Balık mide içeriği ile akarsu bentik makroomurgasız faunasının ilişkileri üzerine bir çalışma

Tez KünyeDurumu
Balık mide içeriği ile akarsu bentik makroomurgasız faunasının ilişkileri üzerine bir çalışma / A study on the relationships between fish stomach content and stream benthic macroinvertebrate fauna
Yazar:ÇİĞDEM ÇELİK
Danışman: PROF. DR. MÜFİT ÖZULUĞ
Yer Bilgisi: İstanbul Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü / Biyoloji Ana Bilim Dalı / Hidrobiyoloji Bilim Dalı
Konu:Biyoloji = Biology
Dizin:Besin tercihleri = Food preferences ; Karasu Nehri = Karasu River ; Tatlı su balıkları = Freshwater fishes
Onaylandı
Doktora
Türkçe
2022
117 s.
Mevcut çalışmada Büyükçekmece Gölü’ne dökülen derelerden olan Karasu Deresi’nde yaşayan ve bentik olarak beslenen balık türlerinden ikisinin (Barbus cyclolepis Heckel, 1837 ile Gobio bulgaricus Drensky, 1926) mide içerikleri ve balıkların yaşadığı ortamdaki bentik makroomurgasız türleri incelenmiştir. Balık midelerinden elde edilen bentik makroomurgasız türleri ile sedimanda bulunan bentik makroomurgasız türleri birbiriyle karşılaştırılarak aradaki ilişki belirlenmiştir. Balık örnekleri Karasu Deresi üzerinde belirlenen istasyonlarda mevsimlik olarak elektroşok cihazı aracılığıyla elde edilmiştir. Her mevsimi temsil edecek örneklemeler arka arkaya 3 gün tekrarlanmıştır. Ayrıca çalışma sırasında surber numune alıcı ile sedimandan örnek alınmıştır. Balıkların beslenme özelliklerinin anlaşılabilmesi için midelerin boşluk (VI) ve doluluk (FI) indeksi, nispi önem indeksi (IRI); türler arasındaki besin çakışması için Schoener İndeks değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca balık mideleri ile sedimandan elde edilen makroomurgasızların karşılaştırılabilmesi amacıyla Electivity İndeks’ten yararlanılmıştır. Çalışma boyunca 70 adet Barbus cyclolepis elde edilmiştir. Yaş dağılımı 0-III aralığındadır. Standart boy değerleri 3,5-13,5 cm; ağırlık değerleri ise 1,2232-50,8213 g arasında değişmiştir. Dişi:Erkek oranı 1:0,94 olarak saptanmıştır. Tüm bireylerde; boy-ağırlık ilişkisi W=0,0253*SL2,9226 olarak belirlenmiştir. Yaşa göre en düşük kondisyon faktörü değeri III yaş grubunda (1,982) dişi bireylerde, en yüksek kondisyon faktörü değeri I yaş grubunda (2,288) erkek bireylerde bulunmuştur. 70 adet Barbus cyclolepis bireyinden 59 (% 84,29) tanesinin sindirim kanalı dolu, 11 (% 15,71) tanesinin ise boştur Birey oranı bakımından midede en çok rastlanılan omurgasız grubu “Insecta (% N: 97,81)” olmuştur. 90 adet Gobio bulgaricus bireyi elde edilmiştir. Yaş dağılımı I-IV aralığındadır. Standart boy değerleri 2,5-9,6 cm; ağırlık değerleri ise 0,2989-18,3014 g arasında değişmiştir. Dişi:Erkek oranı 1:1,56 olarak saptanmıştır. Tüm bireylerde; boy-ağırlık ilişkisi W=0,0209*SL3,0081 olarak belirlenmiştir. Yaşa göre en düşük kondisyon faktörü değeri II yaş grubunda (1,950) erkek bireylerde, en yüksek kondisyon faktörü değeri IV yaş grubunda (2,191) dişi bireylerde bulunmuştur. 90 adet Gobio bulgaricus bireyinden 63 (% 70) tanesinin sindirim kanalı dolu, 27 (% 30) tanesinin ise boştur. Birey oranı bakımından midede en çok rastlanılan omurgasız grubu “Insecta (% N: 91,13)” olmuştur. İki balık türünün midesinden elde edilen besin gruplarının mevsimsel olarak Schoener İndeksi’ne göre karşılaştırılması sonucu arada istatistiksel olarak anlamlı bir çakışma olduğu gözlenmiştir. Sedimandan elde edilen omurgasız gruplarının mevsimlere göre dağılımına bakıldığında birey oranı bakımından (% N) yaz, sonbahar ve kış mevsimlerinde baskın grup “Mollusca” iken ilkbahar mevsiminde “Insecta” grubu olmuştur. Tüm mevsimlerin toplamında ise baskın grup yine “Mollusca”, en az rastlanan grup ise “Entognatha” olmuştur. Ayrıca balık midelerinden elde edilen besin grupları ile sedimandan elde edilenler mevsimsel olarak Electivity İndeks’e göre karşılaştırılmıştır. Bunun sonucunda Barbus cyclolepis türünün yaz, sonbahar ve ilkbahar mevsimlerinde en fazla “Sindirilmiş Insecta parçaları”, kış mevsiminde “Diptera” gruplarını; Gobio bulgaricus türünün ise yaz ve kış mevsimlerinde “Diptera”, sonbahar mevsiminde “Gastropoda”, ilkbahar mevsiminde ise “Sindirilmiş Insecta parçaları” gruplarını tercih ettiği görülmüştür.
Stomach content of benthic fish species (Barbus cyclolepis, Heckel 1837 and Gobio bulgaricus Drensky, 1926) and macroinvertebrate species within fauna were investigated in Karasu Creek flow into Büyükçekmece Lake. The benthic organism as stomach content with sedimentary benthic macroinvertebrates were compared each other and possible association between these two content were investigated. Electroshock fishing were performed in designated stations on Karasu Creek in seasonal periods and repeated for 3 days in a row. Moreover, samples were obtained by Surber sampling. Empty stomach (VI) and Index of fulness (FI) and relative importance index (IRI) were used to evaluate fish diet while Schoener İndex were used to evaluate the inter species food competition between species. Electivity Index was used to compare the stomach content of fishes and sedimental macroinvertebrates. 70 Barbus cyclolepis were obtained for the study. Fish ages were distributed between the 0 and III groups. Standard length values were 3.5-13.5 cm and weight values were changed 1.2232-50.8213 g. Female:Male ratio was 1:0.94. Lenght-weight relation for all subjects detected as W=0,0253*SL2,9226. The lowest condition factors were detected in the III age group for females (1,982), highest condition factor values were detected in the I age group for males (2,288). 59 of 70 (84,29 %) Barbus cyclolepis had full digestive tract but 11 of them (15,71 %) had empty tract. In terms of individual ratio the most common invertebrate in the stomach was “Insecta (N % : 97.81)”. 90 Gobio bulgaricus were obtained for the study. Fish ages distributed to I-IV groups. Standard length values ranged between 2.5 and 9.6 cm, and weight values ranged from 0.2989 to 18.3014 g. Female:Male ratio were 1:1,56. Lenght-weight relation for all subjects detected as W=0,0209*SL3,0081. The lowest condition factor was detected in the II age group for females (1,950), highest condition factor values were detected in the IV age group formales (2,191). 63 of 90 (70 %) Gobio bulgaricus had full digestive tract but 27 of them (30 %) had empty tract. In terms of individual ratio the most common invertebrate in the stomach was “Insecta (N % : 91,13)”. There were significant association of seasonal dietary groups between two species according to Schoener Index comparement. Insecta was dominant group as individual ratio (N) in spring season while “Molusca” was dominant group in summer, autumn and winter seasons according to invertebrate distribution of sediman layer. Again, “Mollusca” was the most dominant group in all seasons but “Entognatha” was the least frequent group. Moreover, dietary groups and sediman species were compared by Electivity Index. According to the findings, Barbus cyclolepis prefers “Digested Insecta fragments” in summer, autumn and spring but “Diptera” in winter whereas Gobio bulgaricus species prefers “Diptera” in summer and winter but “Gastropoda” in autumn and “Digested Insecta fragments” in spring.

Download: Click here