| Tez Künye | Durumu | ||
| Sovyetler Birliği döneminde Karaçay ve Balkarlar / At the time of Soviet Union Karachai and Balkars Yazar:ABDULLAH TEMİZKAN Danışman: DOÇ. DR. MEHMET ŞAHİNGÖZ Yer Bilgisi: Gazi Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Yeniçağ Tarihi Ana Bilim Dalı Konu:Tarih = History Dizin:Balkar Türkleri = Balkar Turks ; Kafkasya = Caucasus ; Karaçay Türkleri = Karaçay Turks ; Sovyetler Birliği = Soviet Union ; Türk toplulukları = Turkish societies | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 1997 100 s. | ||
| Kafkasya, Batı Hım İmparatorluğu devrinden itibaren çeşitli Türk boylarının, tehlikelerden korunmak için sığındıkları bir mekan olmuştur. Avrupa Hunlarından sonra özellikle İtil Bulgarları ve büyük Kıpçak gücü esnasından bazı Kıpçak grupları Kafkasya’ya sığınmışlardır. İşte Karaçay – Balkar Türkleri İtil Bulgarları ve Kıpçaklarin ahfadı olarak hala Kuzey Kafkasya’da yaşamaktadırlar. Zaman zaman bağımsız olmakla birlikte tarih boyunca çeşitli Türk Devletlerinin idaresi altında yaşayan Karaçay-Balkar Türkleri, 8. yüzyılda eski inanç sistemleri Şamanizmi bırakarak İslam’ı kabul etmiş bir süre sonra da Osmanlı Devleti İdaresi’ne girmişlerdir. Osmanlı idaresi altında uzun süre kalmaları mümkün olmamış ve Karaçay – Balkar bölgesi bir Osmanlıların, bir Rusların idaresine geçmiştir. 1917’de Bolşevik İhtilali’nden sonra Çarlık rejiminin yıkılmasıyla Komünist idare altına giren Karaçay- Balkar bölgesi bu tarihten itibaren farklı söylemlerle fakat Çarlık döneminin uygulamalarının hemen aynısına maruz kalmıştır. İmamlar döneminde başlayan Kafkasya direniş hareketi yeni rejim döneminde de devam etmiştir. Komünist rejimle birlikte bütün Müslüman-Türk topluluklarına olduğu gibi Karaçay-Balkar Türkleri üzerinde de yoğun bir asimülasyon politikası uygulanmıştır. Bu politika özellikle Stalin döneminde had safhaya çıkmıştır. Stalin döneminde Lenin’in mutedil politikasının aksine son derece ceberrut bir idare kurulmuş, din, dil ve kültür gibi değerler baskı altında tutulmuştur. II. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla daha da yoğunlaşan baskılara öteden beri sık sık ayaklanan Karaçay-Balkar Türkleri yine silahla karşılık vermiş hatta Almanlarla işbirliğine gitmişlerdir. Ancak savaşın seyrinin değişmesiyle Karaçay-Balkar Türkleri topyekün tehcire maruz bırakılarak Türkistan coğrafyasına dağıtılmışlardır. Bir kısım Karaçay-Balkarlı da Almanların peşinden Avrupa’ya sığınmış ve mülteci durumuna düşmüştür. Ancak daha sonra esir statüsüne konularak Sovyetler Birliği’ne iade edilmişlerdir. Türkistan’a sürgün edilen Karaçay-Balkarlılar burada çok zor şartlarda yaşamaya çalışmışlardır. Zaten nüfuslarının yarısını göç esnasında kaybeden Karaçay-Balkar halkı 1957′ de Stalin’ in ölümünden sonra, Kruşçev zamanında, çıkan bir afla atayurtlarına dönmüşlerdir. Ancak Kafkasya’da yeni sorunlarla karşılaşmışlardır. Hali hazırda bu sorunlar devam etmektedir ve Kafkasya’nın siyasi belirsizliğinin temelini bu sorunlar oluşturmaktadır. | |||
| Caucasia has been a place for several Turkish tribes from times of Great Hun Empire to protect themselves from dangers, After European Huns and especially during the migrations of Itil Bulgars and great Kumans, som Kuman groups had settled in Caucasia. Now Karachay-Balkar Turks live in Northern Caucasia as the heir of those Khuman groups. Although they sometimes had independence, Karachay – Balkar groups were usually ruled by different Turkish states. İn the 18fl century Karachay-Balkar Turks left their former religion Shamanizm and accepted İslam religion just before they enter the Ottoman rulership. But the Ottoman rulership lasted in a short time and Karachay Balkar area began to change hand between Russia and Ottomans. When King regime was given end in 1917 with the October revolotion, Karachay – Balkar became under rulership of Communist administration. After then Karachay-Balkars were objected to the same politics as they were in the King regime but only the manner was diff erred. The Caucausia Opposition movement which began in the imams period also continued in the Communist term. Like all other islamic- Turkic groups Karachay-Balkars were also objected to an affective assimilation policy by the communist regime. This assimilation policy was extremely carried out by Stalin. Contrery to Lenin’s mild policies, an authoritarian administration was held by Stalin highly pressing on the cultural values like religion and language. Pressure began to increas when the II. World War started. During the war, Karachay-Balkars had armed opposition mouements, besides they had cooperation with Germans. When the destiny of the war changed, all of the Karachay Balkars were forced to migrate and they were delivered toTürkistan geography. Some of Karachay-Balkars went to Europe by following the German Army and were put under the statue of refugee. Later they were sent to Soviets union as prisoner of wars. Karachay-Balkars who were living in exile in Türkistan had very hard living conditions. Having lost half of their population during the migration Karachay-Balkars returned to their fatherlands in Khrustchev time after Stalin died in 1957. But they were faced with new troubles in Caucasia. Now these troubles are continueing and they are the indicators of the political uncertainity. | |||