B. A. Ezin. Osmanlı kadın kimliğinin inşasında Terakki-i Muhadderat. Yüksek lisans tezi (2018)

Tez KünyeDurumu
Osmanlı kadın kimliğinin inşasında Terakki-i Muhadderat / Terakki-i Muhadderat in the construction of Ottoman women’s identity
Yazar:BÜŞRA AKGÜN EZİN
Danışman: PROF. DR. HÜLYA ARGUNŞAH
Yer Bilgisi: Erciyes Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı / Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
Konu:Türk Dili ve Edebiyatı = Turkish Language and Literature
Dizin:Dergiler = Magazines ; Kadın dergileri = Woman magazines ; Kadın edebiyatı = Women literature ; Kadın gazeteleri = Women’s newspapers ; Kadın hakları = Women rights ; Kadın imajı = Women image ; Kadınlar = Women ; Kimlik = Identity ; Osmanlı basını = Ottoman press ; Terakki-i Muhadderat = Terakki-i Muhadderat
Onaylandı
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
579 s.
Tanzimat’ın ilanını izleyen yıllarda, Osmanlı dünyasında toplumsal alanda belirgin bir hareketlilik gözlemlenir. Kadınların ilerlemesi adına çoğu devlet adına yürütülen politikalar oluşturulur. Eğitim kurumları ve basın, bu yılların topluma ulaşmada en kısa ve en etkili araçlarıdır. Terakki-i Muhadderat (1869-1870) da böyle bir çabanın ürünü olarak yayın hayatına başlamıştır. Terakki (1868) gazetesinin haftalık eki olarak yayımlanan Terakki-i Muhadderat, Osmanlı basın tarihinde kadınlara yönelik ilk süreli yayındır. 1869-1870 yılları arasında, her hafta Pazar günleri yayımlanan gazete, toplam 48 sayıdır. Terakki-i Muhadderat’ın sayılarında kadınların terakkisi fikrine geniş yer verilmiş ve okuyucu mektuplarıyla kadınların sesi kamuoyuna taşınmıştır. Gazetede bir yandan Avrupalı kadınlarının dile getirmeye başladığı seçme ve seçilme, eğitim, çeşitli iş kollarında çalışma hakları gibi yenilikçi haberlere yer vermiş bir yandan da Osmanlı/Müslüman kadınların ‘iyi eş, iyi anne, iyi Müslüman’ çizgisinde ve erkeklerin ilerlemesine yardımcı bir cins olarak tasarlanmasına katkıda bulunulmuştur. Gazetenin yayın faaliyetindeki bu ikilik, eski ile yeni medeniyet algıları arasında kafası karışmış duran Osmanlı aydınının durumunu yansıtmaktadır. Yine de yeni bir medeniyete geçiş döneminin hemen başlarında ve Osmanlı’nın ilk özel gazetesi Tercüman-ı Ahval’in yayımına fazla uzak düşmeyen bir zamanda kadınlara yönelik bir gazetenin yayımlanması, devri için ilerici bir hamle olarak yorumlanmalıdır. Bu çalışmada Terakki-i Muhadderat’ın tüm sayıları Latin harflerine aktarılmış ve gazetenin şekil ve içerik açısından değerlendirmesi yapılmıştır.
In the years following the declaration of the Tanzimat, there was remarkable mobility of the social life in the Ottoman Empire. There were many policies created for women’s progress by the government. Educational institutions and the press were the shortest and most effective means to reach the society in these years. Terakki-i Muhadderat (1869-1870) also started publishing life as a result of such effort. Terakki-i Muhadderat, published as a weekly supplement of Terakki (1868), is the first periodical publication for women in Ottoman press history. Between 1869 and 1870, the newspaper was published on Sundays every week for a total of 48 issues. In the issues of Terakki-i Muhadderat, the idea of women’s progress had been given widespread, and women’s voice had been carried to the public with the letters of the reader. On the one hand, the newspaper allowed such news like enfranchisement of women in Europe, the right to be educated, the possibility of women to work in various sectors of busines. On the other hand, they were idealised as in the line of being ‘good mother, good wife, and good Muslim’ with the mission to support men’s progres. This dualism in the publication of Terakki-i Muhadderat policy reflected the situation of the Ottoman intellectuals, who are confused between the old and the new perceptions of civilisation. Nevertheless, it was significantly progressive to have a newspaper for women at the very beginning of the modernisation period where they discussed the progress of women in Ottoman Empire. In this study, all issues of Terakki-i Muhadderat were transcribed to Latin script and invested in terms of its form and content.

Download: Click here