| Tez Künye | Durumu | ||
| Atatürk ve İnönü’nün iki milli eğitim bakanı (Saffet Arıkan ve Hasan Ali Yücel) döneminde kültür siyaseti (1935-1946) / The cultural politics Atatürk and İnönü two ministry major education (Saffet Arıkan and Hasan Ali Yücel) (1935-1946) Yazar:ÖMER KARAKAŞ Danışman: PROF.DR. TUNCER BAYKARA Yer Bilgisi: Ege Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Eğitim ve Öğretim = Education and Training ; Tarih = History Dizin: | Onaylandı Doktora Türkçe 2006 406 s. | ||
| Biz tezimizde, ?kültür? kavramının eğimi de ihtiva ettiği için ve aynızamanda diğer tanımlarına da bağlı kalarak, tezimize başlık teşkil eden SaffetArıkan ve Hasan Ali Yücel döneminin eğitim politikası, eğitimle ile ilgili diğericraatlarının yanı sıra güzel sanatlar, neşriyat siyaseti gibi konularını da ele alıpdeğerlendirmeye çalıştık.Birinci bölümde ele aldığımız ?Türk Ocaklarından Halkevlerine geçiş?bölümünü işlerken, Türk Ocaklarının faaliyetlerini sürdürdüğü 1912 yılındanHalkevlerinin kuruluş tarihi olan 1932 yılına kadar geçen süreyi, bir ?kültüreldönem? olarak almaktayız ki, bu dönemde harf inkılâbı gerçekleştirilmiş,Halkevleri kurulmuş, Darülfünun tasfiye olunarak üniversite reformuyapılmıştır. Türk Ocaklarının kuruluşunu; bahsettiğimiz dönem içinde ne gibifaaliyetler gerçekleştirdiklerini ve Halkevlerine nasıl geçildiğini bu bölümdeanlattık. Dolayısıyla II. Meşrutiyet’ten 1933 Darülfünun reformuna kadar olandevreyi kültürel bir dönem olarak değerlendirerek, ?Türk OcaklarındanHalkevlerine geçiş? başlığını koyduk.II. Bölüm ise Saffet Arıkan’ın Kültür Bakanlığı yaptığı dönemdir.Atatürk’ün şüphesiz doğrudan girişimleri ile tam bir millileşme / uluslaşmayaşandığı devredir. Bu zaman dilimini maarif politikalarından, güzel sanatlara,neşriyat politikasından, tarih ve dil ile ilgili çalışmalara varıncaya kadar elealınıp incelemeye çalıştık. Bize göre, Arıkan’ın Milli Eğitim Bakanlığı dönem(1935-1938) milli-ulusal kültür’ün doruğa çıktığı dönemdir1938’de Atatürk ölünce nönü Cumhurbaşkanı olmuştur. Atatürk ile yeniCumhurbaşkanı smet nönü’nün kişisel ve siyasi ilişkileri 1937 yılının sonaylarından itibaren bozulmuştur. Milli Şef smet nönü, Atatürk vefat ettiğindeyanında bulunamamıştır. Ne var ki bilinen bu hakikat günümüzde ortaöğretimT.C. nkılâp Tarihi ders kitaplarına bu şekilde yansımamakta, hiç böyle birdurumdan bahsedilmemektedir. Fakat, gerçek durum hiç de böyle değildir.Atatürk öldükten sonra O’nun döneminde görev yapan siyasi ve devlet adamlarıaçığa alınıyor, yeni bir siyasi takım oluşturuluyordu. Paraların üzerindenAtatürk’ün resimleri kaldırılıp, nönü’nün resimleri yerleştiriliyor, nönü kaşelipullar, dolaşıma sokuluyordu. Tezimize konu başlığı teşkil eden kültürpolitikasının rotası da,milli kültürden hümanist kültüre doğru dönüyordu.Son bölümde ise,Atatürk’ün 1938’de ölümü ile birlikte Hasan AliYücel’in Maarif Vekilliğine geçmesi eğitim, özellikle kültür politikasında çokciddi değişikliklilere sebep olacaktır.Bu bölümde, siyasi takım değişikliklerinin Yücel’in Maarif Vekili olmasıile ulusal -milli kültürel siyasetinin hümanist kültür’e dönüşmesindeki etkiyianlamaya çalıştık. Hasan Ali Yücel’in hayatı ile birlikte ilk neşriyat kongresininardından klasiklerin yayımlanmasını inceledik. I. Maarif Şurasında kararalınmamasına rağmen Yunanca ve Latince öğrenime izin veren liselerin ilkklasik şubelerinin açılışı, bütün ortaöğrenim kurumlarına Mozart, Bethoven gibisanatçıların eserlerinden oluşan bir plak koleksiyonunun, ortaöğretimkurumlarına mecbur edildiğini, köy enstitülerinde Kral Oidupus, SatılmışNişanlı gibi garp oyunları ile faklı bir kültür oluşturulmaya çalışıldığınıispatlamaya çalıştık. | |||
| In our theisis, we have tried to deal with the concept of ?culture? which containseducation and also by making relations to to other definitions.We have dealt with Saffet Arıkan?s and the Hasan Ali Yücel?s area of educationpolicy, which is the title of our thesis, their other activities about the education andsubjects such as the fine arts publication policy.In the first part, while we were working on the article of the a ?transition fromthe Turkısh to People?s House?, we accepted the period from 1912, in which TurkıshHouses have started their activities, 1932 which was the date of fountadion for hePeople?s Houses as a ?cultural period?. In this period, the reform of the alphabet wasaccepted, the People?s Houses were founded and universty reform was done byerefining ?Darülfünun?. We have told the foundation of Turkısh Houses what kind ofactivities they made in this period and how was the transition to the People?s Houses inthis part. Consequently, we have accepted the period from the II. Constitution to thereform of ?Darülfünun? in 1933 as a cultural period and so we have titled ? Atransation form the Turkısh Houses to the People?s House?s.?The second part is the period of Saffet Arıkan?s Cultural Ministry. t is theperiod in which there was a nationalization with the direct effect of Atatürk. We havetried to take this time ( period) up from the policy of education to the fine arts and fromthe policy of publication to the works about the history and the language. According tous, the period of Saffet Arıkan?s Ministry of Education (1935-1938) is the period inwhich the national culture went up to top.When Atatürk died in 1938, nönü became the President. The personal and thepolitic relationships of Atatürk and new President smet nönü were broken in the latemonths of 1937. The national leader, smet nönü, wasn?t there when Atatük died.However, this reality wasn?t taken in the lessons of the History in teh High Schools andwasn?t told about this fact. But real situtatin wasn?t like this. After death of Atatürk thestatesmen and politicians in His period had been removed, a new political team hadbeen formed. The pictures of Atatürk had been removed from moneys and the nönü?pictures had replacad them. Stamps with nönü had been circulated. The culture policy,which is the subject title of our thesis, and it is course has turned to humanist culturefrom national culture.n the last part, with death of Atatürk 1938, Hasan Ali Yücel became theMinistry of Education and this has caused serious changes in educations.Especially, inthe policy of culture.n this part, we have tried to understand that Yücel?s Ministry of Education andthe changes of the politic team and effects in the transition to humanist culture from thenaitonal culture. With the life of the Hasan Ali Yücel, We have analyzed thepublications of classic in the first publication Congress. We have tried to proved suchsubjects: the firs classics branches in the High Schools which gave permission aboutGrek and Latin although it hadn?t been taken decitions in the first Education Concil; aplague collection, which was consist of works as Beethoven, Mozart for High Schoolswas compulsory; the foundation of different culture with the help of Western plays suchas ?King Oedipus?, and ?Satılmış Nişanlı? in villages institutes.Darülfünun: The universty in the period of Ottoman. | |||