Methiye Gül Çöteli. Bayburt kent dokusunun gelişimi. Yüksek lisans tezi (2005)

Tez KünyeDurumu
Bayburt kent dokusunun gelişimi / The development of Bayburt urban fabric
Yazar:METHİYE GÜL ÇÖTELİ
Danışman: YRD. DOÇ. DR. CELİL ARSLAN
Yer Bilgisi: Erciyes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Konu:Sanat Tarihi = Art History
Dizin:
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
434 s.
Türklerin Anadolu’daki ilk fetih ve iskan alanlarından biri olan Bayburt, kent olaraktarihin her döneminde askeri bir nokta, konaklama merkezi, önemli bir kültür ve ticaretmerkezi olma özelliğini korumuş ve Türk tarihinde özel bir yere sahip olmuştur.Araştırmanın amacı, Bayburt kent merkezinde yer alan ve tarihi kent dokusunuoluşturan unsurların, anıtsal yapıların ve günümüze ulaşmayan fakat kaynaklarda adıgeçen yapıların belirlenmesi, kentin fiziki ve mekansal yapısının gelişimi ve Türkdönemindeki (13. yüzyıl-1923) kent formunun ve öğelerinin belirlenmesidir.Bayburt kent dokusunun gelişimi; Türk dönemi öncesinde, Selçuklu, Akkoyunlu veOsmanlı döneminde anıt yapıları üzerinden incelenmiştir. Bu incelemede günümüzeulaşan ve ulaşamayan yapılar tespit edilmiş ve bir katalog olarak sunulmuştur. Kentdokusunu oluşturan sosyal (kentin nüfusu, idari yapısı) ve fiziki özellikler (kentinkuruluş ve gelişmesi, Bayburt Kalesi’nin gelişimi, kentsel kullanım alanları; üretim veticaret alanları, meydanlar, mahalleler ve mezarlık alanları, kentsel teknik alt yapı vekentsel odaklar-hizmet merkezleri) analiz edilmiştir.Tez kapsamında yapılan araştırmalarda, kentin dini yapılar çevresinde oluşanmahallelerin birbirine eklenmeleri sonucunda büyüdüğü tespit edilmiştir. Ticaretmerkezinin Ulu Caminin etrafında geliştiği belirlenmiştir. Kentsel gelişme, kentselodaklar-hizmet merkezleri ile yönlendirilmiştir. 19. yüzyılın sonunda Bayburt kentininkültür merkezi, ticaret ve pazar kenti, konaklama merkezi ve askeri merkez vasıflarınıyitirdiği, kent dokusunun iyileştirme adı altında büyük oranda tahrip edildiği ortayaçıkarılmıştır.
Being one of the first conquered and settled areas in Anatolia, Bayburt has preservedher property of military point, accommodation center, an important cultural andcommercial center at every phase of the history and has taken a special place in Turkishhistory.The aim of this study is to determine the elements which formed the historical urbanfabric, monumental buildings and buildings that have not reached until today butmentioned in the bibliography, and fix the development of the urban physical andspatial structure, urban form and its elements in the Turkish period (13. century-1923).The development of Bayburt urban texture is examined over the monumental buildingsbefore the Turkish period, Seljuks, Akkoyunlu and Ottoman periods. In this study, thebuildings which still exist or not have been determined and presented as a catalogue.The social (population, administrative units) and physical characteristics (theconstruction and development of the city, Bayburt Castle, urban areas; production andcommercial areas, squares, housing districts and graveyards) that form the urbanpattern have been analyzed.The researches done in the context of the thesis, it is detected that the city has grown byattaching the housing district to other. It is determined that the city core has establishedaround Bayburt Ulu Mosque. The urban development is oriented by urban focal points-service centers. At the end of the 19th century as Bayburt settlement has lost itscharacteristics like being a cultural center, commercial and market area,accommodation and military center, it has been destroyed in a huge amount under theintention of rehabilitation.

Download: Click here