Karadeniz’in Üç Önemli Demersal Balık Türüne Ait Av Miktarlarının Tarihsel Değişiminin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 105 – 115, 01.06.2024

Serap Samsun

https://doi.org/10.52998/trjmms.1400628

Öz

In this study, the spatial and temporal changes in the landings of whiting (Merlangius merlangus), red mullet (Mullus barbatus) and turbot (Scophthalmus maximus) caught in the Black Sea were discussed using the open access data set of officially recorded landing statistics published by Turkish Statistical Institute (TUIK). The landings of whiting in Turkish seas increased steadily from 1981 to 1988, reaching the highest amount in the 56-year period in 1988. In order years, fluctuation was observed in the production. The catch quantity of red mullet, which continued to increase until 1989, has been decreasing since then and reached its lowest catch amount since 1971 in the year 2022. Turbot, which had the highest catch in 1983, has a catch amount of less than 1000 tons since the early 2000s. In the period between 1967 and 2022, when comparing the production amounts of the Eastern and Western Black Sea, it was found that the majority of the red mullet and turbot catch was obtained from the Eastern Black Sea. Although the catch amount of whiting was high in the Eastern Black Sea until 2017, it has been determined that the Western Black Sea has had more catch since 2017.

Anahtar Kelimeler

Landing statistics, Red mullet, Turbot, Whiting, Black Sea

Kaynakça

• Ak, İ., Balık, İ. (2020). Cumhuriyetin İlanından 2020 Yılına Türkiye’nin Su Ürünleri Üzerine Kamu Örgütlenmeleri ve Desteklemeleri. Turkish Journal of Maritime and Marine Sciences 6(2): 144-157.
• Avşar, D. (1998). Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği, 303 s, Çukurova Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi Ders Kitapları, No:5, Adana.
• Balkas, T., Mihnea, R., Serbanescu, O., Ünlüata, U. (1990). State of the Marine Environment in the Black Sea Region, UNEP Regional Seas Reports and Studies, FAO, Rome, 124 p.
• Bat, L. (2016). Kirlilik ve Balıkçılık, Karadeniz ve Balıkçılık Çalıştayı, 13-14 Ekim 2016, Sinop.
• Brander, K. (2010). Impacts of climate change on fisheries. J. Mar. Syst. 79: 389-402.
• Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü (BSGM) Haber Arşivi (2019). Erişim Tarihi: 15.02.2024 , https://www.tarimorman.gov.tr/BSGM/Haber/173/Karadenizde-Kalkan-Baligi-Kotasinda-En-Buyuk-Pay-Turkiyeye adresinden alınmıştır.
• Çelik Mavruk, N., Mavruk, S., Avşar, D. (2021). Assessment of goatfish fisheries in Turkey based on the microdata set of official landing statistics. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 38(3): 303-309. doi: 10.12714/egejfas.38.3.06.
• Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) (1984). Su Ürünleri İstatistikleri, Türkiye.
• Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) (2002). Su Ürünleri İstatistikleri, Türkiye.
• Genç, Y. (2000). Türkiye’nin Doğu Karadeniz Kıyılarındaki Barbunya (Mullus barbatus ponticus, Ess. 1972) Balığının Biyo-Ekolojik Özellikleri ve Populasyon Parametreleri. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Anabilim Dalı, Trabzon, 182 s.
• Karakulak, F.S. (2016). Karadeniz Demersal Balıkları ve Koruma Stratejileri, Karadeniz ve Balıkçılık Çalıştayı, 13-14 Ekim 2016, Sinop.
• Koç, F. (1970). Karadeniz Balıkçılığı ve Problemleri, Türkiye Balıkçılığının Sorunları ve Geliştirme Çareleri Semineri, 9-10 Nisan 1970, Samsun.
• Oğuz, T. (2016). Karadeniz’de İklim Değişiklikleri ve Çevresel Baskıların Balıkçılığa Etkileri, Karadeniz ve Balıkçılık Çalıştayı, 13-14 Ekim 2016, Sinop.
• Ordu Ticaret Borsası (2014). Karadeniz’de Balıkçılık ve Sorunları, 32 s.
• Samsun, N., Kalaycı, F. (2004). Orta Karadeniz (Sinop)’de kalkan avcılığı, birim çabadaki av miktarı ve kalkan ağlarının özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi 2 (12): 99-108.
• Saygu, İ. (2022). Karadeniz'de Demersal Balıklara Ait Av Miktarlarının Trend Analizi. Anadolu Çevre ve Hayvan Dergisi 7(1): 39-44.
• Tosunoğlu, Z., Ceyhan, T. (2021). An analysis of historical landing data of some pelagic species caught by purse seines in the Aegean Sea. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 38(4): 417-426. doi: 10.12714/egejfas.38.4.03.
• TÜİK (2020). Su Ürünleri İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu.
• TÜİK (2022). Su Ürünleri İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu.
• Zaitsev, Y. (2008). An Introduction to the Black Sea Ecology, 228 pp., Smil Editing and Publishing Agency Ltd, Odessa.
• Zengin, M. (1998). Karadeniz’de kıyı balıkçılığı, mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Ege Üniversitesi Su Ürünleri fakültesi Su Ürünleri Dergisi 15(1-2): 33-47.
• Zengin, M. (2001). Karadeniz’deki kalkan stoklarının geliştirilmesi için yapılan çalışmalar. Yunus Araştırma Bülteni 1(2): 8-9.

Karadeniz’in Üç Önemli Demersal Balık Türüne Ait Av Miktarlarının Tarihsel Değişiminin Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 105 – 115, 01.06.2024

Serap Samsun

https://doi.org/10.52998/trjmms.1400628

Öz

Bu çalışmada, Karadeniz’den avlanan mezgit (Merlangius merlangus), barbunya (Mullus barbatus) ve kalkan (Scophthalmus maximus) av miktarlarının alan ve zamansal değişimleri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından erişime açık olarak yayınlanan balıkçılık istatistikleri kullanılarak ele alınmıştır. Mezgit balığının tüm Türkiye denizlerindeki av miktarı 1981 yılından 1988 yılına kadar düzenli bir artış göstererek 1988 yılında 56 yıllık sürecin en yüksek miktarına ulaşmıştır. Diğer yıllarda dalgalı bir üretim seyri göstermiştir. 1989 yılına kadar artış gösteren bir seyirle devam eden barbunya balığı günümüze kadar azalan oranda av vermiş ve 1971 yılından sonraki en düşük av miktarını 2022 yılında vermiştir. En yüksek av miktarını 1983 yılında veren kalkan balığı 2000’li yılların başından günümüze kadar 1000 tonun altında av vermiştir. 1967-2022 yılları arasındaki süreçte, Doğu ve Batı Karadeniz üretim miktarı bakımından karşılaştırıldığında barbunya ve kalkan balığı av miktarının çoğunluğu Doğu Karadeniz’den sağlanmıştır. Mezgit balığının ise 2017 yılına kadar Doğu Karadeniz’deki av miktarı fazla olmakla birlikte 2017 yılından itibaren Batı Karadeniz’in daha fazla av verdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Av İstatistikleri, Barbunya, Kalkan, Mezgit, Karadeniz

Kaynakça

• Ak, İ., Balık, İ. (2020). Cumhuriyetin İlanından 2020 Yılına Türkiye’nin Su Ürünleri Üzerine Kamu Örgütlenmeleri ve Desteklemeleri. Turkish Journal of Maritime and Marine Sciences 6(2): 144-157.
• Avşar, D. (1998). Balıkçılık Biyolojisi ve Populasyon Dinamiği, 303 s, Çukurova Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi Ders Kitapları, No:5, Adana.
• Balkas, T., Mihnea, R., Serbanescu, O., Ünlüata, U. (1990). State of the Marine Environment in the Black Sea Region, UNEP Regional Seas Reports and Studies, FAO, Rome, 124 p.
• Bat, L. (2016). Kirlilik ve Balıkçılık, Karadeniz ve Balıkçılık Çalıştayı, 13-14 Ekim 2016, Sinop.
• Brander, K. (2010). Impacts of climate change on fisheries. J. Mar. Syst. 79: 389-402.
• Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü (BSGM) Haber Arşivi (2019). Erişim Tarihi: 15.02.2024 , https://www.tarimorman.gov.tr/BSGM/Haber/173/Karadenizde-Kalkan-Baligi-Kotasinda-En-Buyuk-Pay-Turkiyeye adresinden alınmıştır.
• Çelik Mavruk, N., Mavruk, S., Avşar, D. (2021). Assessment of goatfish fisheries in Turkey based on the microdata set of official landing statistics. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 38(3): 303-309. doi: 10.12714/egejfas.38.3.06.
• Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) (1984). Su Ürünleri İstatistikleri, Türkiye.
• Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) (2002). Su Ürünleri İstatistikleri, Türkiye.
• Genç, Y. (2000). Türkiye’nin Doğu Karadeniz Kıyılarındaki Barbunya (Mullus barbatus ponticus, Ess. 1972) Balığının Biyo-Ekolojik Özellikleri ve Populasyon Parametreleri. Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Balıkçılık Teknolojisi Mühendisliği Anabilim Dalı, Trabzon, 182 s.
• Karakulak, F.S. (2016). Karadeniz Demersal Balıkları ve Koruma Stratejileri, Karadeniz ve Balıkçılık Çalıştayı, 13-14 Ekim 2016, Sinop.
• Koç, F. (1970). Karadeniz Balıkçılığı ve Problemleri, Türkiye Balıkçılığının Sorunları ve Geliştirme Çareleri Semineri, 9-10 Nisan 1970, Samsun.
• Oğuz, T. (2016). Karadeniz’de İklim Değişiklikleri ve Çevresel Baskıların Balıkçılığa Etkileri, Karadeniz ve Balıkçılık Çalıştayı, 13-14 Ekim 2016, Sinop.
• Ordu Ticaret Borsası (2014). Karadeniz’de Balıkçılık ve Sorunları, 32 s.
• Samsun, N., Kalaycı, F. (2004). Orta Karadeniz (Sinop)’de kalkan avcılığı, birim çabadaki av miktarı ve kalkan ağlarının özelliklerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Dergisi 2 (12): 99-108.
• Saygu, İ. (2022). Karadeniz'de Demersal Balıklara Ait Av Miktarlarının Trend Analizi. Anadolu Çevre ve Hayvan Dergisi 7(1): 39-44.
• Tosunoğlu, Z., Ceyhan, T. (2021). An analysis of historical landing data of some pelagic species caught by purse seines in the Aegean Sea. Ege Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 38(4): 417-426. doi: 10.12714/egejfas.38.4.03.
• TÜİK (2020). Su Ürünleri İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu.
• TÜİK (2022). Su Ürünleri İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu.
• Zaitsev, Y. (2008). An Introduction to the Black Sea Ecology, 228 pp., Smil Editing and Publishing Agency Ltd, Odessa.
• Zengin, M. (1998). Karadeniz’de kıyı balıkçılığı, mevcut durum, sorunlar ve çözüm önerileri. Ege Üniversitesi Su Ürünleri fakültesi Su Ürünleri Dergisi 15(1-2): 33-47.
• Zengin, M. (2001). Karadeniz’deki kalkan stoklarının geliştirilmesi için yapılan çalışmalar. Yunus Araştırma Bülteni 1(2): 8-9.

Toplam 22 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Kaynak Göster

Download or read online: Click here