olarak Urfa’da da etkili olmuştur. Urfa, nüfusunun çoğunluğu aşiretlerden oluşan bir sancaktır. Başta Aneze, Şammâr gibi göçebe aşiretler olmak üzere diğer aşiretler de, birbirlerine ve halka saldırarak, eşkıyalık faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Aşiret saldırıları dışında kan davaları, demiryolu saldırıları, kalpazanlık, kız kaçırma, fi’l-i şenî, hırsızlık, cinayet ve yaralama gibi birçok suça rastlanmıştır. Bu suçlar ile ilgili suç cetvelleri hazırlanmıştır. Ermeni sorunu 1878’te imzalanan Berlin Antlaşması’ndan sonra uluslararası bir sorun haline gelmiştir. Daha sonraki zamanlarda birçok yerde Ermeni olayları görülmüştür. Urfa’da da 1895 ve 1915 yıllarında Ermeni olayları yaşanmıştır. 1915 yılında yaşanan Ermeni olayları büyük bir çatışmaya dönüşmüştür. Ordunun müdahalesiyle isyan bastırılmış, isyancılar Divan-ı Harp’te yargılanmış ve Urfa Ermenileri Rakka ve Zor’a tehcir edilmiştir. Ayrıca bu isyan esnasında tutuklanan Amerikalı Misyoner Mr. Lesli intihar etmiştir. Anahtar Kelimeler: Urfa, Müstakil sancak, Hamidiye Alayları, Bekçi, Polis, Jandarma, Aneze, Şammâr, Suç istatistikleri, Ermeni olayları | |||
| Urfa is a city dating back to ancient times. Urfa, which joined the Ottoman lands during the period of Yavuz Sultan Selim, was first connected to the Diyarbakır State and then to the province of Rakka. Urfa, which was connected to Aleppo in 1842, was turned into a detached sanjak due to its importance due to its geographical location on 13 April 1910. Urfa; Together with Birecik, Suruç, Harran, it is a detached sanjak that covers Rakka and Rumkale accidents for a certain period of time. Urfa; It has a cosmopolitan structure inhabited by Islam (Turkish, Kurdish, Arab), Greek, Armenian, Jewish, Catholic, Protestant, Latin and Assyrian people. It is a city with agriculture, animal husbandry, commerce and small-scale industry. Since 1867, Constabulary Organization started to be established in Urfa. Law enforcement agencies in Urfa varied.Law enforcement officers such as Hamidiye regiments, redif battalions, militia regiments, police, gendarmerie and guard tried to ensure the internal security of Urfa.The development process of these law enforcement officers was effective in Urfa in parallel with the development in the Ottoman State. Urfa is a sanjak whose population is mostly made up of tribes. Other tribes, especially nomadic tribes such as Aneze and Şammar, attacted each other and the people and engaged in banditry activities. Apart from the tribal attacks, many crimes such as blood feuds, railway attacks, counterfeiting, abduction, fi’l-i şenî, theft, murder and injury were encountered.Crime tables related to these crimes have been prepared. Armenians living in the Ottoman lands dreamed of establishing independent Armenians and rebelled in many places for this purpose. There were also Armenian events in Urfa in 1895 and 1915. The Armenian events that took place in 1915 turned into a great conflict. With the intervention of the army, the revolt was suppressed, the rebels were tried in the Divan-ı Harp and Urfa Armenians were deported to Zor. In addition, the American Missionary Mr. Arrested during this rebellion.Lesli committed suicide. Keywords: Urfa, independent Sanjak, Hamidiye Regiments, Guard, police, gendarme, Aneze, Shammar, crime statistics, Armenian events | |||