| Tez Künye | Durumu | ||
| Hacıbektaş müzesinde bulunan düz dokumalar / The plain weaves in Hacıbektaş museum Yazar:DEMET GÖÇER Danışman: YRD. DOÇ. DR. MEHMET KULAZ Yer Bilgisi: Yüzüncü Yıl Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:El Sanatları = Crafts ; Müzecilik = Museology ; Sanat Tarihi = Art History Dizin:Dokumalar = Weavings ; Düz dokuma = Straight weaving ; Hacı Bektaş-ı Veli = Hacı Bektaş-ı Veli ; Hacı Bektaş-ı Veli Külliyesi = Hacı Bektaş-ı Veli Complex ; Hacı Bektaş-ı Veli Müzesi = Hacı Bektaş-ı Veli Museum ; Müzeler = Museums | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2017 427 s. | ||
| Bu çalışmanın konusu “Hacıbektaş Müzesinde Bulunan Düz Dokumalar” başlığı altında, Hacıbektaş Müze Müdürlüğü koleksiyonunda bulunan yetmişdört (74) adet düz dokuma örneğinden oluşmaktadır. Çalışmanın katalog kısmında; Müze koleksiyonunda yer alan yetmişdört (74) adet düz dokuma örneğinin envanter kayıtları incelendiğinde, 1925 yılı öncesi Hacı Bektaş Veli Dergahı Döneminden günümüze gelen yirmiüç (23) adet örnek ile 16 Ağustos 1964 yılında Dergahın Müze olmasıyla birlikte kırküç (43) adet örnek bağış, altı (6) adet örnek satın alma ve iki (2) adet örnek ise İlçe Hacıbektaş Müftülüğünden devir yoluyla Müze koleksiyonuna kazandırıldığı görülmüştür. Bu incelenen dokuma örnekleri arasında, kilim, cicim, zili, sumak teknikleriyle yapılmış düz dokumlar yer almaktadır. Bahse konu incelemeye alınan yetmişdört (74) adet düz dokuma örneği, otuz (30) adet taban (yer) yaygısı, ondokuz (19) adet seccade (namazlık), onyedi (17) adet yolluk, beş (5) adet heybe, iki (2) adet çantakuranlık ve bir (1) adet yastık dokumadan oluşmaktadır. Tez kapsamında bu dokumalar, genel anlamda, tanımları, yapılış şekilleri ve kompozisyon özellikleri gibi yönlerden ayrıntılı bir şekilde verildikten sonra, ilgili koleksiyonda yer alan örnekler, katalog düzeninde ele alınarak, cins, malzeme, renk, ebat, motif ve kompozisyon yönleriyle tanıtılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, dokumalar üzerinde yapılan incelemeler sonucunda eserlerin bir kısmının ufak tefek tamirler geçirdiği, bir kısmında ise ezik ve yırtılmaların oluştuğu gözlenmiş, buna rağmen büyük çoğunluğunun iyi durumda olduğu tespit edilmiştir. Değerlendirme ve karşılaştırma bölümünde ise, incelenen Hacıbektaş Müze Müdürlüğü’nün envanterine kayıtlı bu düz dokumalar, farklı yörelere ait düz dokumalarla karşılaştırılmış benzer ve ayrı yönleri ortaya konularak dokumaların Anadolu dokumaları içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmamızın son kısmını ise, çalışma kapsamında incelenmiş olan literatürlerle ilgili kaynakça, katolog listesi ile birlikte dokumalarda yer alan motiflerin çizimleri ve dokumalara ait resimlerinden meydana getirilen levhalar kısmı oluşturmuştur. | |||
| This study, “The Plain Weaves in Hacıbektaş Museum,” uses the inventory records of seventy-four (74) plain weave samples in the collection of the Hacıbektaş Museum. Within the catalog section of the study, it was found that twenty-three (23) of the samples had belonged to the Hacı Bektaş Veli Dervish Convent sometime from 1925 to the present day, forty-three (43) of the samples had been part of the Dervish Convent when it became a museum on August 16th, 1964, and then donated to the museum collection, six (6) of the samples had been purchased and two (2) of the samples had been transferred from the Provincial HacıBektaş Office of Mufti. Among these examined samples, there were plain weaves made with kilim-, cicim-, zili- and sumac-weaving techniques. Of the seventy-four (74) plain weaves, thirty (30) were rugs, nineteen (19) were prayer rugs, seventeen (17) were runners, five (5) were carpetbags, two (2) were bags for the Quran and one (1) was a woven pillow. In the scope of the study, the general definitions, descriptions, and compositions of the given weaves were presented in detail, and then each piece in the collection was described in terms of its type, material, color, size, motif and composition features. Also during the examinations, it was found that some of the pieces in the collection had been repaired, damaged or torn, although the majority appeared to be in a good state. In the assessment and comparison sections, these samples were compared to other plain weaves from different regions, their differences and similarities among them were described and their position(s) among the Anatolian weaves was(were) speculated. In the last part of this study, the literature references, the catalog lists, the motif drawings on the weaves and the boards of the weave pictures were presented. | |||