| Tez Künye | Durumu | ||
| Morphometric and genetic analyses on freshwater fish, Pseudophoxinus (Teleostei:Cyprinidae) populations in Turkey / Tatlı su balığı Pseudophoxinus (Teleostei:Cyprinidae)’un Türkiye’deki toplumları üzerinde morfometrik ve genetik analizler Yazar:AYHAN ALTUN Danışman: PROF. DR. AYKUT KENCE ; DOÇ. DR. MERAL KENCE Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology ; Su Ürünleri = Aquatic Products ; Zooloji = Zoology Dizin: | Onaylandı Doktora İngilizce 2017 157 s. | ||
| Olağanüstü tür zenginliği ve yüksek endemizmi ile Akdeniz bölgesi yeryüzündeki en önemli tatlısu biyo-çeşitlilik merkezlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Ana ılıman Akdeniz korunaklarından biri, yüksek biyoçeşitliliği ve güçlü genetik izleriyle Anadolu’dur. Akdeniz korunağında gözlemlenen karmaşık toplum yapıları, parçalanmış dağılımın varlığı, yayılma süreci ve buzul çağları arasındaki dönemlerdeki alan genişletme sırasında gerçekleşen gen akışı sonucunda ortaya çıkmıştır. Pseudophoxinus, Cyprinidae ailesinde yer alan tatlısu balıklarının arasında çeşitliliği yüksek ve endemik bir cinstir. Bu cinse ait tür sayısı 29 olup bunlardan 21 tanesi Türkiye’nin tatlısularında bulunmaktadır. Azerbaycan, Cezayir, İsrail, Lübnan, Suriye, Tunus ve Ürdün gibi ülkelerin topraklarında da bulunmasına karşın bu cinsin hemen hemen %70 (20 tür) Türkiye’ye endemiktir. Bu cinsin yüksek endemizmi ve çeşitliliği ve sucul ekosistemlerin kolay bozulabilirliği, bu cinsin türlerinin sistematiğinin araştırılması ve korunması konularındaki titiz çalışmaların gerçekleştirilmesini gerektirmektedir. Bu çalışmada, altı tür ve beş tür durumu kesin olmayan toplumu kapsayan 17 Pseudophoxinus toplumunun filogenetik ilişkilerini belirlemek üzere geometrik morfometri ve iki moleküler belirteç, allozim ve mikrosatelit kullanılmıştır. Dört toplum (Çavuşçu Gölü, Oymapınar Baraj Gölü, Taşağıl Nehri ve Suğla Gölü) ile temsil edilen P. battalgili kullanılan üç yöntemde de beraber bir grup oluşturarak aynı tür kopleksi içerisinde yer almaktadır. Allozim ve mikrosatelit analizleri Eflatun Pınarında yaşayan P. hittitorum ile P. battalgili arasında yakın akrabalık olduğunu gösterse de nirengi noktalarına dayalı geometrik morfometri analizleri bu türü coğrafi olarak yakın bulunan diğer toplumlarla birlikte göstermektedir. Üç P. burduricus toplumu genellikle bir grup oluşturmaktadırlar. Fakat morfometrik veriler sonucu elde edilen P. burduricus tür kompleksi, Kuğulu Park ve Kırkpınar toplumlarıyla birlikte P. fahrettini ve P. crassus’un İnsuyu toplumunu da içermektedir. P. egridiri şekilsel olarak P. battalgili’ye yakındır. Fakat hem allozim hem de mikrosatelit sonuçları bu türün genetik olarak diğer 16 toplumdan belirgin şekilde ayrıldığını göstermektedir. P. crassus, Gök Göl ve İnsuyu Çayı olmak üzere iki toplumla temsil edilmektedir. Bu iki toplum genetik olarak yakın akrabalık gösterseler de Gök Göl toplumu şekilsel olarak en fazla ayrışmış gruptur. Bu toplum yakın zamanda yeni bir tür, P. iconii, olarak yeniden tanımlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Toplum Genetiği, Geometrik Morfometri, Pseudophoxinus, Allozim, Mikrosatelit. | |||
| With exceptional species richness and high level of endemism the Mediterranean region is recognized as one of the most important freshwater biodiversity hotspots in the world. One of the main temperate Mediterranean refugia is Anatolia with high biodiversity and strong genetic imprints. Complex patterns of population structure within the Mediterranean refugia are the results of the existence of fragmented distribution, dispersion process and gene flow occurred during range expansion in the interglacial periods. Pseudophoxinus is a highly diverse and endemic genus among freshwater fish belonging to the family Cyprinidae. The number of species of the genus is 29 of which 21 inhabits the freshwaters of Turkey. Despite the presence of the species in the territories of countries such as Algeria, Azerbaijan, Israel, Jordan, Lebanon, Syria and Tunisia almost 70% of Pseudophoxinus (20 species) is endemic to Turkey. High endemism and diversity of the genus and vulnerability of aquatic ecosystems necessitate thorough studies to be conducted for taxonomic investigation and conservation of the species of the genus. In this study geometric morphometrics and molecular markers, allozymes and microsatellites, were used to determine phylogenetic relationship among 17 populations comprising six species and five populations with undetermined taxonomic status. Pseudophoxinus battalgili represented with four populations, Çavuşçu Lake, Oymapınar Dam Lake, Taşağıl Stream and Suğla Lake was clustered together in the same species complex in all three methods used. While allozyme and microsatellite analyses revealed close relationship between P. hittitorum inhabiting Eflatun Spring and P. battalgili, landmark based geometric morphometrics placed P. hittitorum in a group geographically close to each other. Three populations of P. burduricus were usually grouped together. However, the species complex of P. burduricus obtained from morphometric data included P. fahrettini and P. crassus from İnsuyu Stream as well as Kuğulu Park and Kırkpınar populations. P. egridiri morphologically placed close to P. battalgili. However, both allozyme and microsatellite results showed that this species genetically distinctly singled out from the rest of 16 populations. P. crassus was represented with two populations, Gök Lake and İnsuyu Stream. Although they were genetically found to be closely related, Gök Lake population was the most divergent taxon morphologically. This population recently was revised as a new species, P. iconii. Keywords: Population Genetics, Geometric Morphometry, Pseudophoxinus, Allozymes, Microsatellites. | |||