Sanayilik Domatesin °Briks Değeri ve Salça Verimi Üzerine Potasyum Uygulamalarının Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: Özel Sayı 1, 214 – 220, 16.07.2024

Necdettin Sağlam Şenol Ünver

https://doi.org/10.53471/bahce.1508940

Öz

Objective of this study is to determine suitable potassium spraying application intervals (one week, two weeks, and three weeks) and doses (control, 100, 200, 300, 400 and 500 ppm) for processing tomato. The study was carried out at Agricultural Application and Research Center of Tokat Gaziosmanpasa University between April and October in 2019. CXD 142 F₁ industrial tomato variety were used in the experiment. The seeds were sown on April 30th and seedlings were planted on May 30th. All investigated parameters were affected significantly by potassium application intervals and doses. The highest average fruit weight was determined at two weeks intervals (102.37 g) and 300 ppm (104,52 g) application. The most total yield was found out two weeks intervals (83.89 t/ha) and 300 ppm (88.20 t/ha) application. The best °Brix value was observed one week (5.11) and 300 ppm (5.24) application. The highest tomato paste yield was obtained from one week (14.16 t/ha) and two weeks (14.18 t/ha) and 300 ppm (15.42 t/ha) application. As a conclusion, the most important parameters were generally increased by two weeks spraying interval and 300 ppm potassium application.

Anahtar Kelimeler

°Brix, industrial tomato, potassium applications, paste yield

Kaynakça

• Anonim, 2021-a. FAO Stats, http://www.fao.org/ faostat/en/#data/qcl/visualize (Erişim: 12.8.2021).
• Duman, İ. Altındişli, A., Aksoy, U. 2010. Organik koşullarda uzun süreli sanayi domatesi (Lycopersicon lycopersicum L. cv. Rio Grande) yetiştiriciliğinin meyve ve salça verimine etkileri. Türkiye 4. Organik Tarım Sempozyumu, 28.06-01.07.2010, Erzurum.
• Kazak, G., Özşenler, S., Artukluoğlu, M.M., Yıldız, Ö. 2018. Sanayi domatesi üretimi ve pazarlamasında karşılaşılan sorunlar: İzmir ili torbalı ilçesi örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi 24(2):215-223.
• Al-Remi, F., Arvas, Y.E., Durmuş, M., Haya, Y. 2018. Domates bitkisi ve in vitro mikro çoğaltımı. Journal of Engineering Technology and Applied Sciences, e-ISSN:2548-0391, 3(1):57-73, doi:10.30931/jetas.418758.
• Abak, K., Düzyaman, E., Şeniz, V., Gülen, H., Pekşen, A., Kaymak, H.Ç. 2010. Sebze üretimini geliştirme yöntem ve hedefleri. https://www.zmo. org.tr/resimler/ekler/c05147f3029c97c_ek.pdf. (Erişim Tarihi: 10.05.2021).
• Hastürk, F. 2010. Domates kurutmada farklı yöntemlerin karşılaştırılması. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tekirdağ.
• Özbahçe, A., Padem, H. 2007. Üstün verim ve teknolojik özelliklere sahip bazı salçalık domates çeşitlerinin Isparta koşullarına uygunluğunun belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 11-2(2007):128-133.
• Karaşahin, M. 1999. Bazı sanayi tipi domates (Lycopersicon esculentum Mill.) çeşitlerinin konya- çumra ekolojik şartlarındaki performansları üzerinde araştırmalar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Konya.
• Sağlam, N., Taşova, C. 2017. Tokat koşullarında ana ve ikinci ürün yetiştiriciliğine uygun sanayilik domates çeşitlerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi 5(Özel Sayı):41-46.
• Çömlekçioğlu, N., Şimşek, M. 2014. Yüksek sıcaklık koşullarında ve farklı su seviyesinde gibberellik asidin (GA₃) sanayi domatesinde meyve tutumuna etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 24(3):270-279.
• Le, A., T., Pek, Z., Takacs, S., Nemenyi, A., Helyes, L. 2017. The effect of plant growth-promoting rhizobacteria on yield, water use efficiency and °briks degree of processing tomato, plant soil environ. 2018, 64(11):523-529.
• Aytekin, A. 2013. Sanayi domates üretiminde verim ve °briks değişimi üzerine bazı uygulamaların erkinliğinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, İzmir.
• Güler, S., Güzel, N. 1998. Sera koşullarında damla sulama ile uygulanan farklı azot ve potasyum dozlarının domatesin verim ve toprağın besin elementi içeriği üzerine etkileri. 2. Sebze Tarımı Sempozyumu, 28-30.09.1998, Tokat, s:12-17.
• Da Silva, T.J.A., Pacheco, A.B., Edna, M., Bonfim-Silva, E.M.B., Duarte, T.F. 2018. Water availability and potassium doses in cherry tomato quality. Engenharia Agrícola 38(5).
• Çolpan, E., Zengin, M., Özbahçe, A. 2013. Potasyumun sırık domatesin verim ve meyve kalitesi bileşenleri üzerine etkileri. Hort. Environ. Biotechnol. 54(1):20-28.
• Kılınç, R., Karakaş, D. 1992. Sanayi domatesi yetiştiriciliğinde topraktan ve yapraktan uygulanan potasyum dozlarının verim ve kaliteye etkileri, sanayi domatesi geliştirmesi projesi. SANDOM Çalışma Raporu, Yayın No:6, İzmir, s:85-92.
• Javaria, S.Q., Khan, M., Bakhsh, I. 2012. Effect of potassium on chemical and sensory attributes of tomato fruit. The Journal of Animal and Plant Sciences 22(4):1081-1085.
• Öncel, B. 2014. Potasyumlu ve azotlu gübrelemenin iki farklı domates çeşidinde verim ve kalite özelliklerine etkileri. Ege Üniversitesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Anonim 2019. Agromar çeşit kataloğu. https://www.agromar.com.tr (Erişim:01.01.2019).
• Paksoy, M. 2003, Konya ekolojisinde değişik ekim-dikim zamanlarında yetiştirilen bazı sanayilik domates çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 17(32):6-9.
• Nas, Y., B. Türk., İ. Duman., F. Şen, Ö. Tuncay 2018. The effect of different type soils on fruit pH, yield and some quality properties in processing tomato production. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 55(3):311-317.
• Padem, H., Ocal, A. Senguin, A. 1999. Effects of foliar fertilizers on yield and some characteristics of processing tomato. Acta Horticulture No:487-31.
• Khan, Ali, A., Sajid, M., Rab, A., Alam, S., Bari, A. 2010. Effect of potassium sources on the growth, yield and fruit quality of tomato cultivars. Sarhad Journal of Agriculture 30(4):442-450.
• Aydın, Ş. 1999. Sanayi domatesinde potasyumlu gübrelemenin kimi kalite özelliklerine etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.

Sanayilik Domatesin °Briks Değeri ve Salça Verimi Üzerine Potasyum Uygulamalarının Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: Özel Sayı 1, 214 – 220, 16.07.2024

Necdettin Sağlam Şenol Ünver

https://doi.org/10.53471/bahce.1508940

Öz

Bu çalışmanın amacı sanayilik domates için uygun yapraktan potasyum uygulama aralıkları (7 gün, 14 gün ve 21 gün) ve dozlarının (kontrol, 100, 200, 300, 400 ve 500 ppm) belirlenmesidir. Araştırma Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezinde 2019 yılı Nisan-Ekim ayları arasında yürütülmüştür. Denemede CXD 142 F₁ sanayilik domates çeşidi kullanılmıştır. Tohumlar 30 Nisan’da ekilmiş ve fideler 30 Mayıs tarihinde dikilmiştir. İncelenen tüm parametreler potasyum uygulama aralıkları ve dozlarından önemli düzeyde etkilenmiştir. En yüksek ortalama meyve ağırlığı 14 gün aralıkla (102.37 g) yapılan 300 ppm (104,52 g) dozunda tespit edilmiştir. En fazla toplam verim 14 gün ara ile (83.89 t/ha) ve 300 ppm (88.20 t/ha) uygulamasında elde edilmiştir. En iyi °briks değeri haftalık (5.11) ve 300 ppm (5.24) uygulamasında gözlenmiştir. En yüksek salça verimi haftalık (14.16 t/ha) ve 14 günlük (14.18 t/ha) ve 300 ppm (15.42 t/ha) uygulamasından elde edilmiştir. Sonuç olarak en önemli parametreler genellikle 14 gün ara ile yapraktan 300 ppm potasyum uygulamasından elde edilmiştir

Anahtar Kelimeler

°Briks, potasyum uygulamaları, salça verimi, sanayilik domates

Kaynakça

• Anonim, 2021-a. FAO Stats, http://www.fao.org/ faostat/en/#data/qcl/visualize (Erişim: 12.8.2021).
• Duman, İ. Altındişli, A., Aksoy, U. 2010. Organik koşullarda uzun süreli sanayi domatesi (Lycopersicon lycopersicum L. cv. Rio Grande) yetiştiriciliğinin meyve ve salça verimine etkileri. Türkiye 4. Organik Tarım Sempozyumu, 28.06-01.07.2010, Erzurum.
• Kazak, G., Özşenler, S., Artukluoğlu, M.M., Yıldız, Ö. 2018. Sanayi domatesi üretimi ve pazarlamasında karşılaşılan sorunlar: İzmir ili torbalı ilçesi örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi 24(2):215-223.
• Al-Remi, F., Arvas, Y.E., Durmuş, M., Haya, Y. 2018. Domates bitkisi ve in vitro mikro çoğaltımı. Journal of Engineering Technology and Applied Sciences, e-ISSN:2548-0391, 3(1):57-73, doi:10.30931/jetas.418758.
• Abak, K., Düzyaman, E., Şeniz, V., Gülen, H., Pekşen, A., Kaymak, H.Ç. 2010. Sebze üretimini geliştirme yöntem ve hedefleri. https://www.zmo. org.tr/resimler/ekler/c05147f3029c97c_ek.pdf. (Erişim Tarihi: 10.05.2021).
• Hastürk, F. 2010. Domates kurutmada farklı yöntemlerin karşılaştırılması. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tekirdağ.
• Özbahçe, A., Padem, H. 2007. Üstün verim ve teknolojik özelliklere sahip bazı salçalık domates çeşitlerinin Isparta koşullarına uygunluğunun belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi 11-2(2007):128-133.
• Karaşahin, M. 1999. Bazı sanayi tipi domates (Lycopersicon esculentum Mill.) çeşitlerinin konya- çumra ekolojik şartlarındaki performansları üzerinde araştırmalar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Konya.
• Sağlam, N., Taşova, C. 2017. Tokat koşullarında ana ve ikinci ürün yetiştiriciliğine uygun sanayilik domates çeşitlerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi 5(Özel Sayı):41-46.
• Çömlekçioğlu, N., Şimşek, M. 2014. Yüksek sıcaklık koşullarında ve farklı su seviyesinde gibberellik asidin (GA₃) sanayi domatesinde meyve tutumuna etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 24(3):270-279.
• Le, A., T., Pek, Z., Takacs, S., Nemenyi, A., Helyes, L. 2017. The effect of plant growth-promoting rhizobacteria on yield, water use efficiency and °briks degree of processing tomato, plant soil environ. 2018, 64(11):523-529.
• Aytekin, A. 2013. Sanayi domates üretiminde verim ve °briks değişimi üzerine bazı uygulamaların erkinliğinin belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, İzmir.
• Güler, S., Güzel, N. 1998. Sera koşullarında damla sulama ile uygulanan farklı azot ve potasyum dozlarının domatesin verim ve toprağın besin elementi içeriği üzerine etkileri. 2. Sebze Tarımı Sempozyumu, 28-30.09.1998, Tokat, s:12-17.
• Da Silva, T.J.A., Pacheco, A.B., Edna, M., Bonfim-Silva, E.M.B., Duarte, T.F. 2018. Water availability and potassium doses in cherry tomato quality. Engenharia Agrícola 38(5).
• Çolpan, E., Zengin, M., Özbahçe, A. 2013. Potasyumun sırık domatesin verim ve meyve kalitesi bileşenleri üzerine etkileri. Hort. Environ. Biotechnol. 54(1):20-28.
• Kılınç, R., Karakaş, D. 1992. Sanayi domatesi yetiştiriciliğinde topraktan ve yapraktan uygulanan potasyum dozlarının verim ve kaliteye etkileri, sanayi domatesi geliştirmesi projesi. SANDOM Çalışma Raporu, Yayın No:6, İzmir, s:85-92.
• Javaria, S.Q., Khan, M., Bakhsh, I. 2012. Effect of potassium on chemical and sensory attributes of tomato fruit. The Journal of Animal and Plant Sciences 22(4):1081-1085.
• Öncel, B. 2014. Potasyumlu ve azotlu gübrelemenin iki farklı domates çeşidinde verim ve kalite özelliklerine etkileri. Ege Üniversitesi Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Anonim 2019. Agromar çeşit kataloğu. https://www.agromar.com.tr (Erişim:01.01.2019).
• Paksoy, M. 2003, Konya ekolojisinde değişik ekim-dikim zamanlarında yetiştirilen bazı sanayilik domates çeşitlerinde verim ve kalite özelliklerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 17(32):6-9.
• Nas, Y., B. Türk., İ. Duman., F. Şen, Ö. Tuncay 2018. The effect of different type soils on fruit pH, yield and some quality properties in processing tomato production. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 55(3):311-317.
• Padem, H., Ocal, A. Senguin, A. 1999. Effects of foliar fertilizers on yield and some characteristics of processing tomato. Acta Horticulture No:487-31.
• Khan, Ali, A., Sajid, M., Rab, A., Alam, S., Bari, A. 2010. Effect of potassium sources on the growth, yield and fruit quality of tomato cultivars. Sarhad Journal of Agriculture 30(4):442-450.
• Aydın, Ş. 1999. Sanayi domatesinde potasyumlu gübrelemenin kimi kalite özelliklerine etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bartın.

Toplam 24 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Download or read online: Click here