Abdulkadir Atıcı. Sungur Türkçesi. Doktora tezi (2013)

Abdulkadir Atıcı. Sungur Türkçesi. Doktora tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013, XXVII+736 s.

Özet

Yoğun Türk nüfusunun bulunduğu İran coğrafyası Türkoloji çalışmaları bakımından büyük önem arz etmektedir. Özellikle Oğuz grubunun bu coğrafyada uzun zamandan beri varlığını sürdüğü bilinen bir gerçektir. Tüm önemine ve gerçekliğine rağmen İran’daki Türkoloji çalışmaları yakın bir geçmişte başlamıştır. Özellikle Doerfer’in 1970’li yıllarda yaptığı İran araştırma gezileri Türkoloji çalışmalarına yön vermiş ve Türkoloji çalışmaları hız kazanmıştır. Halaçça gibi Türk Dilinin tarihî lehçelerinden birinin İran’ın tam ortasında tespit edilmesinin ardından Türk dili tasnifi yeniden yapılmak zorunda kalmıştır. Bütün bu gelişmeler dikkatleri İran coğrafyasına çekmiştir. İrili ufaklı birçok Türk topluluğunun yaşadığı İran, dikkatlerin üzerine çekilmesinin ardından bize zengin bir malzeme sunmaya başlamıştır. Güney Azerbaycan, Horasan, Türkmen, Kaşkay Türkçesi gibi yüksek konuşur oranına sahip Türk diyalektlerinin yanında, sayıları oldukça az küçük Türk toplulukları da İran’ın hemen hemen yerine serpilmiş durumdadır. Çalışmamızın esasını teşkil eden Sungur Türkçesi de konuşur sayısı oldukça azalmış Türk diyalektlerinden birisidir. Çalışmada Sungur Türkçesinin ses ve şekil bilgisi özellikleri tanımlayıcı gramer (Descriptive Grammar) yöntemiyle incelenmiştir. Çalışma, Giriş, Ses Bilgisi, Şekil Bilgisi, Sonuç, Kaynakça, Metinler ve Dizin bölümlerinden oluşmaktadır.

Abstract

The geography of Iran where a high rate of Turkish population is found has a great importance for Turkology studies. Particularly, it is a known fact that the Oghuz group has maintained its presence in thi geography for a long time. In spite of its importance and reality, the Turkology studies in Iran started in the near past. In particular, the Iran research trips achieved by Doerfer in 1970s gave direction to Turkology studies, and Turkology studies were accelerated. After one of the Turkish language?s historical dialects like Khalaj was discovered in the just center of Iran, the classification of Turkish language was required to be remade. All of these developments attracted attentions to Iran geography. Iran, where a lot of small and large Turkish communities live, began to provide us a rich material after it drew the focuses. Besides the Turkish dialects such as Southern Azerbaijan, Khorasan, Turkmen, Kashqai Turkish that have a high rate of speakers, some other Turkish communities whose number is quite a few has been spread almost all around Iran. The Sungur Turkish that constitutes the basis of our study is one of the Turkish dialects that has few speakers. In this study, the phonetical and morphological characteristics of Sungur Turkish have been analyzed with descriptive grammer method. The study consists of Introduction, Phonetics, Morphology, Conclusion, Bibliography, Passages and Index chapters.