Evren Bingöl. Erciş Karakoyunlu Dönemi tarihi ve kültür varlıkları. Yüksek lisans tezi (2020)

Tez KünyeDurumu
Erciş Karakoyunlu Dönemi tarihi ve kültür varlıkları / Historical and cultural heritage of Ercis during Karakoyunlu Period
Yazar:EVREN BİNGÖL
Danışman: PROF. DR. YUSUF ÇETİN
Yer Bilgisi: Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Tarih Ana Bilim Dalı
Konu:Sanat Tarihi = Art History ; Tarih = History
Dizin:Karakoyunlular = Karakoyunlus ; Kültür varlıkları = Cultural properties ; Mimari eserler = Architectural works ; Mimari yapı = Architectural structure ; Tarihi eserler = Historic buildings ; Tarihi yapılar = Historic structures ; Türk-İslam sanatı = Turkish-Islamic art ; Van-Erciş = Van-Erciş
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
403 s.
Türkistan’da boylar halinde yaşayan ve Moğol istilaları sonucunda Anadolu’ya göç eden Barani ve Baranlu gibi aşiretler, XIV. yy.’ın ikinci yarısında Bayram Hoca önderliğinde bir araya gelerek Karakoyunlu Devleti’ni kurmuşlardır. Devlet yıllarının ilk zamanlarında Erciş başta olmak üzere Van Gölü çevresinde kurdukları hâkimiyetin ardından zamanla bütün Doğu Anadolu, Irak, Azerbaycan ve İran’a hâkim olmuşlardır. Karakoyunlular, tarihte Moğollar ile verdikleri kıyasıya mücadeleler, Osmanlı ile Timur Devleti arasında cereyan eden 1402 Ankara Savaşı’nın müsebbibi, akraba devlet Akkoyunlular ile aralarındaki anlaşmazlıklar gibi tarihi olaylarla tanınmaktadırlar. Bir asırdan fazla bir süre tarih sahnesinde kalan ve bağımsızlık kurdukları coğrafyanın Türk yurdu olarak kalması hususunda cihat ve fütuhat anlayışını benimseyen Karakoyunlular için Erciş büyük önem arz etmektedir. Hâkim oldukları coğrafyada önemli faaliyetler gerçekleştirdikleri gibi ilk başkentleri Erciş olması münasebetiyle siyasi faaliyetlerini burada yoğunlaştıran Karakoyunlular, şehrin imarına da önem vermişlerdir. Bugün ilçenin birçok noktasında bulunan ve yok olmaya yüz tutmuş eserler, bir yandan dönemin tarihine ışık tutarken diğer yandan Karakoyunluların sanatsal olarak geldiği nokta, bölgenin kültürel mirasına sağladıkları katkı ve sonraki dönemlere etkileri hakkında da önemli bilgiler sunmaktadır. Erciş ve çevresindeki kültür varlıkları içinde Karakoyunlu dönemine ait mimari eserler önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada, Karakoyunluların Erciş’teki faaliyetleri ile bu döneme ait kültür varlıklar incelenmiş, eserlerin Türk-İslam sanatı içindeki yerleri ve önemleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Günümüze ulaşmayan eserler ise tarihi kayıtlar ışığında değerlendirilmiştir.
The tribes such as Barani and Baranlu who lived in Turkestan and migrated to Anatoliaas a result of Mongol invasions came together under the leadership of Bayram Hodja and established Karakoyunlu State in the second half of the XIV th century. After they established dominance around Van Lake and especially in Ercis, they continued their historical process by dominating Eastern Anatolia, Iraq, Azerbaijan and Iran. They are known for the historica levents such as the conflicts with their relatives Akkoyunlu State, to be cause of the Ankara War between Ottomans and Timur State in 1402 and the cutthroat struggles they made against Mongols. For the Karakoyunlu State who took place on the stage of the history for more than acentury and played an important role for the geography to remain as Turkish homeland, Ercis had a great importance. Karakoyunlu State gave importance to the reconstruction and development of Ercis by intesifying their political activities here and making it their first Capital city. Today, the artifacts, which are located in many parts of the district andwhich are facing extinction, shed light on the history of the period, while on the otherhand, the point where the nations came in their artistic level, also provide importantin formation about the interaction and development stages of cultural heritage. Architectural works belonging to Karakoyunlu period have an important place in Ercis and it’s historical and cultural heritage. In this study, the activities of Karakoyunlu in Ercis with historical and cultural heritage of this period were examined, and the places and importance of the works in Medieval Anatolian and Turkish-Islamic art were tried to be revealed. The works that did not reach today are evaluated in the light of historical documents.

Download: Click here