Bir Yumuşak Güç Aracı Olarak Çizgi Film: Rafadan Tayfa Örneği

Yıl 2024, Sayı: 22, 209 – 234, 10.09.2024

Ahmet Can Akgün

https://doi.org/10.46250/kulturder.1497727

Öz

The soft power approach remains a popular topic of discussion in communication sciences. Especially in the 21st century, the process of change and transformation in the world has increased the importance of intercultural communication and placed more responsibility on non-governmental actors. All these developments have also led to an increased interest and curiosity in soft power approaches for countries. In this context, the widest application area of soft power, which is a strategic communication approach, is culture. This study aims to examine the soft power potential of locally produced cartoons during the Ak Party period. The fact that there is no study in the literature that examines domestically produced cartoons in the context of soft power approach reveals the importance of the research. For this purpose, Rafadan Tayfa, which is one of the popular locally produced cartoons and determined by purposive sampling, was taken into consideration. In this context, the cartoon Rafadan Tayfa was analyzed based on the discourse analysis method put forward by Van Dijk. According to the findings of the research, it was revealed that in the cartoon, conservative ideology, cultural elements and symbols that constitute the historical and cultural memory of the Ak Party’s political ideology were tried to be made visible.

Anahtar Kelimeler

soft power, Ak Party, cartoon, Rafadan Tayfa, discourse analysis

Teşekkür

This article was produced from the doctoral thesis titled "Cartoons as a Cultural Diplomacy Tool within the Scope of Political Communication Studies” prepared under the supervision of Prof. Dr. Necdet Ekinci at Giresun University in 2023. I would like to thank my thesis advisor Prof. Dr. Necdet Ekinci.

Kaynakça

• Akçaoğlu, Aksu (2018). Zarif ve Dinen Makbul: Muhafazakâr, Üst ve Orta Sınıf Habitusu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Althusser, Louis (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Çev. Alp Tümertekin. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Batuman, Bülent (2018). Milletin Mimarisi: Yeni İslamcı Ulus İnşasının Kent ve Mekân Siyaseti. İstanbul: Metis Yayınları.
• Beyazköy, Dilan (2021). “Hayao Miyazaki Animelerin Yumuşak Güç Bağlamında Kültürel İnşası”. Mediarts Medya ve Sanat Çalışmaları Dergisi, 1: 25-40.
• Boym, Swetlana. (2021). Nostaljinin Geleceği. Çev. Ferit Burak Aydar. İstanbul: Metis Yayınları.
• Chomsky, Noam (2001). Amerikan Müdahaleciliği. Çev. Taylan Doğan ve Barış Zeren. İstanbul: Aram Yayıncılık.
• Çevik, Bahar Senem (2015). “Kültürel Diplomaside Devlet Dışı Aktörler: Türk Sineması ve Dizileri”. Türk Dış Politikası ve Kamu Diplomasisi. Ed. Mehmet Şahin ve B. Senem Çevik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 391-437.
• Çınar, Reyhan Ünal (2020). Ecdadın İcadı: AKP İktidarında Bellek Mücadelesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Doyuran, Levent (2018). “Medyatik Bir Çalışma Alanı Olarak Eleştirel Söylem Çözümlemesi (Televizyon Dizileri Örneğinde)”. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4): 301-323.
• Ekşi, Muharrem (2014). Kamu Diplomasisi ve Ak Parti Dönemi Türk Dış Politikası. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Fattor, Eric (2017). Amerikan İmparatorluğu ve Eğlence Cephanesi: Yumuşak Güç ve Eğlence Cephanesi. Çev. Papatya Tabak. İstanbul: Avangard Yayınları.
• Geray, Haluk (2017). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş: İletişim Alanından Örneklerle. İstanbul: Ütopya Yayınevi.
• Gilboa, Eytan (2008). “Searching for a Theory of Public Diplomacy”. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 666: 55-77.
• Hünerli, Selçuk (2005). Canlandırma Sineması Üzerine. İstanbul: Es Yayınları.
• Kartikasari, Wahyuni (2018). “The Role of Anime and Manga in Indonesia-Japan Cultural Diplomacy”. Tsukuba Gakuin University Bulletin, 41-47.
• Kılıçoğlu, Gökmen ve Yılmaz, Ayhan Nuri (2019). İpeğe Sarılmış Çelik: Türkiye’nin Yumuşak Gücü ve Kamu Diplomasisi. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Kocaman, Ahmet (2009). Söylem Üzerine. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Koyuncu, Büke (2014). Benim Milletim: AK Parti İktidarı, Din ve Ulusal Kimlik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kutlu, Mahmut (2019). “Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi Filminin Söylem Çözümlemesi”. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 2(2): 191-209.
• Mollaer, Fırat (2014). Muhafazakârlığın İki Yüzü. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Nye, Joseph Samuel (2017). Yumuşak Güç. Çev. Reyhan İnan Aydın. İstanbul: BB101 Yayınları.
• Onaran, Alim Şerif (1994). Türk Sineması. İstanbul: Kitle Yayınları.
• Ökmen, Yunus Emre ve Göksu, Oğuz (2019). “Kamu Diplomasisi Bağlamında Türk Dizilerinin İhracatı ve Kültür Aktarımına Katkısı”. Ed. Oğuz Göksu. Kamu Diplomasisinde Yeni Yönelimler. Konya: Liteatür Academia, 247-291.
• Punch, Keith (2011). Sosyal Araştırmalara Giriş Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. Çev. Dursun Bayrak. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ritzer, George (2019). Toplumun McDonaldlaştırılması: Çağdaş Toplum Yaşamının Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme. Çev. Akın Emre Pilgir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Saraçoğlu, Cenk (2011). İslami-Muhafazakâr Milliyetçiliğin Millet Tasarımı: AKP Döneminde Kürt Politikası. İstanbul: Praksis.
• Sehlikoğlu, Sertaç ve Karakaş, Fahri (2014). “We Can Have the Cake and Eat It too: Leisure and Spirituality at ‘Veliled’ Hotels in Turkey”. Leisure Studies, 35(2): 157-169.
• Sözen, Edibe (2017). Söylem. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Şeko, Yeter Ada (2020). Yumuşak Güç Boyutuyla Çizgi Filmler ve Rusya Yapımı Çizgi Film Maşa ile Koca Ayı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tokdoğan, Nagihan (2018). Yeni Osmanlıcılık: Hınç, Nostalji, Narsisizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• URL-1: https://www.ntv.com.tr/sanat/kral-sakir-turkiye-sinirlariniasti, ADDZfcYalEuaARfd-P_6Mw (Erişim: 11.02.2024).
• URL-2: https://www.tika.gov.tr/tr/haber/tikanin_cami_restorasyon_pro jeleri-3966 (Erişim: 25.05.2024).
• URL-3: https://bebka.org.tr/wp-content/uploads/2021/07/Animasyon Sekto%CC%88ru%CC%88-Raporu-2018. pdf (Erişim: 01.06.2024).
• URL-4: www.rafadantayfa.com.tr (Erişim: 31.05.2024).
• URL-5: http://tr.korean-culture.org/tr (Erişim: 25.01.2024).
• URL-6: https://ytb.gov.tr/haberler/ytb-rafadan-tayfayi-yurt-disinda-ya sayan-cocuklarimizla-bulusturuyor (Erişim: 05.05.2024).
• URL-7: https://www.akparti.org.tr/media/318780/3-kasim-2002-genel-secimleri-secim-beyannamesi-sayfalar.pdf (Erişim: 05.03.2024).
• URL-8: https://www.trtavaz.com.tr/program/cizgi-film-rafadan-tayfa/ 35450 (Erişim: 01.07.2024).
• URL-9: tasam.org/tr-TR/Icerik/1285/yukselen_cinin_kamu_diplomasisi (Erişim: 01.07.2024).
• Uzgel İlhan ve Duru, Bülent (2009). AKP Kitabı Bir Dönüşümün Bilançosu. Ankara: Phoenix.
• Van Dijk, Teun Adrian (2013). Söylem ve İdeoloji, Çok Alanlı Bir Yaklaşım. Çev. B. Çoban ve Z. Özarslan. İstanbul: Su Yayınevi.
• Yıldırım, Gonca (2015). Uluslararası Halkla İlişkiler Perspektifinden Kamu Diplomasisi. İstanbul: Beta Basım Yayım.

Bir Yumuşak Güç Aracı Olarak Çizgi Film: Rafadan Tayfa Örneği

Yıl 2024, Sayı: 22, 209 – 234, 10.09.2024

Ahmet Can Akgün

https://doi.org/10.46250/kulturder.1497727

Öz

Yumuşak güç yaklaşımı iletişim bilimlerinin popüler tartışma konularından biri olma özelliğini korumaktadır. Özellikle 21. yüzyılda dünyada meydana gelen değişim ve dönüşüm süreci, kültürlerarası iletişiminin önemini artırmış ve hükümet dışı aktörlere daha fazla sorumluluk yüklemiş durumdadır. Yaşanan tüm bu gelişmeler aynı zamanda ülkeler açısından yumuşak güç yaklaşımlarına artan ilgi ve merakı da beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda stratejik bir iletişim yaklaşımı olan yumuşak gücün en geniş uygulama alanı ise kültür olarak kendini göstermektedir. Bu çalışma, Ak Parti dönemindeki yerli yapım çizgi filmlerin yumuşak güç potansiyelini incelemeyi amaçlamaktadır. Alanyazında yerli yapım çizgi filmleri yumuşak güç yaklaşımı bağlamında inceleyen bir çalışmaya rastlanmamış olması araştırmanının önemini ortaya koymaktadır. Bu amaçla popüler yerli yapım çizgi filmlerinden biri olan ve amaçlı örneklem ile belirlenen Rafadan Tayfa ele alınmıştır. Bu bağlamda Rafadan Tayfa çizgi filmi Van Dijk’ın ortaya koyduğu söylem analizi yönteminden yola çıkılarak incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre çizgi filmde, muhafazakâr ideolojinin, kültürel ögelerin ve Ak Parti’nin siyasal ideolojisine yönelik tarihsel ve kültürel belleğini oluşturan sembollerinin görünür kılınmaya çalışıldığı ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

yumuşak güç, Ak Parti, çizgi film, Rafadan Tayfa, söylem analizi

Teşekkür

Bu makale Giresun Üniversitesi’nde 2023 yılında, Prof. Dr. Necdet Ekinci danışmanlığında hazırlanan "Siyasal İletişim Çalışmaları Kapsamında Kültürel Diplomasi Aracı Olarak Çizgi Filmler” isimli doktora tezinden üretilmiştir. Tez danışmanım Prof. Dr. Necdet Ekinci’ye teşekkür ederim.

Kaynakça

• Akçaoğlu, Aksu (2018). Zarif ve Dinen Makbul: Muhafazakâr, Üst ve Orta Sınıf Habitusu. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Althusser, Louis (2003). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Çev. Alp Tümertekin. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Batuman, Bülent (2018). Milletin Mimarisi: Yeni İslamcı Ulus İnşasının Kent ve Mekân Siyaseti. İstanbul: Metis Yayınları.
• Beyazköy, Dilan (2021). “Hayao Miyazaki Animelerin Yumuşak Güç Bağlamında Kültürel İnşası”. Mediarts Medya ve Sanat Çalışmaları Dergisi, 1: 25-40.
• Boym, Swetlana. (2021). Nostaljinin Geleceği. Çev. Ferit Burak Aydar. İstanbul: Metis Yayınları.
• Chomsky, Noam (2001). Amerikan Müdahaleciliği. Çev. Taylan Doğan ve Barış Zeren. İstanbul: Aram Yayıncılık.
• Çevik, Bahar Senem (2015). “Kültürel Diplomaside Devlet Dışı Aktörler: Türk Sineması ve Dizileri”. Türk Dış Politikası ve Kamu Diplomasisi. Ed. Mehmet Şahin ve B. Senem Çevik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık, 391-437.
• Çınar, Reyhan Ünal (2020). Ecdadın İcadı: AKP İktidarında Bellek Mücadelesi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Doyuran, Levent (2018). “Medyatik Bir Çalışma Alanı Olarak Eleştirel Söylem Çözümlemesi (Televizyon Dizileri Örneğinde)”. Erciyes İletişim Dergisi, 5(4): 301-323.
• Ekşi, Muharrem (2014). Kamu Diplomasisi ve Ak Parti Dönemi Türk Dış Politikası. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Fattor, Eric (2017). Amerikan İmparatorluğu ve Eğlence Cephanesi: Yumuşak Güç ve Eğlence Cephanesi. Çev. Papatya Tabak. İstanbul: Avangard Yayınları.
• Geray, Haluk (2017). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş: İletişim Alanından Örneklerle. İstanbul: Ütopya Yayınevi.
• Gilboa, Eytan (2008). “Searching for a Theory of Public Diplomacy”. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 666: 55-77.
• Hünerli, Selçuk (2005). Canlandırma Sineması Üzerine. İstanbul: Es Yayınları.
• Kartikasari, Wahyuni (2018). “The Role of Anime and Manga in Indonesia-Japan Cultural Diplomacy”. Tsukuba Gakuin University Bulletin, 41-47.
• Kılıçoğlu, Gökmen ve Yılmaz, Ayhan Nuri (2019). İpeğe Sarılmış Çelik: Türkiye’nin Yumuşak Gücü ve Kamu Diplomasisi. Ankara: Berikan Yayınevi.
• Kocaman, Ahmet (2009). Söylem Üzerine. Ankara: ODTÜ Yayıncılık.
• Koyuncu, Büke (2014). Benim Milletim: AK Parti İktidarı, Din ve Ulusal Kimlik. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kutlu, Mahmut (2019). “Hz. Muhammed: Allah’ın Elçisi Filminin Söylem Çözümlemesi”. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 2(2): 191-209.
• Mollaer, Fırat (2014). Muhafazakârlığın İki Yüzü. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Nye, Joseph Samuel (2017). Yumuşak Güç. Çev. Reyhan İnan Aydın. İstanbul: BB101 Yayınları.
• Onaran, Alim Şerif (1994). Türk Sineması. İstanbul: Kitle Yayınları.
• Ökmen, Yunus Emre ve Göksu, Oğuz (2019). “Kamu Diplomasisi Bağlamında Türk Dizilerinin İhracatı ve Kültür Aktarımına Katkısı”. Ed. Oğuz Göksu. Kamu Diplomasisinde Yeni Yönelimler. Konya: Liteatür Academia, 247-291.
• Punch, Keith (2011). Sosyal Araştırmalara Giriş Nitel ve Nicel Yaklaşımlar. Çev. Dursun Bayrak. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Ritzer, George (2019). Toplumun McDonaldlaştırılması: Çağdaş Toplum Yaşamının Değişen Karakteri Üzerine Bir İnceleme. Çev. Akın Emre Pilgir. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Saraçoğlu, Cenk (2011). İslami-Muhafazakâr Milliyetçiliğin Millet Tasarımı: AKP Döneminde Kürt Politikası. İstanbul: Praksis.
• Sehlikoğlu, Sertaç ve Karakaş, Fahri (2014). “We Can Have the Cake and Eat It too: Leisure and Spirituality at ‘Veliled’ Hotels in Turkey”. Leisure Studies, 35(2): 157-169.
• Sözen, Edibe (2017). Söylem. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Şeko, Yeter Ada (2020). Yumuşak Güç Boyutuyla Çizgi Filmler ve Rusya Yapımı Çizgi Film Maşa ile Koca Ayı Örneği. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tokdoğan, Nagihan (2018). Yeni Osmanlıcılık: Hınç, Nostalji, Narsisizm. İstanbul: İletişim Yayınları.
• URL-1: https://www.ntv.com.tr/sanat/kral-sakir-turkiye-sinirlariniasti, ADDZfcYalEuaARfd-P_6Mw (Erişim: 11.02.2024).
• URL-2: https://www.tika.gov.tr/tr/haber/tikanin_cami_restorasyon_pro jeleri-3966 (Erişim: 25.05.2024).
• URL-3: https://bebka.org.tr/wp-content/uploads/2021/07/Animasyon Sekto%CC%88ru%CC%88-Raporu-2018. pdf (Erişim: 01.06.2024).
• URL-4: www.rafadantayfa.com.tr (Erişim: 31.05.2024).
• URL-5: http://tr.korean-culture.org/tr (Erişim: 25.01.2024).
• URL-6: https://ytb.gov.tr/haberler/ytb-rafadan-tayfayi-yurt-disinda-ya sayan-cocuklarimizla-bulusturuyor (Erişim: 05.05.2024).
• URL-7: https://www.akparti.org.tr/media/318780/3-kasim-2002-genel-secimleri-secim-beyannamesi-sayfalar.pdf (Erişim: 05.03.2024).
• URL-8: https://www.trtavaz.com.tr/program/cizgi-film-rafadan-tayfa/ 35450 (Erişim: 01.07.2024).
• URL-9: tasam.org/tr-TR/Icerik/1285/yukselen_cinin_kamu_diplomasisi (Erişim: 01.07.2024).
• Uzgel İlhan ve Duru, Bülent (2009). AKP Kitabı Bir Dönüşümün Bilançosu. Ankara: Phoenix.
• Van Dijk, Teun Adrian (2013). Söylem ve İdeoloji, Çok Alanlı Bir Yaklaşım. Çev. B. Çoban ve Z. Özarslan. İstanbul: Su Yayınevi.
• Yıldırım, Gonca (2015). Uluslararası Halkla İlişkiler Perspektifinden Kamu Diplomasisi. İstanbul: Beta Basım Yayım.

Toplam 42 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Download or read online: Click here