ABDÂN el-MERVEZÎ

Abdân diye şöhret bulduğu için birçok kaynakta Abdân b. Muhammed olarak zikredilen Abdullah, 220’de (835) Merv’de doğdu. Horasan bölgesi muhaddislerinden hadis tahsil ettikten sonra Irak ve Hicaz’a gitti; orada da Kuteybe b. Saîd, Ali b. Hucr, Ebû Küreyb gibi âlimlerden hadis okudu. Hicaz’dan Mısır’a geçerek İmam Şâfiî’nin talebelerinden Şâfiî fıkhını öğrendi ve daha sonra memleketine döndü. Muhaddis ve fakih Ahmed b. Seyyâr’dan (ö. 268/881) sonra Horasan bölgesinde Şâfiî mezhebini yayan ikinci kişi oldu. İbn Seyyâr’ın ölümünü takip eden yıllarda Şâfiîler’in çeşitli konularda karşılaştıkları meseleler için başvurdukları yegâne âlim o idi. Yahyâ b. Muhammed el-Anberî, Ebû Ahmed el-Assâl ve Ebü’l-Kāsım et-Taberî gibi devrin tanınmış âlimleri onun talebesi olmuştur. Merv’de vefat etti.

Yüz cüzden meydana gelen Kitâbü’l-Maʿrife adlı eseri, ashabın hayatını ve rivayetlerini tanıtan temel kaynaklardandır. İbn Hacer’in el-İṣâbe’de sık sık atıfta bulunduğu bu eser günümüze ulaşmamıştır. Kaynaklarda Abdân’ın Kitâbü’l-Muvaṭṭaʾ adlı başka bir eseri de zikredilmektedir.

BİBLİYOGRAFYA

Hatîb, Târîḫu Baġdâd, XI, 135.

Zehebî, Teẕkiretü’l-ḥuffâẓ, II, 687-688.

a.mlf., Aʿlâmü’n-nübelâʾ, XIV, 13-14.

Sübkî, Ṭabaḳāt (Tanâhî), II, 297-298.

Kettânî, er-Risâletü’l-müsteṭrafe, s. 126-127.

Hediyyetü’l-ʿârifîn, I, 442.

Îżâḥu’l-meknûn, II, 334.