| Tez Künye | Durumu | ||
| Eski Yunan`da tragedyanın siyasal rolü / The Political role of Greek tragedy in ancient Greece Yazar:BANU KILAN Danışman: PROF. DR. MEHMET ALİ AĞAOĞULLARI Yer Bilgisi: Ankara Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı / Siyaset Bilimi Bilim Dalı Konu:Siyasal Bilimler = Political Science ; Tarih = History Dizin:Polis = Police ; Siyasi görüşler = Political thoughts ; Tiyatro = Theatre ; Trajedi = Tragedy ; Yunan sanatı = Greek art ; Yunanistan-Atina = Greece-Athens | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 1998 172 s. | ||
| (Kılan, Banu, Eski Yunan’da Tragedyanın Siyasal Rolü, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Mehmet Ali Ağaoğullan, CLI – 151 s.) ÖZET Bu çalışmanın amacı, Eski Yunan’da tragedyayı edebi bir tür olarak incelemekten çok, Eski Yunan toplumunda tragedyanın (tiyatronun), ne tür bir ideolojik işlev gördüğünü, içinde bulunduğu sosyo-politik ve ekonomik koşullarla nasıl bir ilişki içine girdiğini göstermektir, insanı insanla anlatan ve insanı içinde yaşadığı toplumla anlamlandıran tiyatro sanatının, toplumsal ve siyasal olaylara karşı duyarsız kalması olanaksızdır, ancak günümüzde (popüler tiyatroda) sanat ve siyaset arasındaki organik bağ büyük ölçüde gizlenmiştir. Eski Yunan toplumu, bu ilişkinin dönüşümlerini incelemek için ideal bir örnektir. Tiyatro (drama) ile beraber tragedyanın doğuşuna ve geçirdiği evrelere tarihsel bir perspektiften bakmak, aynı zamanda ideal biçimine Atina polisinde kavuştuğu söylenen demokrasi rejimini yeniden gözden geçirmemize olanak yaratmıştır. İlk bölümde, Atina polisine gelmeden önce tragedyanın oluşumunu sağlayan toplumsal ve ekonomik nedenler üzerinde durulmuştur. Böylece, önceleri yansılama törenine dayanan bir ilkel büyünün, zamanla nasıl, bir drama etkinliğine dönüştüğünü görmek mümkün olmuştur. Gene aynı bölümde, trajik-olan’ın tanımına ve Aristoteles’in tragedya kuramına yer verilmiş, Aristoteles’in tragedyayı Atina polisinden ve oluşumundaki sosyo-politik koşullardan nasıl soyutladığı tartışılmıştır. İkinci bölüm daha çok, tragedyanın (i.û.5.y.y da) Atina polisinde nasıl bir yer edindiği üzerinde durmaktadır. Bir propoganda aracı olarak yorumlanan tragedyanın “yurttaş kimliği” üzerindeki etkilerine değinebilmek bakımından, kamusal bir mekan olarak tiyatronun ve sahne ile seyirci arasında kurulan siyasal iletişimin incelenmesi hedeflenmiştir. Gene aynı bölümde Eski Yunan’daki en büyük tiyatro festivalinin (Büyük Dionysia), Atina’nın Ege’deki hegemonyasını pekiştirmesine nasıl hizmet ettiği üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölüm ise asıl olarak, tragedya şairlerine (Aiskhylos, Sophokles ve Euripides) ve onların eserlerinin yorumlanmasına ayrılmış, şairlerin siyasal görüşleri toplumsal-tarihsel koşullar ile ilişkilendirilerek açıklanmaya çalışılmıştır. Burada, tragedyanın sahip olduğu doğrusal gelişimi irdeleyebilmek için, belli bir sıra takip edilmiş ve bölümün sonunda, Atina demokrasisinin çöküşü ile beraber tragedyanın sahip olduğu ideolojik işlevi nasıl yitirdiği vurgulanmıştır. 152Tragedyanın sona erdiği bu dönem, komedya’nın yükselme evresini oluşturmaktadır. Ancak, konuyu saptırmamak amacıyla burada yalnızca komedyanın nasıl bir toplumsal yapıda geliştiğine değinilmiştir. Son olarak ise, toplumsal-siyasal çalkantılarla birlikte sanatının yozlaşmasına karşı belli bir tepkiyi ortaya koymuş olan Platon’un, sanat hakkındaki düşünceleri ele alınmıştır. 153 | |||
| ABSTRACT This is not a study about the literary interpretation of Greek tragedy, or even the way drama was staged. It is about the ideological role of theatre in ancient society about the way theatre was received and the influence it had within the social, political and economic circumstances. Theatre is a kind of mirror which we can see the reflections of political, social and even economic relations in the society, but today if we mention the popular theatre, the bound between art and politics seems to be hidden (or overlooked). So the Ancient Greek society is an ideal model which we can see how and why theatre turned to be an “entertainment” rather than being the sphere of political and social criticism. Approaching the birth of theatre with tragedy and raising the value of its phases in a historical perspective also gives us an oppurtinity to look over the “perfect” Athenian democracy. In the first chapter, it was studied the social and economic formations which prepared the birth of tragedy before coming to Athenian polis. Therefore we can see how a primitive ceremony (ritual) or a kind of magic turned to be a dramatic performance. In the same chapter I gave a place to the first and the most striking book (Aristotles’ Poetika) that has ever been written about tragedy. I avoided to repeat the book, but tried to explain what we name “tragic” and why Aristotle needed to ignore the social roots of tragedy as well as the polis itself, in order to enhance the genre as a perfect form of art. The second chapter examines mostly, what kind of a place tragedy won in the polis, in the fifth century (B.C). Here, theatre was taken as a public sphere and the political communication between the audience and the scene is especially accented so as to explain the effect of tragedy on the political identity of Athenian citizens. Athenians needed to show their superiority not only in political and economic fields, but also by some cultural and architectural innovations. Thus the greatest theatre festival (Great Dionysia) of the Greeks played an important role to attract the guests who were coming from every where of Greece to see the magnificient performances. And in, the third chapter the most known tragedy poets (Aeschylus, Sophocles and Euripides) and their works were studied to put forward the linearevolotion of tragedy by relating the interpretations (the texts) to social and historical circumstances or events. Then it is concluded that the fall of democracy ended the political role of tragedy which had continued for a whole century. This was the rising period of another genre (comedy) which was fitting the new social structure. It meant that theatre was becoming an entertaining place for political escapism. Here I only discussed the social function of comedy and Platon was given a place for he put a reaction against the corruption of arts in a society which has been falling. | |||