| Tez Künye | Durumu | ||
| Âşık Paşa Döneminde Kırşehir’deki dini hayat / Religious life in Kırşehi̇r in time of Âşık Paşa Yazar:ALİ ASLAN Danışman: PROF. DR. HARUN GÜNGÖR Yer Bilgisi: Erciyes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı / Dinler Tarihi Bilim Dalı Konu:Din = Religion ; Tarih = History Dizin:Ahilik = Akhism ; Aşık Paşa = Lover Pasha ; Din = Religion ; Din anlayışı = Understanding of religion ; Dini hayat = Religious life ; Kırşehir = Kırşehir ; Sosyal hayat = Social life ; Tasavvuf = Mystic ; Tasavvufi unsurlar = Mystical elements | Onaylandı Yüksek Lisans Türkçe 2015 161 s. | ||
| 13. yüzyılda Bâbaî İsyânı, Moğolların Anadolu’yu ele geçirme faaliyetleri ve Kösedağ yenilgisi, Türkiye Selçuklularının iç işlerinin karışmasına neden olmuş, gelen yöneticilerin basiretsizlikleriyle de ortam iyice gerilmiştir. Ortamı yumuşatmak, göçlerle gelenlere yol, yöntem göstermek, halkı, birlik ve beraberlik içinde tutmak; manevi önderlere, ilim sahiplerine, o dönem içinde itibar gören şeyhlere, babalara düşmüştür. Nitekim Mevlana, Yunus Emre vb. zatlar bu konuda önemli hizmetler vermişlerdir. Birliğin sağlanmasında benzer bir çabayı ortaya koyanlardan biri de şüphesiz Âşık Paşa’dır. Âşık Paşa 1272 yılında Kırşehir civarındaki Arapkir’de doğmuştur. İdarenin zayıfladığı, Moğol zulmünün giderek arttığı, idari kargaşa ve çekişmelerin yoğun olduğu bir dönemde dünyaya gelmiştir. Çocukluğundan ölümüne kadar bu olaylar içinde bir ömür sürmüştür. O dönemde Kırşehir, birçok bakımdan önemli kültür merkezlerinden biri durumundadır. Âşık Paşa bu çevrede yetişir. Âşık Paşa yazdığı eserlerle topluma yön vermiş, toplumun içinde bulunduğu buhrandan kurtulması için manevî dinamikleri harekete geçirmeye çalışmıştır. Onun bu amaçla kaleme aldığı eserlerden biri de Garib-nâme adlı eseridir. Âşık Paşa döneminde vakfiyelerde ve medreselerde, dönemin tasavvufi din anlayışının temellerinin atıldığı söylenebilir. Ahilik Teşkilatı’nın da şekillendiği bu dönemde; çalışmak, ibadet ve dürüstlük bir bütün olarak değerlendirilmiş, esnaf ve zanaatkârların her yönüyle geliştirilmesi amaçlanmıştır. Dolayısıyla Ahilik, tasavvufi din anlayışı bağlamında ahlaka ve iyi ahlaklı olmaya her şeyden daha fazla önem vermiştir. Anahtar Kelimeler: Âşık Paşa, Gârib – name, Birlik, Ahilik, Ahlak. | |||
| In the 13th century, Babai riot, Mogol’s attemts to concur Anatolia, but being defeated in Kosedag battle caused problems in internal affairs of Turkish Selcuk, and furthermore incompetence of the governors increased tension in the state and even worsen the situation. Spiritual leaders, scholars and respected people sheyh and fathers (“baba”) living in the same period then had to work on cooling down the situation, keeping public together in peace and guiding new immigrants. Like Mevlana, Yunus Emre and so on distinguished persons have provided important services in this issue. Certainly, Âşık Paşa was also one of such leaders. Âşık Paşa was born in Arapkir, a nearby town of Kırsehir. He was born at a period when the central administration of the state was weak, Mongols’ cruelty was gaining speed, the administrative chaos and conflicts were so common. He lived a life full of these unwanted events, beginning from his childhood to his death. At that time, Kırsehir was one of the most important cultural centers in many ways. Âşık Paşa was brought up in such a social environment. In his writings, he guided the people and tried to help them to alleviate the social athmosphere by using the spiritual dynamics. Gharip-nameh was one of his such works. It is said that in the term of Âşık Paşa, the fundamentals of understanding of mystical Islam of that time were provided in Moslem Seminaries madrasa andfoundations. In this period when Akhism Organization occurs, work, pray and honesty were evaluated totaly, it is aimed that artisan and craftsmen were improved in every aspect. Thus, Akhism regard much more ethics and morality than anytings in terms of understanding of mystical Islam of that time. Key Words: Âşık Paşa, Ghârib – nameh, Unity, Akhi, morality. | |||