| Tez Künye | Durumu | ||
| Türkiye Cumhuriyeti’nin ekonomi politikaları ve dış borçlar sorunu (1923-1950) / The Economicy politics of Turkish republic and foreign debts Yazar:UĞUR ÖZMEN Danışman: YRD. DOÇ. DR. TUNCAY ÖĞÜN Yer Bilgisi: Yüzüncü Yıl Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı Konu:Ekonomi = Economics ; Tarih = History ; Türk İnkılap Tarihi = History of Turkish Revolution Dizin:Borçlanma = Borrowing ; Borçlar = Debts ; Devletçilik = Etatism ; Dış borçlanma = External borrowing ; Ekonomi politikaları = Economic policies ; Kalkınma politikaları = Development policies ; Türk ekonomisi = Turkish economy | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2003 130 s. | ||
| 119 ÖZET Türkiye Cumhuriyeti, yıkılan Osmanlı İmparatorluğu’ ndan kalanlarla kurulmuş, kurumlarından kadrolarına kadar mirasçısı olan bir devlettir. Cumhuriyet Türkiye’sini kuran siyasi ve askeri idare de Osmanlı İmparatorluğu’nun bürokrat ve asker kadrosundan çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nin yeni Cumhuriyete bıraktığı bir miras da Osmanlı borçlandır. İlk defa 1854 Kırım Savaşı zamanında alınmaya başlanan dış borçlar, İmparatorluk için yıkıcı olan ve tam bir malî çöküntüye yol açmaya başlayan bir devri açmıştır. 20 Aralık 1881 ‘de yayınlanan Muharrem Kararnamesi gereğince kurulan Düyun-u Umumiye Teşkilatı, Osmanlı Devleti borçlarının rotasyonu ve tahsilatının bir plan dahilinde düzenlenmesini sağlamak amacıyla kurulmuş bir teşkilat olmasının yamnda Osmanlı Devleti borçlarının içinde bulunduğu durumun kurumsal bir örneğini temsil etmektedir. Yeni Cumhuriyet, Osmanlı Devleti borçlarının %70’lere varan bölümünü devralmış ve 1940’ların başlarına kadar bu borcu ödemiştir. Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı Devleti’nden kalan borçların da etkisiyle 1920’li yıllar boyunca malî piyasalardan borç bulamamıştır. Bu döneme liberal politikalar hakim olurken malî yapıyı güçlendirmeye yönelik devlet kurumları oluşturulmuştur. İlk borçlanmaya 1930’lu yıllar itibariyle girişen Ankara Hükümeti, aldığı borçları alt yapı ve sanayileşme politikalarının finansı için kullanmıştır. Bu döneme devletçilik politikaları hakimdir. İkinci Dünya Savaşını Ankara Hükümeti, henüz kurulmuş olan Cumhuriyet için bir tehdit olarak algılamıştır. Bu yıllarda Türk Hükümeti, ABD ile yoğun siyasi ve iktisadi ilişkiler kurmuştur. Bu anlamda Türkiye savaş ortamındaki tarafsızlık politikasıyla her iki taraftan da kredi bulabilmiştir. 1948 ‘den itibaren Truman Doktrini ve Marshall Planı çerçevesinde ekonomik ve askeri alanda yardımlardan faydalanmıştır.120 Sonuç olarak Türkiye’nin 1930 ve 1940’lı yıllardaki kriz dönemleri gibi olamasa da dış borç sorunu gittikçe önem kazanmaya ve artmaya başlamıştır. Ancak Türkiye’nin borç durumu ve tutan bazı gelişen ülkelere göre gerek borcunu düzenli ödemesi gerek yeni krediler bulabilmesi açısından bu dönem sonu itibarı ile iyi sayılmaktadır. | |||
| 121 SUMMARY Turkish Republic, founded over the remains of Ottoman Empire, is an inheritor state of the Ottoman Empire from organizational structure to staff positions. Political and military founders of Turkish Republic had also emerged from the Ottoman Empire’s bureaucractic and military staff. Nevertheless, new Turkish Republic also inherited Ottoman Empire’s debts, that were first taken during the Kırını War (1854) and opened new era, that caused destruction and financial collapse of the ottoman Empire. Organization of All Debts (Düyun-u Umumiye Teşkilatı), was founded with the “Bill of Muharrem” which was released on 20th December 1881. Organization of All Debts was not only an organization that collected and paid back Ottoman Debts according to a plan, but also an organizational indicator example of the presense and volume of Ottoman Debts. The New Turkish Republic took over approximately %70 of Ottoman Debts and paid them back till early 1940’s. Turkish Republic, under the influence of foreign debts that are inherited from the Ottoman Empire could not get any support from financial markets during had been 1920’s. Liberal policies had became dominant and government institutions had been constructed to strengthen the financial structure of the state in those years. Ankara Government, first attempted to get debts in 1930’s and used them to finance infrastructure and industry policies. Policy of Statism (Devletçilik) had been dominant in those years. Ankara Government perceived and assessed World War II as a threat to the new founded Republic. In those years, Government improved intensive political and economic relationship with the USA. Fortunately with her unbiased policy, Tj|ft could find financial support from each side of the WW2. Starting from l^SJ^ifkey122 had benefited economic and military aids according to Truman Doctrine and Marshall Plan. Consequently, the problem of debt, although not so critical as it was in 1930’s and 1940’s, is gaining importance and volume. But, Turkey’s foreign debts and their volume are considered to be good when compared with some other developing countries in terms of paying back and finding new credits. | |||