| Tez Künye | Durumu | ||
| XIX.yüzyıl oryantalizmi ve Panislamizm / Orientalism and Pan-İslamism in the XIXth century Yazar:MÜNEVVER YAĞMUR ERDEM OKUMUŞ Danışman: PROF. DR. NAMIK SİNAN TURAN Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı Konu:Siyasal Bilimler = Political Science ; Sosyoloji = Sociology ; Uluslararası İlişkiler = International Relations Dizin:19. yüzyıl = 19. century ; Abdülhamid II = Abdülhamid II ; Emperyalizm = Imperialism ; Müslümanlar = Muslims ; Oryantalizm = Orientalism ; Pan-İslamizm = Pan-İslamism ; İslam Birliği = Islamic Union ; İslamiyet = Islam | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2015 156 s. | ||
| Bu çalışmanın amacı, Panislamizm kavramının izini, hem Avrupa’da hem de Osmanlı topraklarında sürmektir. Bu ikili ayrımın en önemli nedeni XIX. yüzyılda hızla yükselen emperyalizme tepki olarak, İslam dünyasında ortaya çıkan Müslümanların birliği ve dayanışması fikrinin İslam Dünyasında İttihad-ı İslam, Batı’da ise Panislamizm olarak kavramsallaştırılmasıdır. Batı’nın bu kavramsallaştırmasının altında çeşitli politik kaygılar yatmaktadır. Bu nedenle çalışma içerisinde Osmanlı sınırları içerisinde İslam Birliği kavramı, Batı’da ise Panislamizm terimi kullanılarak değerlendirmeler yapılmıştır. Bu ayrımın yapılmasının en önemli nedeni bu iki kavramın anlam olarak taşıdıkları farklılıktır. Batı’da Panislamizm kavramının XIX. yüzyılda hangi zeminde doğduğunu görebilmek için, XIX. yüzyılda Avrupa’nın genel atmosferi incelenmiş, sömürgecilik, emperyalizm ve milliyetçilik akımlarına değinilmiş ve bu akımların Avrupa ve dünyanın geri kalan kısmını dönüştürücü etkisinden bahsedilmiştir. Osmanlı Devleti sınırları içinde Panislamizm kavramının karşımıza hangi koşullarda çıktığı ve bu ifadenin ne anlamlara geldiğini incelemek için Yeni Osmanlılardan II. Abdülhamid’e uzanan süreç takip edilmiş, ardından II. Abdülhamid dönemi ve Panislamizm uygulamaları derinlemesine değerlendirilmiştir. Son bölümde, XIX. yüzyılın emperyalist yeni dünya düzeni çerçevesinde şekillenen oryantalizmin, İslam’a bakış açısı doğrultusunda, Panislamizm ve hilafet meselelerinin ne şekilde tanımlandığı, bu kavramların hangi boyutlarının ön plana çıkarıldığı sorularına yanıt verilecektir. Bu nedenle XIX. yüzyıl Batılı’lı oryantalistlerin Panislamizm ve hilafet meseleleri ile ilgili çalışmalarına yer verilecektir. Bu çalışma sonucunda, XIX. yüzyılda, ortaya çıkan Panislamizm kavramının oryantalizm ile olan ilişkisi göz önünde bulundurularak, Batı’da II. Abdülhamid dönemi ekseninde ortaya konulan Panislamizm iddialarının, ne derece gerçek olduğu ve II. Abdülhamid’in uyguladığı politikaların Batı kaynaklı Panislamizm iddialarıyla ne derece örtüştüğü sorusu cevaplandırılmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Panislamizm, İttihad-ı İslam, İslam Birliği, II. Abdülhamid, Oryantalizm | |||
| The purpose of this study is to trace the concept of Pan-Islamism both in Europe and in the Ottoman territories. The most important reason of this dual distinction is the fact that the idea of Muslims’ union and solidarity, which was emerged in the Islamic world as a reaction to imperialism which advanced rapidly in the XIXth century, was conceptualized in the Islamic world as Union of Islam, and as Pan-Islamism in the West. Various political concerns underlie the conceptualization of the West. Therefore, within this study, evaluations have been made by using the concept of Islam Union for the Ottoman territories and the concept of Pan-Islamism for the West. The most important reason why such a distinction is made is that these two concepts have different meanings. In order to be able to see on which grounds Pan-Islamism emerged in the West in the XIXth century, the general atmosphere of Europe in the XIXth century is examined, the movements of colonialism, imperialism and nationalism are addressed and the transformational influence of such movements on Europe and on the rest of the world is discussed. To examine the conditions under which the concept of Pan-Islamism emerged in the territories of the Ottoman Empire and the meaning of this expression, the process that extends from Neo-Ottomans to Abdul Hamid II is followed, and then the era of Abdul Hamid II and his Pan-Islamism practices are evaluated in depth. In the last section, answers to the questions of ‘How orientalism, which took shape within the framework of the imperialist new world order of the XIXth century, and the issues of Pan-Islamism and caliphate were defined in line with the point of view towards Islam?’, and ‘Which dimensions of such concepts were brought forward?’ are given. For that reason, the studies of Western orientalists of the XIXth century on the subjects of Pan-Islamism and caliphate are also included. As a result of this study, by taking the relationship between the concept of Pan-Islamism, which emerged in the XIXth century, and orientalism into consideration, the answers to the questions of ‘To what extent the allegations of Pan-Islamism, presented in the West on the axis of the era of Abdul Hamid II, were real?’ and ‘To what extent the policies implemented by Abdul Hamid II correspond to the West-originated allegations of Pan-Islamism?’ are tried to be answered. Key Words: Pan-Islamism, Union of Islam, Islamic Unity, Abdulhamid II, Orientalism | |||