AHFEŞ el-EKBER

Kays b. Sa‘lebe oğullarının âzatlısıdır. Ahfeş lakabıyla tanınan dilcilerin ilki olduğu için “yaşça en büyük” anlamında el-Ekber sıfatıyla anıldı. Ebû Amr b. Alâ’dan ders aldı. Kendisinden de Sîbeveyhi, Kisâî, Îsâ b. Ömer, Yûnus b. Habîb ve Ebû Ubeyde Ma‘mer b. Müsennâ ders aldılar. Kaynaklarda müttaki ve sözüne güvenilir bir âlim olarak zikredilen Ahfeş’in Arap diline en büyük hizmeti, bedevî kabileler arasında dolaşarak lehçe araştırmaları ve derlemeler yapmış olmasıdır. Arap edebiyatında, kasideleri bir bütün olarak şerhetme geleneği yerine, her bir beyti ayrı ayrı ele alıp şerhetme yeniliği Ahfeş el-Ekber’e nisbet edilmekle beraber kaynaklarda herhangi bir eserinden söz edilmemektedir.

BİBLİYOGRAFYA

Sîrâfî, Aḫbârü’n-naḥviyyîn el-Baṣriyyîn (nşr. F. Krenkow), Paris 1936, s. 40, 48, 52.

İbnü’l-Kıftî, İnbâhü’r-ruvât, II, 157-158.

İbn Hallikân, Vefeyât, III, 301.

İbn Tağrîberdî, en-Nücûmü’z-zâhire, II, 86-87.

Süyûtî, Buġyetü’l-vuʿât, II, 74.

Tâhâ er-Râvî, Târîḫu ʿulûmi’l-luġati’l-ʿArabiyye, Bağdad 1949, s. 79.

Sezgin, GAS, IX, 48-49.

Ömer Ferruh, Târîḫu’l-edeb, II, 118-119.

Brockelmann, “Ahfeş”, İA, I, 156.

a.mlf. – Ch. Pellat, “al-Ak̲h̲fas̲h̲”, EI² (Fr.), I, 331.