Şerh-i Belagat (Darü’t-Talim Mektebi Muallimi el-Hac İbrahim )

Şerh-i Belagat Darü’t-Talim Mektebi Muallimi el-Hac İbrahim DBY YAYINLARI
Tanzîmat döneminde modern tarzdaki okulların müfredâtında yer alan edebiyat bilgileri ve belâgat derslerinde okutulmak üzere şekil ve üslûp açısından nisbeten daha modern, Türkçe belâgat kitapları yazılmıştır. Ahmed Hamdî’nin Belâgat-ı Lisân-ı ‘Osmânî’si, Ahmed Cevdet Paşa’nın Belâgat-ı ‘Osmâniyye’si gibi, belâgatı -geleneğe uygun olarak- “me‘ânî-beyân-bedî‘” şeklinde tam kadro halinde ele alan, bunun yanında nesir ve şiir örneklendirmelerinde tamâmen Türkçe örnekleri kullanan kitaplarla, Recâizâde Mahmûd Ekrem’in Ta‘lîm-i Edebiyyât’ı gibi batıdaki rhétoriquei de belâgat çerçevesine dâhil edip kullanan daha batılı belâgat kitapları arasında onlarca eser kaleme alınmıştır. Bu belâgat kitapları genelde Mekteb-i Hukûk, Mekteb-i Mülkiyye gibi okullarda okutulan edebiyat ve belâgat gibi derslerin ders notlarının bir araya getirilip bastırılması ile ortaya çıkmıştır.
Ahmed Cevdet Paşa’nın Mekteb-i Hukûk’ta verdiği belâgat dersi notlarının bir araya getirilip 1882 yılında basılmasıyla ortaya çıkan Belâgat-ı ‘Osmâniyye, Ahmed Cevdet Paşa’dan sonra aynı okulda ilgili derslere giren el-Hâcc İbrâhîm tarafından ders kitabı olarak okutulmuştur. el-Hâcc İbrâhîm derslerinde eseri ayrıntılı bir şekilde okutup şerh etmiş, ancak sâdece “mukaddime” bölümünün şerh notlarını 1884 yılında Şerh-i Belâgat adıyla iki cüz hâlinde neşretme imkânı bulabilmiştir.
Bu kitap, Şerh-i Belâgat üzerine hazırlanmış bir “yeniden neşir” çalışmasının ürünüdür, yani aslında, birbirini tamamlayan iki makâlenin bir kitap hâlinde yeniden neşri çalışması…