| Tez Künye | Durumu | ||
| Determination of geographic distribution and macro-micro element content variation of einkorn (Triticum monococcum ssp. monococcum) and emmer (Triticum dicoccum Schrank.) wheats in Western Blacksea region / Batı Karadeniz bölgesi siyez (Triticum monococcum ssp. monococcum) ve gernik (Triticum dicoccum Schrank.) buğdaylarının coğrafi dağılımı ile yetiştiği tarlaların ve danelerinin makro ve mikro element içerik çeşitliliklerinin belirlenmesi Yazar:HURİ MELEK YAMAN Danışman: PROF. DR. NUSRET ZENCİRCİ Yer Bilgisi: Abant İzzet Baysal Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı Konu:Biyoloji = Biology Dizin: | Onaylandı Yüksek Lisans İngilizce 2018 103 s. | ||
| Biz bu çalışmada Batı Karadeniz Bölgesi’nin beş ilinden (Bolu, Kastamonu, Karabük, Sinop, Samsun) Temmuz-Ağustos 2016’da topladığımız dokuz adet siyez buğdayı (Triticum monococcum ssp. monococcum) ve çatal siyez buğdayı (Triticum dicoccum schrank.) ile kıyaslama yapmak için bir adet ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.) ve bir adet makarnalık buğday (Triticum durum Desf.) aldık. Bu alanlardaki ekonomik, pazarlama ve sosyal yapılar 53 ucu açık anket yardımı ile belirlenmiştir. Veriler SPSS programı ile değerlendirilmiştir. Siyez ve çatal siyez buğdayı yerinde yetiştirme ve doğal hasatı beş ilin hepsinde gözlemlendi, ama Kastamonu İhsangazi ve Bolu Seben bölgelerinde daha büyüktü. Eski siyez buğdayını modern buğdaydan ayıran en önemli özellik işleme zorluklarıdır. Ancak, günümüzde özellikle İhsangazi’de ekim alanları ve ekimin önemi artmakta ve yurtdışına ihraç edilmektedir çünkü doğal besin maddelerine talep artmıştır. Topladığımız buğday örneklerinde makro elementler (N, P, K), mikro elementler (Fe, Mn, Zn, Cu), enerji, karbonhidrat, protein, nişasta, yağ, lif, şeker, ham kül, ham protein, % protein, hektolitre, 1000 dane ağırlığı ile ilgili analizler Konya Laboratuvar ve Depoculuk, Tarım, Gıda, Enerji A.Ş. Özel Gıda Kontrol Laboratuvarı’nda yaptırılmıştır. Ayrıca, toprak örneklerinde satürasyon, tuz, pH, kireç (CaCO₃), aktif kireç, K₂O (potasyum oksit), P₂O₅ (fosfor pentoksit), elektrik iletkenliği (EC), azot, sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum, demir, mangan, çinko, bakır ve organik madde tespiti Bolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Toprak ve Yaprak Analiz Laboratuvarı’nda yaptırılmıştır. Analizler sonucu elde ettiğimiz verilerin istatistikleri yapılarak sonuçlar değerlendirilmiştir. ANOVA tablosuna göre buğday örnekleri element içeriği açısından N, P, K, Fe, Zn ve Mn anlamlı, Cu anlamsız çıkmıştır. Diğer özellikler açısından 1000 tane ağırlığı, ham protein, enerji, ham selüloz, ham yağ, hektolitre, karbonhidrat, nişasta, şeker anlamlı, hamkül anlamsız çıkmıştır. ANOVA tablosuna göre toprak örnekleri elementler açısından N, Na, K, Fe, Cu, Ca, Zn, Mn ve Mg anlamlı sonuç vermiştir. Diğer özellikler; satürasyon, pH, CaCO₃ (kireç), aktif kireç, K₂O (potasyum oksit), P₂O₅ (fosfor pentoksit) açısından anlamlı, fakat tuz ve elektrik iletkenliği açısından anlamsız sonuç vermiştir. LSD tablosuna göre buğday örneklerinde; populasyon-4 P, K, Cu, Fe ve Mn açısından ön planda, Kunduru-1149 1000 tane ağırlığı, ham protein, enerji, ham selüloz ve hektolitre açısından ön planda, populasyon-8 ise enerji, ham yağ, karbonhidrat ve nişasta açısından ön plandadır. LSD tablosuna göre toprak örneklerinde; populasyon-5 Cu, Ca ve Mg, populasyon-8 N, Fe ve Mn elementleri açısından ön planda. Populasyon-2 N ve Zn elementleri ve diğer içerikler CaCO₃, aktif kireç, elektriksel iletkenlik, K₂O, organik madde, P₂O₅, tuz açısından diğer populasyonlara göre ön plandadır. Korelasyon hesaplarında 11 buğday örneğinde N-Cu (0.926), P-Mn (0.838), P-K (0.788), karbonhidrat-nişasta (0.975), enerji-nişasta (0.817), enerji karbonhidrat (0.762) yüksek anlamlı, Zn-Mn (0.634), ham protein-nişasta (-.605), ham protein-karbonhidrat (-.706), ham protein-ham selüloz (0.609), ham selüloz-şeker (-.687), hektolitre-nişasta (-.691), hektolitre-karbonhidrat (-.626) anlamlı çıkmış, diğerleri anlamlı çıkmamıştır. Toprak örneklerinde korelasyon; Fe-Mn (0.802), total N-Mn (0.736), CaCO₃-aktif kireç (1.000), saturasyon-tuz (0.829), organic madde-P₂O (0.789), CaCO₃-K₂O (0.750), aktif kireç-K₂O (0.749) yüksek anlamlı, total N-Zn (0.725), Cu-Mg (0.704), Cu-Ca (0.608) anlamlı çıkmış, diğerleri anlamlı çıkmamıştır. Öbekağacı grafiğinde 11 buğday örneği için iki ana grup oluşmuş 10 örnek ilk ana grupta toplanmış, populasyon-4 tek başına ikinci grupta kalmıştır. Öbekağacı grafiğinde 11 toprak örneği için iki ana grup oluşmuş ilk ana grup beş, ikinci ana grup altı populasyondan oluşmuştur. | |||
| In this study, we have collected nine populations of einkorn (Triticum monococcum ssp. monococcum) and emmer (Triticum dicoccum schrank.) wheat from five provinces (Bolu, Kastamonu, Karabük, Sinop, Samsun) of the Western Black sea region in July-August 2016, one bread wheat (Triticum aestivum L.), and one durum wheat (Triticum durum Desf.) for comparison. Economic, marketing, and social structures in these areas of cultivation were identified by the help of 53 questionnaires. The data were evaluated by SPSS program. In situ cultivation and natural harvesting of einkorn and emmer wheat were observed in all five provinces but larger in Kastamonu İhsangazi and Bolu Seben district. The most important feature that distinguishes old einkorn wheat from modern wheat is the difficulties in processing. However, nowadays, the importance of cultivation and the cultivation areas are increasing especially in İhsangazi and even exported abroad because of the increase in demand for natural nutrients. In wheat samples we collected, macro (N, P, K) and micro elements (Fe, Mn, Zn, Cu), energy, carbohydrate, protein, starch, fat, fiber, sugar, crude ash and protein analyses were run in Special Food Control Laboratory at Konya Laboratory and Storage, Agriculture, Food, Energy A.C. Furthermore, saturation, salt, pH, CaCO₃ (lime), active lime, K₂O (Potassium Oxide), P₂O₅ (Phosphorus Pentoxide), electrical conductivity (EC), nitrogen, sodium, potassium, magnesium, iron, manganese, zinc, copper and organic matter in were determined in Soil and Leaf Analyses Laboratory Bolu Food, Agriculture and Animal Husbandry Province Directory. According to ANOVA results, N, P, K, Fe, Zn and Mn values were significant in terms of element content of, the wheat samples and Cu was not significant. In terms of other properties, 1000 grain weight, crude protein, energy, crude cellulose, crude oil, hectoliter, carbohydrate, starch, sugar are significant, but raw ash has not significant. According to ANOVA analysis, soil samples significantly differed for N, Na, K, Fe, Cu, Ca, Zn, Mn, and Mg. Other properties were significant for saturation, pH, CaCO₃ (lime), active lime, K₂O (potassium oxide), P₂O₅ (phosphorus pentoxide) but not for salt and EC. In wheat samples according to Least significant difference (LSD) table; differentiated population-4 the highest for P, K, Cu, Fe and Mn, Kunduru-1149 the highest for 1000 grain weight, crude protein, energy, raw cellulose, and hectoliter, population-8 had the highest energy, crude oil, carbohydrate, and starch. In soil samples according to LCD table; population-5 had the highest in terms of Cu, Ca and Mg, population-8 of N, Fe, and Mn. Population-2 had the highest N and Zn elements and other contents of CaCO₃, active lime, EC, K₂O, organic matter, P₂O₅, and salt is the front plan compared to other populations. Correlation in 11 wheat samples were highly significant between N-Cu (0.926), P-Mn (0.838), P-K (0.788), carbohydrate-starch (0.975), energy-starch (0.817), energy-carbohydrate (0.762); significant between Zn-Mn (0.634), crude protein-starch (-0.605), crude protein-carbohydrate (-0.706), crude protein-crude cellulose (0.609), crude cellulose-sugar (-0.687), hectoliter-starch (-0.691), hectoliter-carbohydrate (-0.626) while the others were not significant. Correlation in soil samples between Fe-Mn (0.802), total N-Mn (0.736), CaCO₃-active lime (1.000), saturation-salt (0.829), organic matter-P₂O (0.789), CaCO₃-K₂O (0.750), active lime-K₂O (0.749) were highly significant; between total N-Zn (0.725), Cu-Mg (0.704), Cu-Ca (0.608) were significant while the others were not significant. Two main groups were formed in the dendogram for 11 wheat samples, ten samples were in the first main group and population-4 alone in the second group. Two main groups were formed for 11 soil samples in the dendogram, the first main group were consisted of five populations and the second main group were consisted of six populations. | |||