AKĪL b. EBÛ TÂLİB

Hz. Ali’den yirmi yaş büyüktür. Milâdî 580’de doğdu. Ensâb ve tarih bilgisiyle Câhiliye devrinde Kureyş kabilesi arasında önemli bir yeri olup anlaşmazlıklarda hakemliğine başvurulan dört kişiden biri idi. Bedir Gazvesi’nde Mekkeli müşrikler safında savaştı ve müslümanlara esir düştü. Amcası Abbas b. Abdülmuttalib tarafından verilen 4000 dirhem fidye ile esaretten kurtuldu. Müslüman olduğu tarih hakkında ihtilâf vardır. Bazılarına göre Hudeybiye Antlaşması’ndan önce, bazılarına göre hemen sonra, bir kısmına göre ise Mekke’nin fethinden önce 630 yılı başlarında müslüman olmuş ve Medine’ye gitmiştir. Kardeşi Ca‘fer ile Mûte Seferi’ne katıldı. Yakalandığı bir hastalık sebebiyle daha sonraki savaşlarda bulunamadı. Ancak Huneyn Gazvesi’ne iştirak ettiği ve herkesin dağıldığı sırada Hz. Peygamber’in yanından ayrılmadığı da rivayet edilir. Hz. Ömer devrinde divanın düzenlenmesinde görevlendirildi. Hz. Ali’nin halifeliği sırasında ödemek mecburiyetinde olduğu büyük bir borç meselesinde ondan beklediği yardımı göremeyince, kendisine gerekli yardımı sağlayan Muâviye’ye katıldı ve Sıffîn’de kardeşine karşı savaştı. Belâgatı ve hazır cevaplılığıyla da meşhur olan Akīl, Muâviye döneminde veya Yezîd’in halifeliğinin ilk günlerinde vefat etti.

BİBLİYOGRAFYA

İbn Hişâm, es-Sîre, IV, 492.

İbn Sa‘d, eṭ-Ṭabaḳāt, IV, 42-44.

İbn Kuteybe, el-Maʿârif (Ukkâşe), s. 120, 155, 204.

Belâzürî, Ensâb, I, 365.

Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), II, 426, 465-466; IV, 209-210.

İbn Abdülber, el-İstîʿâb, III, 157-158.

İbnü’l-Esîr, Üsdü’l-ġābe, IV, 63-66.

a.mlf., el-Kâmil, II, 132; V, 541.

İbn Hacer, el-İṣâbe, II, 494.

F. Buhl, “Akîl”, İA, I, 248.

L. Veccia Vaglieri, “ʿAḳīl b. Abī Ṭālib”, EI² (İng.), I, 337.