An Lu-Shan İsyanı ve Büyük Yen Devleti (Tilla Deniz Baykuzu)

An Lu-Shan İsyanı ve Büyük Yen Devleti Tilla Deniz Baykuzu KÖMEN YAYINLARI
An Lu-shan, Çin tarihinin pek sevilmeyen ama zekâsı ve savaşçılığıyla kendisine hayranlık duyulan Türk-Soğd melezi bir komutanıdır. Savaşçılığını Türk annesinin genlerinden, kurnazlığını ise Soğd babasından alan bu Çin komutanı, 755 yılında uzun yıllar boyunca ince zekâsıyla nakış gibi sabırla ve özenle işleyip hazırladığı bir planı, 200.000 kişilik devasa ordusuyla uygulamaya geçmiş ve sonunda Çini ele geçirerek bugünkü Pekin civarında Büyük Yen Devletini kurmuştur. Sadece sekiz yıl yaşayan bu devlet döneminde Çin, başkentlerini ve neredeyse kuzeydoğudaki bütün topraklarını kaybetmiştir. Bu durum Çinin sadece toprak kaybına uğramasına değil, o güne kadar uygulanan tüm yönetim ve idari şekillerinin artık yetersiz olduğunu anlamasına sebep olmuştur. Bu isyan olağanüstü bir yükselişle zirveye çıkmış olan Tang Hanedanlığının artık rehavetten uyanmasının bile çok geç olduğunu fark etmesine sebep olmuştur. İsyandan önce 56 milyon olan Çin nüfusu 8 yıl sonra 17 milyona kadar düşmüştür. Özetle 137 yıl süren yükseliş dönemi bu isyanla kesilmiş ve isyan bittiğinde ise Tang Hanedanlığı bir buçuk asır sürecek olan yavaş ama kesin bir yıkılış dönemine girmiştir.