Nilay Geyikoğlu. Hacı Ali bin Hacı Muhammed Aksarayi’nin Kitabu Baytarname tercümesi (inceleme-metin-dizin). Yüksek lisans tezi (2010)

Tez KünyeDurumu
Hacı Ali bin Hacı Muhammed Aksarayi’nin Kitabu Baytarname tercümesi (inceleme – metin – dizin) / Hacı Ali bin Hacı Muhammed Aksarayi’s translation of the Kitabu Baytarname (analysis – text – index)
Yazar:NİLAY GEYİKOĞLU
Danışman: DOÇ. DR. MESUT ŞEN
Yer Bilgisi: Marmara Üniversitesi / Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Türk Dili Bilim Dalı
Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
Dizin:Baytarnameler = Veterinary manuscripts ; Hacı Ali Bin Hacı Muhammed Aksarayi = Hacı Ali Bin Hacı Muhammed Aksarayi ; Kitabu Baytarname = Kitabu Baytarname ; Çeviri = Translation
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
254 s.
Bu tez, Süleymaniye Kütüphanesinin Tercüman gazetesi bölümü 63-1 ile kayıtlı Kit?bu Baytar-n?me adlı çeviri eserin üzerinde yapılan bir dil çalışmasıdır.İslam kaynaklarında ilk baytarnamenin, Aristo (MÖ 384-322) tarafından yazıldığı hususunda genel bir önkabul bulunmaktadır. Aristo’ya atfedilen söz konusu eser Abbasiler döneminde Eski Yunancadan yapılan yoğun tercüme faaliyetleri kapsamında Arapçaya çevrildiği düşünülmektedir. Bu eserin daha sonra Arapçadan çeviri yoluyla Farsça ve Türkçe nüshaları oluşturulmuştur. Üzerinde çalıştığımız eser de Farsça bir nüshadan Hacı Ali bin Hacı Mu?ammed Aksarayi tarafından Eski Anadolu Türkçesine çevrilmiş ve Aristo’ya atfedilmiştir.Bu eserin ülkemizde, ikisi Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde, diğerleri de Ankara Üniversitesinde, Ankara Millî Kütüphanede ve Süleymaniye Kütüphanesinde olmak üzere toplam beş nüshası bulunmaktadır.Bu çalışma; inceleme, metin, dizin olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır.İnceleme bölümünde, eserin yazarı, mütercimi, nüshaları ve bu çalışmaya konu olan Kit?bu Baytar-n?me hakkında bilgiler verilmiş, metnin dil ve imla özellikleri değerlendirilmiştir.Metin bölümünde, çevirinin transkripsiyonu yapılmıştır. Transkripsiyonlu metinde noktalama imleri kullanılmış, gerektiğinde bazı kelimeler kalın harflerle yazılmış, satır başı yapılarak paragraflar oluşturulmuş, kısaca ifade etmek gerekirse metin, esas alınan nüshanın sayfa düzenine göre değil, bir kompozisyon dahilinde verilmiştir. Eserde bazı onarımlar ve daha doğru olduğu düşünülen hususlar için diğer nüshalar incelenmiş ve bazı nüsha farkları dipnotlarla belirtilmiştir. İncelenen bölüm 35 varaktan oluşmakta ve her sayfada genellikle 17 satır bulunmaktadır.Dizin bölümünde, transkripsiyonu yapılmış metinde yer alan tüm kelime ve kelime grupları verilmiştir. Kelimelere anlam verilirken kelimelerin metindeki anlamları esas alınmıştır. Alıntılarda kelimenin geldiği dil belirtilmiştir.Çalışmanın sonunda, eserin tamamının tıpkıbasımı yer almaktadır.
This dissertation is a study based on the translation of Kit?bu Baytar-n?me which is recorded in the section of 63-1 of Tercüman newspaper of Süleymaniye Library.There is a general prediction in Islamic sources that first baytarname is written by Aristo (BC 384-322). The work which is atributed to Aristo is considered as an intense translation into Arabic from the ancient Greek in the period of Abbasis. Later this work is translated into Persian copy and Turkish copy from Arabic Language. The work which is studied by me is a tranlation of Persian copy done by Hacı Ali bin Hacı Mu?ammed Aksarayi into ancient Anatolian Turkish and atributed to Aristo.There is five copies of this work in our county, two in Cerrahpaşa Medicine School and others in National Library in Ankara and Süleymaniye Library.This work has three parts; prologue, text and index.In the prologue, the author, translation, copies and the information about Kit?bu Baytar-n?me is given. The spelling and the orthographic aspects of the text is studied.In the text part; transcription of the translation is done. Punctuation signs are used, when necessary some words are written bold and created paragraphs by making start of a line in transcriped text. To express brifly, text is given in composition form rather than original page format. Other copies are examined for making it better format and the points which I think more accurate in the text. Differences in different copies are mentioned in the footnotes. Examined part consists 35 pages and each pages has 17 lines.In the index part; all words and words group are given in the transcriped text. When a meaning is given to a word, the meaning in the text is taken as a base. The original language of the word is mentioned in quotations.Complete copy of the work is attached at the end of the work.

Download: Click here