Nazire Nalan Gök. Isparta merkezde bulunan mezar taşları. Yüksek lisans tezi (2019)

Tez KünyeDurumu
Isparta merkezde bulunan mezar taşları / Gravestones in the central district of Isparta
Yazar:NAZİRE NALAN GÖK
Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ REMZİ AYDIN
Yer Bilgisi: Erciyes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı / Sanat Tarihi Bilim Dalı
Konu:Sanat Tarihi = Art History
Dizin:Isparta = Isparta ; Mezar taşları = Tambstones ; Mezarlar = Graves
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
331 s.
“Isparta Merkezde Bulunan Mezar Taşları” konulu tez çalışmasında Isparta merkez ilçe ve bağlı yerleşim yerlerinde bulunan mezarlık ve hazireler taranıp Türk-İslam dönemine ait 106 mezar taşı tespit edilerek katalog oluşturulmuştur. Kapsama alınan 106 örnekten 46 adedi Isparta Müzesi’nde, 14 adedi Karaağaç Mezarlığı’nda, 32 adedi Gülcü Mahallesi Mezarlığı’nda, yedi adedi Yenice-Doğancı Mezarlığı’nda, bir adedi Halife Sultan Mezarlığı’nda, iki adedi Sağaşık Türbesi haziresinde, iki adedi Kavaklı Camii bahçesinde, iki adedi Yakaören Köyü-İsmail Dede Türbesi’nde ve bahçesinde tespit edilmiştir. Bu mezar taşlarından 90 adedi baş şahidesi, beş adedi ayak şahidesi, 11 adedi ise baş ve ayak şahidesinin bir arada olduğu örneklerdir. İncelenen mezar taşlarının 68 adedi erkek mezar taşı (kitabesinden ismi ve cinsiyeti tespit edilemeyen şahidelerden erkek başlığına sahip olanlar da erkek şahidesi olarak değerlendirilmişlerdir.), 17 adedi kadın mezar taşı, 21 adedi ise çeşitli sebeplerden dolayı kimliği tespit edilemediği için cinsiyeti belirsiz mezar taşlarıdır. Tez kataloğunda yer alan 106 örnek önce mezar taşı formlarına göre gruplandırılmışlar; ilk grupta gövdelerine, ikinci grupta başlık/tepeliklerine göre alt başlıklar altında toplanarak tasniflenmişlerdir. Daha sonra süsleme özelliklerine göre (bitkisel-geometrik-nesneli/figürlü süsleme) gruplandırılarak incelenmişlerdir. Baş şahidelerinin hemen hepsinde kitabe mevcut olduğu görülmüştür. Kitabe metinleri, on bir alt başlık altında değerlendirilerek analiz edilmişlerdir. Kitabelerde yer alan tarihleri Hicrî takvimden Milâdi takvime dönüştürmek için TTK “tarih çevirme kılavuzu” kullanılmıştır. Mezar taşı örneklerinin büyük çoğunluğunda mermer malzeme kullanılmakla birlikte, az sayıda örnekte yöredeki taş ocaklarından çıkarılan kövke ve andezit taşlarının kullanıldığı tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Isparta, mezar taşı, mezarlık, hazîre, kitabe
In this thesis whose subject is “Gravestones in the Central District of Isparta”, the cemeteries and graves in the central District of Isparta and connected settlements were searched and 106 gravestones belonging to the Turkish-Islamic period were identified and then a thesis catalog was created. Of the 106 samples that constitute the catalog 46 gravestones are in Isparta Museum, 14 gravestones are in Karaağaç Cemetery, 32 gravestones are in Gülcü Cemetery, seven gravestones are in Yenice-Doğancı Cemetery, one gravestone in Halife Sultan Cemetery, two gravestones are in Sağaşık Tomb, two gravestones are in the Kavaklı Mosque garden and two gravestones are in Yakaören Village-İsmail Dede Mouseleum and in its garden. In thesis catalog, 106 samples were first grouped according to their gravestone forms; in the first group, they were grouped according to their bodies, in the second group they were under the subheadings according to their headpiece/crest. And then they were groped according to their ornamental features (vegetative-geometric-object/figured ornaments). It was seen that nearly all gravestones had epitaph texts. Epitaph texts were analyzed and evaluated under eleven subtitles. Most gravestone specimens were made of marble, but it was found that a small number of andesite Stones and masonry which were mined in the area were also used to form gravestones. Key Words: Isparta, gravestone, cemetery, grave, inscription

Download: Click here