Ayla Baba. Bartın ve çevresindeki Osmanlı devri cami mimarisi. Yüksek lisans tezi (2019)

Tez KünyeDurumu
Bartın ve çevresindeki osmanlı devri cami mimarisi / Ottoman mosque architecture in and around Bartin
Yazar:AYLA BABA
Danışman: DOÇ. DR. ŞENAY ÖZGÜR YILDIZ
Yer Bilgisi: Dokuz Eylül Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı / İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
Konu:Sanat Tarihi = Art History
Dizin:Bartın = Bartın ; Camiler = Mosques ; Dini yapılar = Religious buildings ; Mimari eserler = Architectural works ; Mimari yapı = Architectural structure ; Mimari ögeler = Architectural elements ; Mimari özellikler = Architectural characteristics ; Osmanlı Dönemi = Ottoman Period ; Osmanlı mimarisi = Ottoman architecture
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
154 s.
“Bartın ve Çevresindeki Osmanlı Devri Cami Mimarisi” başlıklı bu çalışmada 1299–1923 yılları arasındaki Bartın camileri incelenmiştir. Beylikten devlete, devletten de imparatorluğa yükselen Osmanlılar, kuruluşundan yıkılış sürecine kadar sosyo – ekonomik ve siyasal birtakım değişimler yaşamıştır. Bütün bu değişimler batılılaşma süreciyle birlikte Osmanlı ibadethanelerini nasıl şekillendirmiştir? Osmanlılar’dan günümüze kadar ulaşmış olan camilerin Sanat Tarihi içerisindeki yeri ve önemi nedir? Bu çalışmada yukarıdaki sorulara yanıt aranmaya çalışılmıştır. Araştırmalar ve incelemeler sonucunda bölgede bu zaman dilimi içerisinde çok sayıda dini yapı inşa edildiği saptanmıştır. Ancak bu yapılardan pek çoğunun günümüze ulaşmadığı veya Cumhuriyet Dönemi’nde yenilenerek isim değişikliğine uğramış olabileceği düşünülmektedir. Mevcut yapılardan bazılarının özgünlüğünü korurken, bazı camilerin ise onarım amaçlı yapılan bilinçsiz müdahalelerle dönemsel özelliğini kısmen kaybettiği görülmüştür. Bartın ve çevresinde plan ve yapısal özelliğini koruyarak günümüze kadar ulaşmış toplam yedi adet cami tespit edilmiştir. Bu yapılardan bir tanesi başlangıçta kilise iken sonradan camiye çevrilmiştir. Ayrıca şapel olarak kullanılan bir yapının da geçici bir süre mescit olarak işlev gördükten sonra Sanat Evi’ne dönüştürüldüğü kaydedilmiştir. Bu araştırmaya konu olan camiler Sanat Tarihi’nin bilimsel metotları kullanılarak incelenmiştir. Bartın’la ilgili genel yayınlar, vakfiye, arşiv kayıtları ve kitabeler tez çalışmaları boyunca faydalanılan kaynaklardır. Elde edilen verilerle ayrıntılı tanımı yapılan camiler, fotoğraf ve çizimlerle desteklenmiştir. Analizler ve bulgular tezin son bölümünde değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bartın ve çevresindeki Osmanlı camileri, dönemsel özellikleriyle ait oldukları çağın sanat anlayışını ve tarihsellik misyonunu sürdürmektedir. Ayrıca kent dokusu içerisindeki mimari perspektifleri bu yapıların korunmasını zorunlu kılan nedenler arasındadır.
In this work titled “Architecture of the Ottoman Period in Bartın and Surrounding Area”, The mosques of Bartın built between 1299 and 1923 were examined. The Ottomans, rising from the state to the empire and the state to the empire, have undergone socio – economic and political changes from foundation to decadence. How did all these changes shape the Ottoman worship together with the westernization process? What is the place and importance in the history of the artifacts that have reached from the Ottoman Empire day by day? In this study, the above questions were tried to be answered. As a result of the investigations and examinations, it has been determined that a large number of religious buildings have been constructed in this period of time in the region. However, it is thought that most of these structures may not have reached the present day or they may have been restored and have undergone name change in the Republican Period. While some of the existing structures retained the originality, it was seen that some of the mosques partially lost their periodical features with the unconscious interventions for repair. The total number of mosques reached up to the present day by preserving the plan and structural features was determined as seven in Bartin. One of these structures was originally a church and later turned into a mosque. It was also noted that a building used as a chapel was transformed into a house of art after temporarily functioning as a mosque. The Mosques subject to this research were studied using scientific methods of Art History. General publications about Bartın, sources of funding, archive records and books used during thesis work. The mosques were supported by photographs and drawings. Analyzes and findings were evaluated in the last part of the thesis. It is seen that the Ottoman mosques in Bartin continued the mission of art and the historicity of the age in which they were built. It can also be argued that the architectural perspectives within urban texture are the reasons for the preservation of these structures.

Download: Click here