ARNOLD, Sir Thomas Walker

19 Nisan 1864’te doğdu. Lise öğrenimini Cambridge’de Magdalene College’da gördü. 1888-1898 yılları arasında Hindistan’da Aligarh’da Mohammadan Anglo-Oriental College’da felsefe öğretmenliği yaptı. 1898-1904 yıllarında Lahor’da Government College’da felsefe profesörü olarak ders verdi. 1904’te İngiltere’ye dönerek 1909’a kadar India Office’te yardımcı kütüphanecilik yaptı. 1909-1920 yılları arasında İngiltere’de Hindistan’dan gelen öğrencilere öğretim danışmanı olarak çalıştı. The Encyclopaedia of Islam’ın birinci neşrinin ilk İngiliz editörü de olan Arnold, 1921’de Londra Üniversitesi’nde Arap ve İslâm araştırmaları profesörlüğüne getirildi ve ölümüne kadar bu görevde kaldı. Aynı yıl kendisine “Sir” unvanı verildi. 9 Haziran 1930’da öldü.

Eserleri. 1. The Preaching of Islam (London 1896). Başlangıçtan XX. yüzyıla kadar İslâm’ın yayılış tarihini müsbet bir bakışla ele alan Arnold, sağlam inanç esaslarına sahip bulunmasının İslâmiyet’in yayılışında en önemli faktör olduğunu, diğer din mensuplarına büyük müsamaha gösterildiğini ve Müslümanlığı benimsemeleri için kendilerine asla baskı yapılmadığını belirtmekte ve müsteşriklerin İslâmiyet aleyhine birçok iddialarına cevap vermektedir. Arnold’un gözden geçirerek yaptığı yeni ilâvelerle 1913 yılında tekrar neşredilen bu eser daha sonra New York, Londra ve Lahor’da defalarca basılmıştır. Bu önemli eseri Muhammed İnâyetullah Urduca’ya (Muḥammed Daʿvete İslâm, Agra 1898); Ebü’l-Fazl İzzetî (Târîḫ-i Güstereş-i İslâm, Tahran 1354 hş.) ve Habîbullah Âşûrî (ʿİlel-i Güstereş-i İslâm, Tahran 1357 hş.) Farsça’ya; Hasan İbrâhim Hasan, İsmâil en-Nehrâvî ve Abdülmecid Âbidin (ed-Daʿve ile’l-İslâm, Kahire 1947, 1957, 1970) Arapça’ya tercüme etmişlerdir. Halil Hâlid’in Türkçe tercümesi de (İntişâr-ı İslâm Tarihi, İstanbul 1343) Hasan Gündüzler tarafından sadeleştirilerek aynı adla neşredilmiştir (İntişâr-ı İslâm Tarihi, Ankara 1971, 1982).

2. The Caliphate-Exposition of the Political Theory and its History (Oxford 1924; London 1965). Yazarın ikinci önemli eseridir. The Caliphate, Cemil Muallâ tarafından el-Ḫilâfe adıyla Arapça’ya tercüme edilmiştir (Dımaşk 1950).

3. The Islamic Faith (London 1928).

4. Bâbü ẕikri’l-Muʿtezile min Kitâbi’l-Münye ve’l-emel (Haydarâbâd 1316). İbnü’l-Murtazâ’nın el-Münye ve’l-emel adlı eserinin Mu‘tezile ile ilgili kısmının neşridir.

Bunlar dışında çeşitli ilim adamlarının makalelerini toplamak suretiyle meydana getirilen iki eserin de yayımcılığını yapmıştır. Bunların ilki Prof. E. G. Browne’un altmışıncı doğum yıl dönümü armağanı kitabı A volume of Oriental Studies presented to Edward G. Browne, on his 60^th Birthday – 7 February 1922 (Cambridge 1922), diğeri ise hayatının son yıllarında derlediği, içinde İslâm medeniyetine dair çeşitli yazılar bulunan The Legacy of Islam adlı eserdir. Ancak ikinci kitap onun ölümü üzerine A. Guillaume tarafından tamamlanarak yayımlanabilmiştir (Oxford 1931; London 1952). Abdülmecid Selîk tarafından Urduca’ya (Mîrâs̱e İslâm, Lahor 1960), Mustafa Alem tarafından Farsça’ya (Mîrâs̱-ı İslâm, Tahran 1946) çevrilen bu eserin Arapça, Fransızca ve İspanyolca tercümeleri de yapılmıştır.

Arnold, İslâm sanatları hakkında da bazı eserler bırakmıştır.

1. Survivals of Sasanian and Manichaean Art in Persian Painting (Oxford 1924).

2. Painting in Islam, A Study of the Place of Pictorial Art in Muslim Culture (Oxford 1928; New York 1965). Bu eser İslâm resim sanatı hakkında en iyi rehber kitap olarak kabul edilir.

3. The Islamic Book (London 1929). Eseri Alman A. Grohmann ile birlikte yayımlamıştır.

4. The Old and New Testaments in Muslim Religious Art (London 1932). 1928’de İngiliz Akademisi’nde verdiği bir dizi konferanstan oluşmuştur.

5. Bihzād and his Paintings in the Zafernāmah Manuscript (London 1930). İran resim sanatı hakkında kaleme aldığı bir eserdir.

Bunlar dışında, A. U. Pope’un başkanlığında yayımlanan A Survey of Persian Art’ın (Oxford 1939) III. cildindeki resim ve kitap resimleri (minyatür) bölümünün “The Origins” kısmı (s. 1809-1819) ile aynı ciltte ve aynı bölümde “The Influence of Poetry and Theology on Painting” kısmı (s. 1904-1910) Sir Arnold’un imzasını taşımaktadır. Ayrıca Hindistan’daki Moğol devri sanatıyla da uğraşan Arnold’un, L. Binyon ile Court Painters of the Grand Moguls (London 1922) adlı kitabı ve yine aynı yıl Journal of the Royal Society of Arts’da da “Indian Paintings and Muhammedan Culture” adlı makalesi yayımlanmıştır. Arnold’un bunlardan başka çeşitli ilmî dergilerde pek çok makalesi bulunmaktadır. Ölümünden sonra The Preaching of Islam-A History of the Propagation of the Muslim Faith üçüncü defa basıldığı gibi (London 1935), yine aynı tarihlerde The Library of A. Chester Beatty, a Catalogue of the Indian Miniatures de yayımlanmıştır (London 1936). J. V. S. Wilkinson ile birlikte hazırladığı Chronicle of Akbar the great: a Description of the Akbar-nama Illustrated by the Court Painters başlıklı eseri ise 1937’de Oxford’da basılmıştır.

BİBLİYOGRAFYA

The Dictionary of National Biography, Oxford 1961, II, 12.

Muhammed Abdülfettâh Uleyyân, Eḍvâʾ ʿale’l-istişrâḳ, Küveyt 1400/1980, s. 81-85.

I. Stchoukine, “Un historien de l’art Musulman”, Revue des arts asiatiques, VI, Paris 1930, s. 188-190.

A. Stein, “Thomas Walker Arnold 1864-1930”, Proceedings of the British Academy, sy. 16, London 1930, s. 439-470.

“Sir Thomas Arnold”, MW, XXI/1 (1931), s. 82-83.

B. W. Robinson, “Arnold, Sir Thomas Walker”, EIr., II, 517-518.

Âzertâş Âzernûş, “Ernold”, DMBİ, I, 298-301.