| Tez Künye | Durumu | ||
| Van yöresi geleneksel köy mimarisi / Traditional village architect of Van region Yazar:BİLAL BURHAN ERDOĞAN Danışman: Y.DOÇ. RAFET ÇAVUŞOĞLU Yer Bilgisi: Yüzüncü Yıl Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Arkeoloji Ana Bilim Dalı Konu:Arkeoloji = Archeology ; Mimarlık = Architecture ; Sanat Tarihi = Art History Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2007 126 s. | ||
| Van, 3713 km2 alanıyla Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü’nün doğusunda ran sınırında yeralmaktadır. Stratejik önemli bir noktada yer almaktadır. Bu niteliklerinden dolayı Urartu Devleti’ninbaşkentliğini yapmış olan Van’ın, bugün kapladığı alan; Urartu öncesi ve sonrasında daha birçok uygarlıkdönemlerinde kesintisiz olarak önemli yerleşim merkezi olma özelliğini sürdürmüştür. Van bölgesinin yerleşimalanı olarak kullanılmasının tarihi Prehistorik devirlere kadar uzanır.Yüksek Lisans çalışma konusu olan ?Van Yöresi Köy Mimarisi? kapsamında incelenen köylerden, eskiyerleşim olduğu belirlenen ve yapılaşması örnek alınabilecek olanlar seçilmiş, bu kapsamda 15 yapı çalışılmıştır.Çalışmalar; Anadolu ve Van yöresindeki yapılaşmaların tarihsel gelişimi konularında kaynakaraştırılması, bu kaynaklar ışığında arazi araştırması tespit ve belgeleme ile plan ve detay çizimleri olmak üzereüç aşamada sürdürülmüştür.Yapılan çalışmalar sonucunda, Van yöresi köy mimarisinin kullanıcılarının kendi imkanları vekabiliyetleriyle oluşturulmuş, tamamen geleneksel malzemelerle inşa edilen basit planlı yapılar olduğubelirlenmiştir. Başta bu özelliklerinden dolayı köy yapıları uzun tarih sürecine karşı koyamayıp birçoğugünümüze kadar gelememiştir. Prof. Dr. Veli SEV N’in köy mimarisi hakkındaki ?Daha çok çiftçilikle uğraşanköylülerin oturduğu savunmasız yerleşme yerleri ekilebilir arazi yüzeyinden hafifçe yükselen höyüklerüzerindedirler ve sursuzdurlar? şeklindeki tespiti de köy yapılarının, tarihsel geçmişinde de resmi otoriteninilgisinden uzak ve korumasız olduğunu ortaya koymaktadır.Ancak bu çalışmanın sonucu; taş temel üzeri kerpiçle inşa edilen söz konusu köy evlerinin malzeme veplan özellikleriyle, 11. -12. yüzyılların düz damlı ve bir iki odadan oluşan kerpiç evlerinden çok fazla farklılıkgöstermediklerini, geleneksel Türk ve Urartu evi özelliklerini devam ettirdiklerini ortaya koymuştur. Hatta taşişçiliği gibi ustalık gerektiren birçok konuda tarih öncesi dönemlerin gerisinde kalmışlardır.Van yöresi köylerinde bulunan birçoğu terkedilmiş ve harap durumda yıkılmaya yüz tutmuş olan vetarihi sürekliliğin bir halkası olan evlere bu çalışma ile dikkat çekilmiş, Bu tez çalışmasıyla, daha sonra bukonuda yapılacak araştırma, belgeleme ve restorasyon çalışmalarına ilk adım olarak kaynaklık etmekamaçlanmıştır. | |||
| Van is located near Iran border and east of Lake Van which is the largest lake (3713 square km inspace) of Turkey. Its location has an important strategic point. For this reason, the space where Van, once thecapital of Urartu State, covers nowadays has been an important permanent settlement for many civilizationsbefore and after Urartus. The time of using this space as a settlement dates back to prehistoric times.The fifteen buildings were selected and studied among the ones determined as old settlements in thevillages which were observed in the content of this master thesis called ?Village Traditional Architect of VanRegion?The studies were carried out in the three stages; the first was the literature search on the historicaldevelopment of buildings in Anatolia and Van, the second was the site surveys, revealing and documentations ofthe buildings in the lights of these literatures, and the last was the planning and the detailed drawings.At the end of this study, it was determined that the village architect of Van region constitutedcompletely simple designed buildings which were created the own means and skills of their inhabitants. Formainly this reason, the most of them could not resist the long to historical process and reach to nowadays. Theobservation of Prof. Dr. Veli SEVIN on the village architect, ?The unprotected settlements of villagers who workon farms are on the cultivable slightly high tumulus and arid.?, also reveals that the village structures have beenvulnerable and not received necessary attention of official authorities in their historical past.At the end of this study, it was also determined that the mentioned investigated houses which were builtwith sun-dried bricks on stone basement do not have a lot differences from the houses of 11th and 12th centuries,which were made with the similar materials and plans and having one to two rooms and flat ceilings. They areeven behind the prehistoric ones in many aspects needing mastery such as stone work.This study tried to get an attention to these houses which are located in the villages of Van Region andmost of which are abandoned and tented to be ruined because they are a chain of historic continuity. This studyalso aimed to be a first step source for the future investigation, documentation, and restoration studies.Key words: Village, traditional architect, Van Region, buildingAnahtar kelimeler: Köy, geleneksel mimari, Van Bölgesi, bina | |||