| Tez Künye | Durumu | ||
| Bir tarih ve teoloji yazım aracı olarak tanrıça kültü / The goddess cult as a device for histography and theology Yazar:BETÜL ÖZEL ÇİÇEK Danışman: PROF. DR. KÜRŞAD DEMİRCİ Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı / Felsefe ve Din Bilimleri Bilim Dalı Konu:Din = Religion ; Felsefe = Philosophy ; Tarih = History Dizin: | Onaylandı Doktora Türkçe 2021 291 s. | ||
| On dokuzuncu yüzyılın ortalarından yirminci yüzyılın sonuna kadar süren yaklaşık yüz elli senelik zaman diliminde Tanrıça kültü birbirinden farklı kimlikleri, amaçları ve gündemleri olan birçok kişi tarafından ele alınıp incelenmiş; bu farklı amaç ve gündemler doğrultusunda araştırılıp yeniden kurgulanmıştır. Tanrıça fikri, Tanrıça inancı ve onun dolayımında tarih öncesi anaerki düşüncesi, on dokuzuncu yüzyılın ortalarından itibaren Batı’da bir tarih ve teoloji yazım aracı olarak kullanılmıştır. Bu kullanımların sebep, imkân ve sonuçları tarihsel zemine, ele aldıkları bağlam ve niyete göre değişiklik arz etmektedir. Batı dünyasının çeşitli dönemlerinde, çeşitli bulgularla ve çeşitli ihtiyaçlara binaen Tanrıça kavramı yeniden oluşturulmaya çalışılmış, Batılı entelektüel ve akademik çevrelerde yer bulmakla kalmamış yeni bir din oluşturmak isteyenlerce de tarafından kurgulanıp savunulmuştur. Antropolojinin ilk dönemlerinde, mevcut sistemin mükemmel olduğu sonucuna varmak için üzerinde çalışılan Tanrıça kültü ve anaerki, daha sonraları ilk sosyalist ve feminist hareketlerce mevcut sistemi eleştirecek ve alternatif yaratacak bir amacın pekiştiricisi olarak kullanılmıştır. Yirminci yüzyılda yeni siyasi-dini hareketlerin oluşumu için bir zemin teşkil etmiş ve feminist dini tecrübenin akademide ve güncel hayatta varlık alanlarından biri haline gelmiştir. Varılan noktada Tanrıça kültünün bir tarih ve teoloji yazım aracı olarak kullanılmasının altında yatan ana sebeplerden birinin de meseleyi ele alan hemen herkesin önceden belirlenmiş önkabuller ile konuya yaklaşması olduğu görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Tanrıça, Tarihöncesi Anaerki, Feminist Wicca, Tealoji, Feminist Teoloji | |||
| In a period of one hundred and fifty years from the middle of the nineteenth century to the end of the twentieth century, the idea of Goddess and prehistorical matriarchy has not only been studied by many people with different identities, purposes, and agendas; but it has been reconceptualized and reconstructed in line with these different purposes and agendas. The idea of Goddess and prehistoric matriarchy has been used as a device to re-write new histories and new theologies in the West since the middle of the nineteenth century. The reasons, possibilities, and results of these uses vary according to the historical background, context, and intention. The concept of Goddess has been tried to be reconstructed with various needs, and it has not only found a place in Western intellectual and academic circles but has also been constructed and defended by those who want to create a new understanding of religion and history. Goddess cult and matriarchy, which was studied in the early periods of anthropology to conclude that the existing patriarchal systems are the utmost point of history to be reached at, was later used by the first socialist and feminist movements as a reinforcer to criticize those existing systems and to offer alternatives. In the twentieth century, it has provided a basis for the formation of new political-religious movements and has become one of the areas of existence for feminist religious experience in academia and daily life. At this point, it is seen that one of the main reasons underlying the use of the Goddess as a tool for writing history and theology is that almost everyone who deals with the issue approaches the subject with predetermined presuppositions. Keywords: Goddess, Prehistorical Matriarchy, Feminist Wicca, Thealogy, Feminist Theology | |||