| Tez Künye | Durumu | ||
| Soğd bölgesi şehirlerin fiziki yapısı (8-13. yüzyıllar) / Physical structure of the cities of Sughd (8-13. centuries) Yazar:ANASTASIIA BELOKONEVA Danışman: PROF. DR. İBRAHİM ÇEŞMELİ Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı Konu:Sanat Tarihi = Art History ; Tarih = History Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2021 137 s. | ||
| Soğd, Amuderya ve Siriderya nehirlerinin arasında, Zerefşan ve Kaşkaderya vadilerini kapsayan eski bir bölgedir. Bölgenin ticaret yollarının kesiştiği noktadaki avantajlı konumu ve komşu devletlerle sürekli bağları burada zengin bağdaştırıcı (senkretik) bir kültürün gelişmesine neden olmuştur. 7. yüzyılın sonlarında – 8. yüzyılın başlarında Araplar, Soğd’a yeni bir devlet yapısının yanı sıra İslamiyet’i de getirmişlerdir. Hilâfetin farklı bölgeleri ile yeni, güçlü, ticari ve kültürel bağların kurulması, Soğd’da ticaretin ve zanaatların aktif olarak gelişmesine, fikir alışverişine ve bölgenin kültürel zenginleşmesine katkıda bulunmuştur. Eski Semerkant şehri, yüzyıllar boyunca Soğd’un merkezî şehri olarak kalmıştır. Şehrin 712 yılında Araplar tarafından ele geçirilmesinden sonra şehir Araplar’ın Maverannaünehir’deki ana kalesi haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, Semerkant örneğini ele alarak erken İslamiyet döneminin Soğd bölgesi şehirlerinin gelişimindeki ana eğilimleri belirlemektir. Çalışma sırasında, 9-11. yüzyıllar arasında yazılan Arap ve Fars coğrafyacılarının ve tarihçilerinin eserlerinden oluşan Orta Çağ yazılı kaynakları ve modern arkeologların ve sanat tarihçilerinin bilimsel çalışmaları incelenmiştir. Söz konusu dönemin şehirlerinin sosyal yapısının özelliklerinin incelenmesine özel önem verilmiştir. Yapılan çalışmalardan hareketle, incelenen dönemde Soğd şehirlerinin hızlı bir büyüme dönemi yaşadığı sonucuna varılmıştır. Bölgenin iktisadi büyümesi, rabaz denilen tarım, ticaret ve zanaat ile geçimlerini sağlayan varoşların gelişmesine de neden olmuştur. Yeni dinin ve devlet sisteminin yaygınlaşması, şehirde birtakım yeni yapıların ortaya çıkmasına ve şehrin sokaklarında düzen ve temizlik üzerinde devlet denetiminin kurulmasına yol açmıştır. | |||
| Sogdiana or Sughd is an ancient historical and cultural region located in the eastern interfluve of the Amu Darya and Syr Darya, in the center of the Zeravshan valley. Between the late 7th and early 8th centuries, Arab conquerors brought to Sughd a new state structure and a new religion of Islam. It had a huge impact on the development of social life and culture of the region. The establishment of new strong trade and cultural ties with different parts of the Caliphate led to the active development of trade and crafts, exchange of ideas and cultural enrichment of the region. The ancient city of Samarkand remained the pivotal city of Sogdia for centuries and became the main stronghold of theArabs in Maverannahr. The purpose of this study is to identify the main trends in the development of the Sogdian city during the Arab era on the example of Samarkand. This work surveys medieval written sources represented by Arab and Persian geographers’ works of 9-11 centuries, scientific articles and books in the field of history of art, history and archaeology. In the course of the work, special attention was paid to the study of the features of the cities’ social composition during the era under consideration. Based on the work done, it was concluded that during this period, the cities of Sogdiana experienced a period of rapid growth. The economic growth of the region led to the accelerated development of trade and craft suburbs, i.e. rabads, which resulted in the gradual shift of the center of urban life there. The spread of the new religion and state system led to the emergence of a number of new building types in the city and the establishment of state control on the city streets. | |||